Ndtyhij

9 maart is de 68ste dag van het jaar (69ste dag in een schrikkeljaar) in de gregoriaanse kalender. Hierna volgen nog 297 dagen tot het einde van het jaar.

Gebeurtenissen

• 
   Algemeen
  
  
  
  • 
    1276 - Augsburg wordt een vrije stad.
  
  
  • 
    1500 - Pedro Álvares Cabral vertrekt naar India.
  
  
  • 
    1941 - Begin van het dagboek van Etty Hillesum.
  
  
  • 
    1959 - Barbie, modepop van Mattel, wordt geïntroduceerd.
  
  
  • 
    1976 - Het neerstorten van een ski-cabine in de Italiaanse wintersportplaats Cavalese kost 42 toeristen het leven.
  
  
  • 
    1990 - In Groot-Brittannië wordt hevig geprotesteerd tegen een nieuwe belasting: de zogenaamde "poll tax".
  
  
  
  

• 
   Oorlog
  
  
  
  • 
    1862 - Slag bij Hampton Roads, De Slag bij Hampton Roads vond plaats tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog. Het was de eerste zeeslag tussen gepantserde stoomschepen.
  
  
  • 
    1916 - Duitsland verklaart de oorlog aan Portugal.
  
  
  • 
    1941 - De Duitse bezetters ontbinden alle Nederlandse omroepen; de Rijksradio Omroep, ook wel de Nederlandsche Omroep genoemd, kwam ervoor in de plaats.
  
  
  • 
    1942 - Het KNIL capituleert op Java. Japanse jaartelling; 17-3-9.
  
  
  • 
    1944 - De door de Duitsers bezette Estische hoofdstad Tallinn raakt door een Sovjetbombardement zwaar beschadigd. Er vallen ca. 600 doden.
  
  
  • 
    1945 - De Japanners bezetten Vietnam.
  
  
  • 1945 - Amerikaanse bommenwerpers bombarderen Tokio.
  
  
  • 
    1993 - UNITA-leider Jonas Savimbi roept zijn medestanders op in de jungle bijeen te komen en zich voor te bereiden op nieuwe gevechten met de regering van Angola.
  
  
  • 
    1994 - Bosnische Serviërs nemen de enclave Maglaj onder vuur, waardoor de VN-hulporganisatie UNHCR geen hulp kan bieden aan de 19.000 ingesloten moslims.
  
  
  • 
    2002 - Zelfmoordaanslag in het café Moment in Jeruzalem.
  
  
  
  

• 
   Politiek
  
  
  
  • 
    590 - Bahram Chobin wordt gekroond tot koning Barham VI van Perzië.
  
  
  • 
    1152 - Frederik Barbarossa wordt tot Duits koning gekroond.
  
  
  • 
    1230 - De Bulgaarse tsaar Ivan Asen II verslaat Theodorus van Epirus nabij de stad Klokotnitsa (Bulgarije).
  
  
  • 
    1950 - IJsland treedt toe tot de Raad van Europa.
  
  
  • 
    1967 - De dochter van Jozef Stalin, Svetlana Alliloejeva, loopt over naar de Verenigde Staten.
  
  
  • 
    1971 - Een geplande staatsgreep in Turkije van generaal Cemal Madanoglu wordt in de kiem gesmoord als zijn collega Muhsin Batur het plan verraadt aan premier Süleyman Demirel en de Turkse inlichtingen- en veiligheidsdienst.
  
  
  • 
    1982 - Charles J. Haughey wordt voor de tweede keer Taoiseach (premier van Ierland).
  
  
  • 
    2015 - Ivo Opstelten en Fred Teeven treden af vanwege onjuiste informatieverstrekking over de financiële afspraken met crimineel Cees H.
  
  
  
  

• 
   Religie
  
  
  
  • 
    1132 - Ontstaan van de abdij van Orval.
  
  
  • 
    1985 - Installatie van Johannes ter Schure als bisschop van Bisdom 's-Hertogenbosch.
  
  
  • 
    2001 - Over de periode van de voorgaande week vernietigen de Taliban twee historische boeddhabeelden in Bamiyan, Afghanistan.
  
