De hond en de mus
De hond en de mus is een sprookje, opgetekend door de gebroeders Grimm in hun Kinder- und Hausmärchen als KHM58. De oorspronkelijke naam is Der Hund und der Sperling.
Het verhaal
Een baas laat zijn herdershond honger lijden en de hond gaat weg. Hij ontmoet een mus en deze neemt hem mee naar de stad. De mus haalt vlees en brood voor de hond en ze wandelen buiten de stad. De hond valt in slaap en de mus zit op een tak als een voerman met een kar met drie paarden komt aangereden. Hij vervoert twee vaten wijn en rijdt de hond dood, maar de mus heeft geroepen dat hij een arm man zou worden. De mus pikt aan een spongat en de wijn loopt uit het vat. De voerman ziet dat de wagen lekt en de mus pikt de ogen van de paarden uit.
De voerman wil de mus doden met zijn bijl, maar slaat per ongeluk zijn eigen paard dood. Ook het tweede vat wijn wordt door de mus geleegd en de voerman doodt per ongeluk ook zijn andere paarden met zijn bijl. De dieren zijn dood en de wagen moet hij laten staan, als hij thuiskomt vertelt zijn vrouw dat er veel vogels op zolder zitten. De vogels eten al de tarwe op, maar de mus vindt dat de man nog niet arm genoeg is. De man gooit zijn bijl naar de mus, maar gooit daarmee zijn eigen ramen in.
De man slaat dan zijn kachel stuk en alle huisraad volgt. Hij pakt de mus en zijn vrouw vraagt of ze het dier zal doodslaan, maar dit is niet gruwelijk genoeg voor de man. Hij wil hem verslinden en eet de vogel in een hap op. De vogel komt met zijn kop nog uit de mond van de man en deze laat zijn vrouw met de bijl slaan. Ze raakt de voerman en deze valt dood, terwijl de vogel wegvliegt.
Achtergronden bij het sprookje
- Het sprookje komt uit Zwehrn in Nederhessen.
- Er is ook een Vlaamse en Oudfranse variant van het sprookje bekend.
- Avonturen van dieren worden ook beschreven in Het gespuis (KHM10), Van het muisje, het vogeltje en de braadworst (KHM23), Meneer Korbes (KHM41), De dood van het hennetje (KHM80) en De broodkruimels op de tafel (KHM190).
- Een afgedankte hond komt ook voor in De Bremer stadsmuzikanten (KHM27) en De oude Sultan (KHM48).
- Een mus komt ook voor in De mus en zijn vier kinderen (KHM157).
Bronnen
Grimm, volledige uitgave (vertaald door Ria van Hengel)
Sprookjes van de gebroeders Grimm
Assepoester · Berenpels · Bontepels · Broertje en zusje · Bruidskeuze · De anjer · De arme en de rijke · De arme jongen in het graf · De arme molenaarsknecht en het katje · De bijenkoningin · De boden van de dood · De boer en de duivel · De Bremer stadsmuzikanten · De broodkruimels op de tafel · De bruiloft van vrouw Vos · De dood als peet · De dood van het hennetje · De dorsvlegel uit de hemel · De drie broers · De drie gelukskinderen · De drie handwerksgezellen · De drie heelmeesters · De drie luiaards · De drie mannetjes in het bos · De drie slangenbladeren · De drie spinsters · De drie talen · De drie veren · De drie vogeltjes · De drie zwarte prinsessen · De duivel en zijn grootmoeder · De duivel met de drie gouden haren · De duur van het leven · De ganzenhoedster · De ganzenhoedster aan de bron · De gauwdief en zijn meester · De geest in de fles · De geschenken van het kleine volkje · De gestolen duit · De glazen doodskist · De goede ruil · De gouden gans · De gouden sleutel · De gouden vogel · De goudkinderen · De Grafheuvel · De groente-ezel · De haas en de egel · De hanenbalk · De hazelaar · De heldere zon brengt het