Het mannetje dat jong gegloeid werd
Het mannetje dat jong gegloeid werd of Het mannetje dat verjongd werd in het vuur is een sprookje uit Kinder- und Hausmärchen met volgnummer KHM130, opgetekend door de gebroeders Grimm. De oorspronkelijke naam is Das junggeglühte Männlein.
Het verhaal
Onze Lieve Heer neemt samen met Sint Petrus intrek in een herberg. Er komt een bedelaar en Petrus krijgt medelijden. Petrus vraagt de Heer of hij de bedelaar niet kan genezen van zijn ziekte, zodat hij zijn eigen geld kan verdienen. De Heer vraagt de smid of hij de smidshaard met kolen mag gebruiken. Petrus bedient de blaasbalg en het oude mannetje wordt in de haard geschoven. Hij gloeit als een rozenstruik en God looft met luide stem. Ze doen het gloeiende mannetje in een blusbak en hij komt eruit als een twintigjarige. De smid nodigt hen uit en hij heeft een halfblinde, gebochelde schoonmoeder.
De schoonmoeder vraagt de jongeman of het erg was in het vuur, maar de jongen zegt dat het juist erg prettig was. Het voelde aan als koele dauw. De volgende dag vraagt de smid aan de oude vrouw of zij achttien zou willen zijn. Hij maakt het vuur aan en duwt de vrouw erin, maar ze schreeuwt en al haar kleren verbranden. De zwangere vrouw van de smid en de zwangere schoondochter komen aangerend en zien de oude vrouw verschrompeld in de bak met water. Haar gezicht is misvormd en andere vrouwen schrikken zo erg dat ze dezelfde nacht nog bevallen van twee jongens. De jongens zien er niet uit als mensen, maar als apen. De jongens lopen het bos in en de apen stammen van hen af.
Achtergronden bij het sprookje
- Het sprookje is naar Ursprung der Affen (1562) van Hans Sachs.
- Het verhaal is bekend in de volksoverlevering van heel Europa.
- In Het ezeltje (KHM144) bevalt een vrouw van een ezel
- In Hans-mijn-egel (KHM108) bevalt een vrouw van een egel.
- De smid laat in sprookjes zijn spullen gebruiken door God, maar laat zich ook gebruiken door de duivel.
- Er zijn veel sprookjes met de Heer en Sint Petrus, zoals Speelhans (KHM82).
- De gebroeders Grimm verwezen naar Griekse mythe over Medea.
- In de versie van Hans Sachs wordt afgesloten met een moraal; zwangere vrouwen moeten voorzichtig zijn en een vak moet men leren.
Bronnen, noten en/of referenties
|
Sprookjes van de gebroeders Grimm
Assepoester · Berenpels · Bontepels · Broertje en zusje · Bruidskeuze · De anjer · De arme en de rijke · De arme jongen in het graf · De arme molenaarsknecht en het katje · De bijenkoningin · De boden van de dood · De boer en de duivel · De Bremer stadsmuzikanten · De broodkruimels op de tafel · De bruiloft van vrouw Vos · De dood als peet · De dood van het hennetje · De dorsvlegel uit de hemel · De drie broers · De drie gelukskinderen · De drie handwerksgezellen · De drie heelmeesters · De drie luiaards · De drie mannetjes in het bos · De drie slangenbladeren · De drie spinsters · De drie talen · De drie veren · De drie vogeltjes · De drie zwarte prinsessen · De duivel en zijn grootmoeder · De duivel met de drie gouden haren · De duur van het leven · De ganzenhoedster · De ganzenhoedster aan de bron · De gauwdief en zijn meester · De geest in de fles · De geschenken van het kleine volkje · De gestolen duit · De glazen doodskist · De goede ruil · De gouden gans · De gouden sleutel · De gouden vogel · De goudkinderen · De Grafheuvel · De groente-ezel · De haas en de egel · De hanenbalk · De hazelaar · De heldere zon