  
  • 
    2002 - Herbegrafenis van kardinaal Stefano Borgia (1731-1804) in de kathedraal van Velletri.
  
  
  
  

• 
   Sport
  
  
  
  • 
    1926 - Oprichting van de Noorse voetbalclub Strindheim IL uit Trondheim.
  
  
  • 
    1979 - Oprichting van de Chileense voetbalclub Regional Atacama.
  
  
  • 
    1990 - Atleet Emil Zátopek wordt in Praag in ere hersteld.
  
  
  • 
    1999 - Oprichting van de Chileense voetbalclub Club de Deportes Copiapó.
  
  
  • 
    2001 - Schaatsster Andrea Nuyt verbetert in Salt Lake City haar eigen Nederlands record op de 500 meter (38,15 seconden) en zet een tijd van 37,98 op de klokken.
  
  
  • 
    2002 - Titelverdediger Nederland eindigt als derde bij het WK hockey in Kuala Lumpur door in de troostfinale met 2-1 te winnen van Zuid-Korea.
  
  
  • 
    2007 - Lee Kang-seok verbetert het wereldrecord op de 500 m schaatsen en rijdt 34,25.
  
  
  
  

• 
   Wetenschap en technologie
  
  
  
  • 
    1611 - De astronomen David en Johannes Fabricius nemen als eerste zonnevlekken waar.
  
  
  • 
    1918 - In Wageningen wordt de landbouwhogeschool geopend.
  
  
  • 
    1948 - In een 148 inch grote cyclotron van de universiteit van Californië worden mesonen gemaakt.
  
  
  • 
    1961 - Lancering van de Korabl-Spoetnik 4, met aan boord de hond Tsjernoesjka ("Zwartje"), een pop genaamd Ivan Ivanovitsj, enkele muizen en een cavia. De pop werd vlak voor de landing aan een parachute uitgeworpen, waarmee de procedure werd getest die de kosmonauten moesten gaan volgen.
  
  
  • 
    1974 - De Russische Marssonde Mars 7 bereikt Mars.
  
  
  • 
    2006 - Water gevonden op maan Enceladus van Saturnus.
  
  
  • 
    2011 - Einde van de laatste vlucht van Spaceshuttle Discovery
    
  
  
  
  

Geboren

Amerigo Vespucci
geboren in 1454

Katja Ebstein in 1970
geboren in 1945

Heleen van Royen
geboren in 1965

Roy Makaay
geboren in 1975

Mirjana Lučić
geboren in 1982

• 
  1213 - Hugo IV van Bourgondië, Frans kruisvaarder (overleden 1271)


• 
  1454 - Amerigo Vespucci, Italiaans ontdekkingsreiziger (overleden 1512)


• 
  1568 - Aloysius Gonzaga, Italiaans heilige en jezuïet (overleden 1591)


• 
  1759 - Charles-Louis Huguet de Sémonville, Frans diplomaat en politicus tijdens de Bataafse periode (overleden 1839)


• 
  1768 - Hendrik van Nassau-Saarbrücken, erfprins van Nassau-Saarbrücken (overleden 1797)


• 
  1839 - Modest Moesorgski, Russisch componist (overleden 1881)


• 
  1871 - Mogens Ballin, Deens kunstschilder (overleden 1914)


• 
  1879 - Agnes Miegel, Duits dichteres en schrijfster (overleden 1964)


• 
  1890 - Vjatsjeslav Molotov, Russisch politicus (overleden 1986)


• 
  1891 - Erik Kugelberg, Zweeds atleet (overleden 1975)


• 
  1899 - Giuseppe Antonio Ferretto, Italiaans curiekardinaal (overleden 1973)


• 1899 - Francisca Reyes-Aquino, Filipijns nationaal kunstenaar (overleden 1983)


• 
  1900 - Frederik Lim A Po, Surinaams politicus (overleden 1957)


• 1900 - Tomislav II van Kroatië, (overleden 1948)


• 
  1902 - Will Geer, Amerikaans acteur (overleden 1978)


• 
  1903 - Albert Gregory Meyer, Amerikaans kardinaal-aartsbisschop van Chicago (overleden 1965)