aan het licht · De hemelse bruiloft · De hoefnagel · De hond en de mus · De huishouding · De ijzeren kachel · De jonge reus · De jood in de doornstruik · De kabouters · De kikkerkoning · De kleermaker in de hemel · De koning van de gouden berg · De koningszoon die nergens bang voor was · De korenaar · De kristallen bol · De laarzen van buffelleer · De luie spinster · De maan · De meesterdief · De mus en zijn vier kinderen · De ondankbare zoon · De oude bedelares · De oude grootvader en zijn kleinzoon · De oude Hildebrand · De oude Rinkrank · De oude Sultan · De oude vrouw in het bos · De peetoom · De raaf · De raap · De ransel, het hoedje en het hoorntje · De rattenvanger van Hamelen · De reus en de kleermaker · De roerdomp en de hop · De roetzwarte broer van de duivel · De roversbruidegom · De schol · De schrandere knecht · De sterrendaalders · De stukgedanste schoentjes · De trommelslager · De trouwe Johannes · De twaalf broeders · De twaalf jagers · De twaalf luie knechten · De twee gebroeders · De twee koningskinderen · De twee reisgezellen · De uil · De verstandige boerendochter · De verstandige lieden · De vier kunstvaardige broers · De volleerde jager · De vos en de ganzen · De vos en de kat · De vos en de moeder van zijn petekind · De vos en het paard · De ware bruid · De waternimf · De waternimf in de vijver · De witte slang · De witte en de zwarte bruid · De wolf en de mens · De wolf en de vos · De wolf en de zeven geitjes · De wonderlijke speelman · De zes dienaren · De zes zwanen · De zeven Zwaben · De zeven raven · De zingende springende leeuwerik · De zoete pap · Dokter Weetal · Doornroosje · Duimendik · Duimpje de wereld in · Eenoogje, tweeoogje en drieoogje · Eva's ongelijke kinderen · Frieder en Katherliesje · Gelukkige Hans · Hans en Grietje · Hans viert bruiloft · Hans-mijn-egel · Hazekebruid · Het aardmanneke · Het blauwe licht · Het boerke · Het boerke in de hemel · Het boshuis · Het dappere snijdertje · Het doodshemdje · Het eigenzinnige kind · Het ezeltje · Het gedierte van de Heer en de Duivel · Het gespuis · Het herdersjongetje · Het huishouden van kat en muis · Het kind van Maria · Het lammetje en het visje · Het leugensprookje uit Ditmar · Het mannetje dat jong gegloeid werd · Het meisje zonder handen · Het meiske van Brakel · Het mooie Katrinelletje en Pief Paf Poltrie · Het raadsel · Het snuggere snijdertje · Het sprookje van Luilekkerland · Het water des levens · Het winterkoninkje · Het winterkoninkje en de beer · Het zingende botje · IJzeren Hans · Jonkvrouw Maleen · Jorinde en Joringel · Klitten · Klosje, schietspoel en naald · Knappe Elsje · Knoest en zijn drie zonen · Koning Lijsterbaard · Lief en leed samen delen · Luie Hein · Luisje en Vlootje · Magere Liesje · Meester Priem · Meneer Korbes · Met z'n zessen de hele wereld rond · Op reis gaan · Raadselsprookje · Raponsje · Repelsteeltje · Roodkapje · Simeliberg · Slangensprookje · Slimme Grietje · Slimme Hans · Sneeuwwitje · Sneeuwwitje en Rozerood · Speelhans · Sprookje van iemand die erop uittrok om te leren griezelen · Sterke Hans · Strohalm, kooltje vuur en boontje · Tafeltje dek je, ezeltje strek je en knuppel uit de zak · Trouwe Ferdinand en Ontrouwe Ferdinand · Van de visser en zijn vrouw · Van de wachtelboom · Van het muisje, het vogeltje en de braadworst · Vleerkens vogel · Vogel Grijp · Vondevogel · Vrijer Roland · Vrolijke Frans · Vrouw Holle · Vrouw Trui
