Het zingende botje
Het zingende botje is een sprookje uit Kinder- und Hausmärchen, de verzameling van de gebroeders Grimm, met als nummer KHM28. De oorspronkelijke naam is Der singende Knochen.
Het verhaal
In een land wordt geklaagd over een wild zwijn dat de akkers omwoelt, het vee doodbijt en de buiken van mensen openscheurt met zijn slagtanden. Niemand durft het dier aan en ten slotte maakt de koning bekend dat degene die het dier kan vangen of doden met zijn dochter mag trouwen. Er wonen twee broers en zij nemen de uitdaging aan.
De oudste broer is listig en slim en doet mee uit hoogmoed, de onschuldige en domme jongste broer uit goedheid. Ze gaan het bos in en zoeken het zwijn, de oudste gaat vanuit het westen het bos in en de jongste vanuit het oosten. De jongste ontmoet een klein mannetje met een speer in zijn hand, hij krijgt de speer omdat hij onschuldig en goedhartig is. De jongen bedankt het mannetje en doodt even later het zwijn.
Als de jongste aan de andere kant het bos uit komt, ziet hij een huis waar mensen zich vermaken. De oudste broer is binnen en ziet zijn jongere broer met de buit. Hij roept zijn broertje binnen en samen gaan ze als het al donker is op weg naar huis. Op een brug geeft de oudste broer zijn jongere broer een klap en begraaft hem onder de brug. Hij brengt het zwijn naar de koning en krijgt de dochter van de koning als vrouw.
Als zijn jongere broer maar niet terugkomt, vertelt hij dat die wel door het zwijn gedood zal zijn. Maar God ziet alles en na veel jaren komt er een herder met zijn kudde over de brug. Hij ziet een sneeuwwit botje liggen en wil er een mooi mondstuk voor zijn hoorn van maken. Als hij op het botje blaast hoort hij een lied. Hij hoort dat de broer de eigenaar van het bot heeft doodgeslagen en hij neemt het ding mee naar de koning.
De koning begrijpt het liedje wel en laat de aarde onder de brug omspitten. Het geraamte van de jongere broer komt tevoorschijn en de oudste broer wordt in een zak genaaid en levend verdronken. Het gebeente van de jongere broer wordt op het kerkhof herbegraven in een mooi graf.
Achtergronden bij het verhaal
- Het sprookje komt uit Hessen.
- Het is verwant met de sagen over Baldr, Siegfried en Achilles.
- In andere varianten wordt een muziekinstrument gemaakt van de boom die op het graf van de vermoorde is gegroeid.
- De ene broer gaat het bos (het leven) in vanuit het oosten en de andere broer vanuit het westen. Samen symboliseren ze de hele mensheid.
- Het verhaal heeft overeenkomsten met het verhaal over Kaïn en Abel.
- De jongste broer verdient de beloning, zie ook De ransel, het hoedje en het hoorntje (KHM54), De gouden vogel (KHM57), De bijenkoningin (KHM62), De drie veren (KHM63), De gouden gans (KHM64), Het water des levens (KHM97), De arme molenaarsknecht en het katje (KHM106), Vogel Grijp (KHM165), en het vervallen sprookje KHM64a (Die weiße Taube).
- Het kleine, grijze of oude mannetje treedt vaak op als helper van de mens, maar kan ook boosaardig zijn. Denk ook aan een kabouter, dwerg, gnoom, trol of onderaardse geest. Zie hiervoor ook De drie mannetjes in het bos (KHM13), De kabouters (KHM39), Repelsteeltje (KHM55), De bijenkoningin (KHM62), De gouden gans (KHM64), Het aardmanneke (KHM91), Het water des levens (KHM97), De geest in de fles (KHM99), De jood in de doornstruik (KHM110), Vogel Grijp (KHM165), Sterke Hans (KHM166) en De geschenken van het kleine volkje (KHM182).
- Een botje speelt ook een belangrijke rol in De zeven raven (KHM25).
- Een magisch fluitgeluid komt ook voor in Van de wachtelboom (KHM47), ook hier worden de botten van een vermoord persoon begraven.
Trivia
Das klagende Lied van Mahler is gebaseerd op dit sprookje.