• 
  1905 - Gerard Helders, Nederlands politicus (overleden 2013)


• 1905 - Félix Labisse, Frans kunstschilder (overleden 1982)


• 
  1907 - Mircea Eliade, Roemeens-Amerikaans godsdiensthistoricus en schrijver (overleden 1986)


• 
  1909 - Rudolf Hiden, Oostenrijks-Frans voetballer (overleden 1973)


• 
  1910 - Samuel Barber, Amerikaans componist (overleden 1981)


• 1910 - Bruno de Winter, Belgisch journalist (overleden 1955)


• 1910 - Ed. Hoornik, Nederlands dichter (overleden 1970)


• 1910 - Raymond Henri Pos, Surinaams jurist en diplomaat (overleden 1964)


• 
  1911 - Michiel Antonius Berkers, Nederland rooms-katholiek geestelijke (overleden 1983)


• 
  1913 - Gerda Brautigam, Nederlands journaliste en politica (overleden 1982)


• 
  1914 Pierre Bajart, Belgisch atleet (overleden ?)


• 1914 - Claude Carron de la Carrière, Belgisch burgemeester (overleden 1975)


• 
  1915 - Sergei Solovjov, Sovjet voetballer (overleden 1967)


• 
  1916 - Hyman Bookbinder, Amerikaans lobbyist voor mensenrechten en rechtvaardigheid (overleden 2011)


• 
  1918 - Mickey Spillane, Amerikaans acteur en schrijver (overleden 2006)


• 
  1919 - Hank Hans, Nederlands beeldhouwer (overleden 2015)


• 
  1923 - André Courrèges, Frans mode-ontwerper (overleden 2016)


• 1923 - Walter Kohn, Amerikaans natuurkundige en Nobelprijswinnaar (overleden 2016)


• 
  1924 - Clara Haesaert, Vlaams dichteres (overleden 2018)


• 1924 - Jef Deyaert, Belgisch kunstschilder (overleden 2012)


• 
  1925 - Hein Mader, Nederlands beeldend kunstenaar (overleden 2011)


• 
  1927 - Johan Ballegeer, Belgisch historicus en jeugdschrijver (overleden 2006)


• 1927 - Will Ferdy, Belgisch zanger


• 
  1930 - Stephen Fumio Hamao, Japans curiekardinaal (overleden 2007)


• 
  1931 - León Febres-Cordero, oud-president van Ecuador (overleden 2008)


• 1931 - Siem Wellinga, Nederlands voetbalscheidsrechter (overleden 2016)


• 
  1932 - Heere Heeresma, Nederlands schrijver (overleden 2011)


• 1932 - Pim Sierks, Nederlands vliegenier


• 
  1933 - Lloyd Price, Amerikaans singer-songwriter


• 
  1934 - Joeri Gagarin, Russisch ruimtevaarder (overleden 1968)


• 1934 - Joyce Van Patten, Amerikaans actrice


• 
  1936 - Cees van Oyen, Nederlands (stem)acteur (overleden 2007)


• 
  1937 - Brian Redman, Brits autocoureur


• 
  1938 - Lill-Babs, Zweeds zangeres (overleden 2018)


• 
  1939 - Eef Brouwers, Nederlands tv-journalist en directeur RVD (overleden 2018)


• 1939 - Alexis Ponnet, Belgisch voetbalscheidsrechter


• 
  1940 - Raúl Juliá, Amerikaans acteur (overleden 1994)


• 
  1941 - Ger van Elk, Nederlands beeldend kunstenaar (overleden 2014)


• 
  1942 - John Cale, Welsh popmuzikant


• 1942 - Gary Walker, Amerikaans drummer en zanger


• 
  1943 - Bobby Fischer, Amerikaans schaakgrootmeester (overleden 2008)


• 1943 - David Matthews, Brits componist


• 
  1944 - Michael Strempel, Duits voetballer (overleden 2018)


• 
  1945 - Katja Ebstein, Duits zangeres en actrice


• 
  1945 - Dennis Rader, Amerikaans seriemoordenaar


• 
  1946 - Bernd Hölzenbein, Duits voetballer


• 1946 - Ronny Waterschoot, Belgisch acteur


• 
  1947 - Vladimir Makarov, Sovjet voetballer (overleden 1979)


