Koning Lijsterbaard
Koning Lijsterbaard, Johann-Mithlinger-Siedlung
Koning Lijsterbaard is een sprookje, opgetekend door de gebroeders Grimm in hun Kinder- und Hausmärchen als KHM52. De oorspronkelijke naam is König Drosselbart.
Inhoud
1 Het verhaal
2 Achtergronden bij het sprookje
3 Afbeeldingen
4 Bronnen
Het verhaal
Een koningsdochter is erg mooi, maar ook hoogmoedig en ze wijst elke man af. Haar vader organiseert een feest, maar de prinses wijst de huwelijkskandidaten waaronder koningen, hertogen, prinsen, graven en baronnen allemaal af. Aan iedereen mankeert wel iets. De laatste kandidaat, een jonge koning met een dikke baard, wordt na haar spot over een snavel van een lijster, koning Lijsterbaard genoemd. Deze koning verlaat woedend het paleis. Haar vader wordt zo boos dat hij wil dat zijn dochter de eerste de beste man die zij de volgende dag ontmoet zal huwen, al is het een bedelaar. Een minstreel komt de volgende dag langs en zingt voor de koning. Hij vraagt om een kleine gave en schrikt als hij hoort dat hij de prinses als vrouw zal krijgen. Een priester wordt gehaald en het echtpaar wordt weggestuurd.
Het paar komt in een bos en de vrouw hoort dat het van koning Lijsterbaard is. Ze heeft berouw en hoort later dat ook de wei en de grote stad van koning Lijsterbaard zijn. Ze komen bij een klein huisje alwaar ze hoort dat dit hun thuis zal zijn, er zijn geen bedienden. Ze moet vuur maken en koken, maar weet niet hoe dit moet. De bedelaar helpt haar en de volgende ochtend moet ze het huishouden doen. De voorraad is op en de prinses moet manden vlechten, de man gaat wilgen snijden. Ze verwondt haar handen en moet dan spinnen, maar al snel bloeden haar vingers van dit werk. Hierna moet ze naar de markt om potten en pannen te verkopen. De prinses is bang uitgelachen te worden door de inwoners van het rijk van haar vader.
De mensen kopen toch van deze mooie vrouw en het paar leeft een tijdje van de opbrengst. De man koopt nieuw aardewerk en zij moet weer naar de markt. Een dronken huzaar rijdt door het aardewerk en alles valt in scherven. De prinses huilt en rent naar huis. Ze krijgt op haar kop, omdat ze op de hoek van de markt is gaan zitten. De man vertelt dan dat ze als keukenmeid in het paleis kan werken en daar krijgt ze gratis eten. Ze helpt de kok bij het vuilste werk en in haar zakken doet ze twee potjes, waar ze restjes voedsel in stopt.
De oudste koningszoon zal zijn bruiloft vieren en de prinses kijkt toe vanaf de trap. Veel gasten komen binnen en ze heeft spijt van haar hoogmoed. Ze krijgt wat restjes van de dienaren en doet dit in de potjes. De koningszoon komt binnen en heeft gouden kettingen om zijn hals. Hij vraagt haar ten dans, maar zij schrikt en weigert omdat ze ziet dat hij de door haar afgewezen koning Lijsterbaard is. Ze wordt toch de zaal ingetrokken en de potjes vallen op de grond. Iedereen lacht en ze schaamt zich, waarna ze vlucht. Ze wordt teruggebracht en koning Lijsterbaard vertelt dan dat hij de arme speelman was, met wie ze in het hutje woonde. En ook de huzaar. Hij deed dit alles om haar trots te breken. De kwade dagen zijn voorbij en de bruiloft wordt gevierd, de prinses krijgt schitterende kleren van de kameniers en de hele hofhouding wenst het paar geluk.
Achtergronden bij het sprookje
- Het sprookje is uit drie sprookjes samengesteld en komt uit Hessen, de Mainstreek en Paderborn.
- Het is verwant met een Noords sprookje.
- "Drosselbart" is een ruwe, dichte baard, de gebroeders Grimm herkenden er ook "Drossel" (lijster) in en gaven de verklaring "scheve kin".
- Het gebroken aardewerk, zie ook De volleerde jager (KHM111).