brengt het aan het licht · De hemelse bruiloft · De hoefnagel · De hond en de mus · De huishouding · De ijzeren kachel · De jonge reus · De jood in de doornstruik · De kabouters · De kikkerkoning · De kleermaker in de hemel · De koning van de gouden berg · De koningszoon die nergens bang voor was · De korenaar · De kristallen bol · De laarzen van buffelleer · De luie spinster · De maan · De meesterdief · De mus en zijn vier kinderen · De ondankbare zoon · De oude bedelares · De oude grootvader en zijn kleinzoon · De oude Hildebrand · De oude Rinkrank · De oude Sultan · De oude vrouw in het bos · De peetoom · De raaf · De raap · De ransel, het hoedje en het hoorntje · De rattenvanger van Hamelen · De reus en de kleermaker · De roerdomp en de hop · De roetzwarte broer van de duivel · De roversbruidegom · De schol · De schrandere knecht · De sterrendaalders · De stukgedanste schoentjes · De trommelslager · De trouwe Johannes · De twaalf broeders · De twaalf jagers · De twaalf luie knechten · De twee gebroeders · De twee koningskinderen · De twee reisgezellen · De uil · De verstandige boerendochter · De verstandige lieden · De vier kunstvaardige broers · De volleerde jager · De vos en de ganzen · De vos en de kat · De vos en de moeder van zijn petekind · De vos en het paard · De ware bruid · De waternimf · De waternimf in de vijver · De witte slang · De witte en de zwarte bruid · De wolf en de mens · De wolf en de vos · De wolf en de zeven geitjes · De wonderlijke speelman · De zes dienaren · De zes zwanen · De zeven Zwaben · De zeven raven · De zingende springende leeuwerik · De zoete pap · Dokter Weetal · Doornroosje · Duimendik · Duimpje de wereld in · Eenoogje, tweeoogje en drieoogje · Eva's ongelijke kinderen · Frieder en Katherliesje · Gelukkige Hans · Hans en Grietje · Hans viert bruiloft · Hans-mijn-egel · Hazekebruid · Het aardmanneke · Het blauwe licht · Het boerke · Het boerke in de hemel · Het boshuis · Het dappere snijdertje · Het doodshemdje · Het eigenzinnige kind · Het ezeltje · Het gedierte van de Heer en de Duivel · Het gespuis · Het herdersjongetje · Het huishouden van kat en muis · Het kind van Maria · Het lammetje en het visje · Het leugensprookje uit Ditmar · Het mannetje dat jong gegloeid werd · Het meisje zonder handen · Het meiske van Brakel · Het mooie Katrinelletje en Pief Paf Poltrie · Het raadsel · Het snuggere snijdertje · Het sprookje van Luilekkerland · Het water des levens · Het winterkoninkje · Het winterkoninkje en de beer · Het zingende botje · IJzeren Hans · Jonkvrouw Maleen · Jorinde en Joringel · Klitten · Klosje, schietspoel en naald · Knappe Elsje · Knoest en zijn drie zonen · Koning Lijsterbaard · Lief en leed samen delen · Luie Hein · Luisje en Vlootje · Magere Liesje · Meester Priem · Meneer Korbes · Met z'n zessen de hele wereld rond · Op reis gaan · Raadselsprookje · Raponsje · Repelsteeltje · Roodkapje · Simeliberg · Slangensprookje · Slimme Grietje · Slimme Hans · Sneeuwwitje · Sneeuwwitje en Rozerood · Speelhans · Sprookje van iemand die erop uittrok om te leren griezelen · Sterke Hans · Strohalm, kooltje vuur en boontje · Tafeltje dek je, ezeltje strek je en knuppel uit de zak · Trouwe Ferdinand en Ontrouwe Ferdinand · Van de visser en zijn vrouw · Van de wachtelboom · Van het muisje, het vogeltje en de braadworst · Vleerkens vogel · Vogel Grijp · Vondevogel · Vrijer Roland · Vrolijke Frans · Vrouw Holle · Vrouw Trui