• 
  1948 - Jimmy Fadden, Amerikaans muzikant


• 
  1949 - Henk Kesler, Nederlands advocaat en sportbestuurder


• 
  1950 - Yolande Avontroodt, Belgisch politicus


• 
  1952 - Harm Beertema, Nederlands politicus


• 1952 - Amir Peretz, Israëlisch vakbondsbestuurder en politicus


• 
  1953 - Henriëtte Tol, Nederlands actrice


• 
  1955 - Ornella Muti, Italiaans actrice


• 
  1956 - Alejandro Giammattei, Guatemalteeks medicus en politicus


• 
  1957 - Dirk Vanderherten, Belgisch atleet


• 
  1958 - Linda Fiorentino, Amerikaans actrice


• 
  1959 - Ronny Van Holen, Belgisch wielrenner


• 1959 - Renger Witkamp, Nederlands hoogleraar


• 
  1960 - Rob Trip, Nederlands radio- en televisiepresentator


• 
  1962 - Jan Furtok, Pools voetballer


• 1962 - Paul Voorthuysen, Nederlands producent van films en televisieseries


• 
  1964 - Juliette Binoche, Frans actrice


• 1964 - Alberto Elli, Italiaans wielrenner en ploegleider


• 1964 - Herbert Fandel, Duits voetbalscheidsrechter


• 1964 - Aleksandr Puštov, Estisch voetballer en voetbalcoach


• 
  1965 - Heleen van Royen, Nederlands schrijfster


• 1965 - Antonio Saca, president van El Salvador


• 
  1966 - Giorgio Furlan, Italiaans wielrenner


• 
  1967 - Eric Flaim, Amerikaans schaatser


• 
  1968 - Youri Djorkaeff, Frans voetballer


• 1968 - Jorge Larrionda, Uruguayaans voetbalscheidsrechter


• 1968 - Christophe Mengin, Frans wielrenner


• 
  1969 - Izaline Calister, Curaçaos zangeres


• 
  1970 - Arjan Erkel, Nederlandse cultureel antropoloog


• 1970 - Shannon Leto, Amerikaans drummer


• 1970 - Robert Mosuse, Belgisch zanger (overleden 2000)


• 
  1971 - Emmanuel Lewis, Amerikaans acteur


• 
  1972 - Kerr Smith, Amerikaans acteur


• 
  1973 - Max Caldas, Argentijns Nederlands hockeyer en hockeycoach


• 1973 -Jakob Piil, Deens wielrenner


• 
  1975 - Roy Makaay, Nederlands voetballer


• 1975 - Juan Sebastián Verón, Argentijns voetballer


• 
  1976 - Anier García, Cubaans atleet


• 1976 - Francisco Mancebo, Spaans wielrenner


• 
  1977 - Erik Dijkstra, Nederlands programmamaker


• 
  1978 - Lucas Neill, Australisch voetballer


• 1978 - Hans Somers, Belgisch voetballer


• 
  1980 - Klaas De Gruyter, Belgisch wielrenner


• 1980 - Patrick Mafisango, Rwandees voetballer (overleden 2012)