Afbeeldingen
Bronnen
- Grimm, volledige uitgave (vertaald door Ria van Hengel)
Sprookjes van de gebroeders Grimm
Assepoester · Berenpels · Bontepels · Broertje en zusje · Bruidskeuze · De anjer · De arme en de rijke · De arme jongen in het graf · De arme molenaarsknecht en het katje · De bijenkoningin · De boden van de dood · De boer en de duivel · De Bremer stadsmuzikanten · De broodkruimels op de tafel · De bruiloft van vrouw Vos · De dood als peet · De dood van het hennetje · De dorsvlegel uit de hemel · De drie broers · De drie gelukskinderen · De drie handwerksgezellen · De drie heelmeesters · De drie luiaards · De drie mannetjes in het bos · De drie slangenbladeren · De drie spinsters · De drie talen · De drie veren · De drie vogeltjes · De drie zwarte prinsessen · De duivel en zijn grootmoeder · De duivel met de drie gouden haren · De duur van het leven · De ganzenhoedster · De ganzenhoedster aan de bron · De gauwdief en zijn meester · De geest in de fles · De geschenken van het kleine volkje · De gestolen duit · De glazen doodskist · De goede ruil · De gouden gans · De gouden sleutel · De gouden vogel · De goudkinderen · De Grafheuvel · De groente-ezel · De haas en de egel · De hanenbalk · De hazelaar · De heldere zon brengt het aan het licht · De hemelse bruiloft · De hoefnagel · De hond en de mus · De huishouding · De ijzeren kachel · De jonge reus · De jood in de doornstruik · De kabouters · De kikkerkoning · De kleermaker in de hemel · De koning van de gouden berg · De koningszoon die nergens bang voor was · De korenaar · De kristallen bol · De laarzen van buffelleer · De luie spinster · De maan · De meesterdief · De mus en zijn vier kinderen · De ondankbare zoon · De oude bedelares · De oude grootvader en zijn kleinzoon · De oude Hildebrand · De oude Rinkrank · De oude Sultan · De oude vrouw in het bos · De peetoom · De raaf · De raap · De ransel, het hoedje en het hoorntje · De rattenvanger van Hamelen · De reus en de kleermaker · De roerdomp en de hop · De roetzwarte broer van de duivel · De roversbruidegom · De schol · De schrandere knecht · De sterrendaalders · De stukgedanste schoentjes · De trommelslager · De trouwe Johannes · De twaalf broeders · De twaalf jagers · De twaalf luie knechten · De twee gebroeders · De twee koningskinderen · De twee reisgezellen · De uil · De verstandige boerendochter · De verstandige lieden · De vier kunstvaardige broers · De volleerde jager · De vos en de ganzen · De vos en de kat · De vos en de moeder van zijn petekind · De vos en het paard · De ware bruid · De waternimf · De waternimf in de vijver · De witte slang · De witte en de zwarte bruid · De wolf en de mens · De wolf en de vos · De wolf en de zeven geitjes · De wonderlijke speelman · De zes dienaren · De zes zwanen · De zeven Zwaben · De zeven raven · De zingende springende leeuwerik · De zoete pap · Dokter Weetal · Doornroosje · Duimendik · Duimpje de wereld in · Eenoogje, tweeoogje en drieoogje · Eva's ongelijke kinderen · Frieder en Katherliesje · Gelukkige Hans · Hans en Grietje · Hans viert bruiloft · Hans-mijn-egel · Hazekebruid · Het aardmanneke · Het blauwe licht · Het boerke · Het boerke in de hemel · Het boshuis · Het dappere snijdertje · Het doodshemdje · Het eigenzinnige kind · Het ezeltje · Het gedierte van de Heer en de Duivel · Het gespuis · Het herdersjongetje · Het huishouden van kat en muis · Het kind van Maria · Het lammetje en het visje · Het leugensprookje uit Ditmar · Het mannetje dat jong gegloeid werd · Het meisje zonder handen · Het meiske van Brakel · Het mooie Katrinelletje en Pief Paf Poltrie · Het raadsel · Het snuggere snijdertje · Het sprookje van Luilekkerland · Het water des levens · Het winterkoninkje · Het winterkoninkje en de beer · Het zingende botje · IJzeren Hans · Jonkvrouw Maleen · Jorinde en Joringel · Klitten · Klosje, schietspoel en naald · Knappe Elsje · Knoest en zijn drie zonen · Koning Lijsterbaard · Lief en leed samen delen · Luie Hein · Luisje en Vlootje · Magere Liesje · Meester Priem · Meneer Korbes · Met z'n zessen de hele wereld rond · Op reis gaan · Raadselsprookje · Raponsje · Repelsteeltje · Roodkapje · Simeliberg · Slangensprookje · Slimme Grietje · Slimme Hans · Sneeuwwitje · Sneeuwwitje en Rozerood · Speelhans · Sprookje van iemand die erop uittrok om te leren griezelen · Sterke Hans · Strohalm, kooltje vuur en boontje · Tafeltje dek je, ezeltje strek je en knuppel uit de zak · Trouwe Ferdinand en Ontrouwe Ferdinand · Van de visser en zijn vrouw · Van de wachtelboom · Van het muisje, het vogeltje en de braadworst · Vleerkens vogel · Vogel Grijp · Vondevogel · Vrijer Roland · Vrolijke Frans · Vrouw Holle · Vrouw Trui