Sprookjes van de gebroeders Grimm
Assepoester · Berenpels · Bontepels · Broertje en zusje · Bruidskeuze · De anjer · De arme en de rijke · De arme jongen in het graf · De arme molenaarsknecht en het katje · De bijenkoningin · De boden van de dood · De boer en de duivel · De Bremer stadsmuzikanten · De broodkruimels op de tafel · De bruiloft van vrouw Vos · De dood als peet · De dood van het hennetje · De dorsvlegel uit de hemel · De drie broers · De drie gelukskinderen · De drie handwerksgezellen · De drie heelmeesters · De drie luiaards · De drie mannetjes in het bos · De drie slangenbladeren · De drie spinsters · De drie talen · De drie veren · De drie vogeltjes · De drie zwarte prinsessen · De duivel en zijn grootmoeder · De duivel met de drie gouden haren · De duur van het leven · De ganzenhoedster · De ganzenhoedster aan de bron · De gauwdief en zijn meester · De geest in de fles · De geschenken van het kleine volkje · De gestolen duit · De glazen doodskist · De goede ruil · De gouden gans · De gouden sleutel · De gouden vogel · De goudkinderen · De Grafheuvel · De groente-ezel · De haas en de egel · De hanenbalk · De hazelaar · De heldere zon brengt het aan het licht · De hemelse bruiloft · De hoefnagel · De hond en de mus · De huishouding · De ijzeren kachel · De jonge reus · De jood in de doornstruik · De kabouters · De kikkerkoning · De kleermaker in de hemel · De koning van de gouden berg · De koningszoon die nergens bang voor was · De korenaar · De kristallen bol · De laarzen van buffelleer · De luie spinster · De maan · De meesterdief · De mus en zijn vier kinderen · De ondankbare zoon · De oude bedelares · De oude grootvader en zijn kleinzoon · De oude Hildebrand · De oude Rinkrank · De oude Sultan · De oude vrouw in het bos · De peetoom · De raaf · De raap · De ransel, het hoedje en het hoorntje · De rattenvanger van Hamelen · De reus en de kleermaker · De roerdomp en de hop · De roetzwarte broer van de duivel · De roversbruidegom · De schol · De schrandere knecht · De sterrendaalders · De stukgedanste schoentjes · De trommelslager · De trouwe Johannes · De twaalf broeders · De twaalf jagers · De twaalf luie knechten · De twee gebroeders · De twee koningskinderen · De twee reisgezellen · De uil · De verstandige boerendochter · De verstandige lieden · De vier kunstvaardige broers · De volleerde jager · De vos en de ganzen · De vos en de kat · De vos en de moeder van zijn petekind · De vos en het paard · De ware bruid · De waternimf · De waternimf in de vijver · De witte slang · De witte en de zwarte bruid · De wolf en de mens · De wolf en de vos · De wolf en de zeven geitjes · De wonderlijke speelman · De zes dienaren · De zes zwanen · De zeven Zwaben · De zeven raven · De zingende springende leeuwerik · De zoete pap · Dokter Weetal · Doornroosje · Duimendik · Duimpje de wereld in · Eenoogje, tweeoogje en drieoogje · Eva's ongelijke kinderen · Frieder en Katherliesje · Gelukkige Hans · Hans en Grietje · Hans viert bruiloft · Hans-mijn-egel · Hazekebruid · Het aardmanneke · Het blauwe licht · Het boerke · Het boerke in de hemel · Het boshuis · Het dappere snijdertje · Het doodshemdje · Het eigenzinnige kind · Het ezeltje · Het gedierte van de Heer en de Duivel · Het gespuis · Het herdersjongetje · Het huishouden van kat en muis · Het kind van Maria · Het lammetje en het visje · Het leugensprookje uit Ditmar · Het mannetje dat jong gegloeid werd · Het meisje zonder handen · Het meiske van Brakel · Het mooie Katrinelletje en Pief Paf Poltrie · Het raadsel · Het snuggere snijdertje · Het sprookje van Luilekkerland · Het water des levens · Het winterkoninkje · Het winterkoninkje en de beer · Het zingende botje · IJzeren Hans · Jonkvrouw Maleen · Jorinde en Joringel · Klitten · Klosje, schietspoel en naald · Knappe Elsje · Knoest en zijn drie zonen · Koning Lijsterbaard · Lief en leed samen delen · Luie Hein · Luisje en Vlootje · Magere Liesje · Meester Priem · Meneer Korbes · Met z'n zessen de hele wereld rond · Op reis gaan · Raadselsprookje · Raponsje · Repelsteeltje · Roodkapje · Simeliberg · Slangensprookje · Slimme Grietje · Slimme Hans · Sneeuwwitje · Sneeuwwitje en Rozerood · Speelhans · Sprookje van iemand die erop uittrok om te leren griezelen · Sterke Hans · Strohalm, kooltje vuur en boontje · Tafeltje dek je, ezeltje strek je en knuppel uit de zak · Trouwe Ferdinand en Ontrouwe Ferdinand · Van de visser en zijn vrouw · Van de wachtelboom · Van het muisje, het vogeltje en de braadworst · Vleerkens vogel · Vogel Grijp · Vondevogel · Vrijer Roland · Vrolijke Frans · Vrouw Holle · Vrouw Trui