• 
  1981 - Didi Longuet, Nederlands voetballer


• 
  1982 - Ryan Bayley, Australisch wielrenner


• 1982 - Mirjana Lučić, Kroatisch tennisspeelster


• 1982 - Peter Marshall, Amerikaans zwemmer


• 
  1983 - Clint Dempsey, Amerikaans voetballer


• 1983 - Johan Kjølstad, Noors langlaufer


• 1983 - John Teller, Amerikaans freestyleskiër


• 1983 - Leonardo, Braziliaans voetballer


• 
  1984 - Julia Mancuso, Amerikaans alpineskiester


• 
  1985 - Tatyana Beloy, Belgisch actrice en presentatrice


• 1985 -Guillaume Gillet, Belgisch voetballer


• 1985 - Pastor Maldonado, Venezolaans autocoureur


• 
  1986 - Rexy Mainaky, Indonesisch badmintonspeler


• 1986 - Svetlana Sjkolina, Russisch atlete


• 
  1987 - Luigi Bruins, Nederlands voetballer


• 1987 - Marta Milani, Italiaans atlete


• 1987 - Pirmin Schwegler, Zwitsers voetballer


• 1987 - Bow Wow, Amerikaans rapper


• 1987 - Mike van der Zanden, Nederlands paralympisch sporter


• 
  1988 - Fabio Onidi, Italiaans autocoureur


• 
  1989 - Rasmus Guldhammer, Deens wielrenner


• 1989 - Patrick Hausding, Duits schoonspringer


• 
  1989 - Joris Lenaerts, Belgisch radiopresentator


• 
  1990 - Daley Blind, Nederlands voetballer


• 1990 - Adriatik Hoxha, Albanees atleet


• 1990 - Aras Özbiliz, Turks-Nederlands voetballer


• 1991 - Boštjan Kline, Sloveens alpineskiër


• 
  1993 - Nikola Aksentijević, Servisch voetballer


• 1993 - Roel Boomstra, Nederlands dammer


• 1993 - Zakaria Labyad, Nederlands voetballer


• 1993 - Stefano Sturaro, Italiaans voetballer


• 
  1995 - Nadezjda Karpova, Russisch voetbalster


• 
  1996 - Sudirman Hadi, Indonesisch atleet


• 
  2001 - Noa Wildschut, Nederlands concertvioliste

Overleden

Wilhelm I
overleden in 1888

Albert Mol
overleden in 2004

• 
  1463 - Catharina van Bologna (49), Italiaans heilige
  


• 
  1609 - William Warner (±51), Engels dichter


• 
  1661 - Jules Mazarin (58), Frans kardinaal en staatsman


• 
  1823 - Jean Henri van Swinden (76), Nederlands wis- en natuurkundige


• 
  1857 - Domenico Savio (14), Italiaans heilige, leerling van Don Bosco
  


• 
  1877 - Mark Prager Lindo (58), Nederlands schrijver


• 
  1888 - Wilhelm I (90), keizer van Duitsland


• 
  1907 - Frederic George Stephens (±80), Engels schilder en kunstcriticus


• 
  1918 - Frank Wedekind (53), Duits schrijver en acteur


• 
  1941 - Casper Reardon (33), Amerikaans harpist


• 
  1943 - Otto Freundlich (64), Duits schilder, graficus en beeldhouwer


• 
  1944 - Casper ten Boom (84), Nederlands verzetsstrijder


• 
  1949 - Charles Bennett (78), Brits atleet


• 
  1956 - Johan Kerkmeijer (79), ereburger van Hoorn
  


• 
  1966 - Pablo Birger (42), Argentijns autocoureur


• 1966 - Joannes van Dodewaard (52), Nederlands bisschop van Haarlem


• 
  1968 - Hans-Jürgen Stumpff (78), Duits generaal


• 
  1975 - Marie Gevers (91), Vlaams Franstalig schrijfster


• 1975 - Joseph Guillemot (75), Frans atleet


• 
  1979 - Jean-Marie Villot (73), Frans kardinaal-staatssecretaris


• 
  1980 - Jan Buskes (80), Nederlands theoloog


• 
  1986 - Lou Onvlee (92), Nederlands taalkundige, hoogleraar en zendeling


• 
  1988 - Kurt Georg Kiesinger (83), West-Duits bondskanselier


• 1988 - Teddy Schaank (66), Nederlands actrice


• 
  1991 - Jan Reusens (72), Vlaams acteur


• 
  1992 - Menachem Begin (78), premier van Israël


• 
  1993 - Cyril Northcote Parkinson (83), Brits marine-historicus en auteur


• 
  1994 - Charles Bukowski (73), Amerikaans auteur


• 1994 - Fernando Rey (76), Spaans acteur


• 
  1996 - George Burns (100), Amerikaans acteur


• 
  1997 - Jean-Dominique Bauby (44), Frans auteur en redacteur


• 1997 - Bets ter Horst (89), Nederlands atlete


• 1997 - The Notorious B.I.G. (Christopher Wallace) (24), Amerikaans rapper


• 
  2001 - Martin van den Ham (38), Nederlands cabaretier


• 2001 - Willem Mesotten (85), Belgisch politicus


• 
  2004 - Albert Mol (87), Nederlands acteur


• 2004 - Adrie van Oorschot (83), Nederlands televisieman voor de VARA, jarenlang televisie-sinterklaas


• 
  2006 - Hanka Bielicka (90), Pools zangeres en actrice


• 2006 - Erik Elmsäter (86), Zweeds atleet en Noords skiër


• 2006 - Anna Moffo (±73), Amerikaans sopraan


• 
  2007 - Brad Delp (55), Amerikaans zanger (Boston)


• 2007 - Piet Spel (82), Nederlands voetballer


• 
  2009 - Guillermo Thorndike (68), Peruviaans schrijver en journalist


• 
  2010 - Gheorghe Constantin (77), Roemeens voetballer en voetbalcoach


• 2010 - Lionel Cox (80), Australisch wielrenner


• 
  2011 - Jacky Brichant (80), Belgisch tennisser


• 
  2012 - Jose Tomas Sanchez (91), Filipijns kardinaal


• 
  2013 - Ypke Gietema (71), Nederlands bestuurder


• 
  2014 - Mohammed Fahim (56), Afghaans politicus en vicepresident


• 2014 - Nazario Moreno González (44), Mexicaans drugsbaron


• 2014 - Gerard Mortier (70), Belgisch opera-intendant


• 2014 - Nel Siertsema-Smid (85), Nederlands politica


• 
  2015 - Florence Arthaud (57), Frans zeilster


• 2015 - H.H. ter Balkt (76), Nederlands dichter


• 2015 - Windell Middlebrooks (36), Amerikaans acteur


• 2015 - Camille Muffat (25), Frans zwemster


• 2015 - Alexis Vastine (28), Frans bokser


• 
  2016 - Agnes Maes (73), Belgisch kunstenares


• 2016 - Els Moor (78), Nederlands liiteratuurdocent, letterkundige en literatuurrecensent


• 2016 - Naná Vasconcelos (71), Braziliaans zanger en muzikant


• 
  2017 - Howard Hodgkin (84), Brits kunstschilder


• 2017 - Kamiel Mortelmans (70), Belgisch-Nederlands rechtsgeleerde en staatsraad


• 
  2018 - Peter Legro (80), Nederlands ondernemer


• 2018 - Frits Tazelaar (71), Nederlands hoogleraar


• 2018 - Hero van Urk (76), Nederlands hoogleraar

Viering/herdenking

• 
  Belize - Baron Bliss Dag


• 
  Rooms-katholieke kalender:
  
  
  
  • 
    Heilige Francisca Romana († 1440) - Vrije Gedachtenis
  
  
  • 
    Heilige Domenico Savio († 1857)
  
  
  • 
    Heilige Gregorius van Nyssa († c. 400)
  
  
  • 
    Heilige Catharina van Bologna († 1463)
  
  
  
  

Weerextremen

Nederland

Dagrecords^[1]

• 1931 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur -5,1 °C


• 1967 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 14,2 °C


• 1931 - Laagste minimumtemperatuur -9,6 °C


• 2014 - Hoogste maximumtemperatuur 19,5 °C


• 1906 - Hoogste uurgemiddelde windsnelheid 18,5 m/s


• 1996 - Langste zonneschijnduur 10,5 uur


• 2013 - Langste neerslagduur 24 uur ^[2]
  


• 1981 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 26,1 mm


• 1935 - Laagste etmaalgemiddelde relatieve vochtigheid 56 %

België

Dagrecords^[3]

• 1833 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur -2,8 °C


• 1977, 2014 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 12,9 °C


• 1845 - Laagste minimumtemperatuur -6,2 °C


• 2014 - Hoogste maximumtemperatuur 21,0 °C ^[4]
  


• 1981 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 21,3 mm

Uitzonderlijke gebeurtenis

• 2014 - Sinds de registraties van de temperaturen werd nooit zo vroeg in het jaar 21,0 °C gemeten te Ukkel.^[4]
  

Zie de categorie 9 March van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.