Gelukkige Hans
Gelukkige Hans
Gelukkige Hans
Gelukkige Hans, Eisenberg (Pfalz)
Gelukkige Hans is een sprookje uit Kinder- und Hausmärchen, de verzameling van de gebroeders Grimm, met als nummer KHM83. De oorspronkelijke naam is Hans im Glück.
Het verhaal
Hans werkt zeven jaren voor zijn baas en hij krijgt zijn loon, een stuk goud dat even groot is als het hoofd van Hans. Hans doet het goud in zijn zakdoek en komt bij een ruiter te paard. De ruiter vraagt waarom Hans te voet gaat en Hans zegt dat hij de klomp goud naar huis moet dragen. Hij kan zijn hoofd niet rechtop houden door zijn vracht. De ruiter biedt aan zijn paard voor het goud te ruilen. Hans wordt van het paard geworpen en valt in een greppel tussen de akkers. Een boer houdt het paard tegen en Hans zoekt zijn armen en benen bijeen. De boer wil zijn koe wel ruilen voor het paard en Hans trekt verder. Hij heeft nu melk, boter en kaas en vindt het een goede ruil.
In een herberg eet Hans wat en koopt een half glas bier. Hij trekt naar het dorp van zijn moeder en hij loopt over de hei, het is erg warm. Hij bindt de koe aan een dorre boom en zet zijn leren muts onder de koe, maar het dier geeft geen melk. Hans wordt geschopt door de koe en een slager biedt aan de koe te ruilen tegen een jong varken. Hans drinkt uit de fles van de slager en ruilt de dieren, hij kan nu worsten maken. Hans komt een jongen tegen met een vetgemeste gans, de jongen vertelt dat hij naar een doopfeest gaat. De jongen vertelt dat er een varken is gestolen bij de schout en mannen zoeken de dief. Hans wil het dier wel ruilen voor de gans en hij is verlost van zijn zorgen.
Hans komt in zijn geboortedorp en kan brood met ganzenvet eten en kan een hoofdkussen vullen met de veren van de gans. Hij ontmoet een scharensliep en deze vertelt dat hij goed kan verdienen met zijn vak. Als de scharensliep over de ruilen van Hans hoort, vertelt hij dat Hans goud moet laten rinkelen om fortuin te maken. Een slijpsteen is genoeg, hij wil de oude steen wel ruilen voor de gans. Hans ruilt zijn gans en krijgt ook een gewone steen om spijkers recht te slaan. Hans vindt zichzelf een zondagskind, alles wat hij wenst komt uit. Hij heeft honger en de stenen drukken zwaar op zijn schouders. Hij komt bij een waterput en als hij wil drinken, vallen de stenen in het water. Hij dankt God, hij is verlost van de zware stenen en loopt meteen naar het huis van zijn moeder.
Achtergronden bij het verhaal
- Het sprookje is mondeling overgeleverd en werd gepubliceerd in Wünschelruthe (tijdschrift, 1818).
- De put geeft toegang tot de onderwereld in sprookjes. In de verzameling van de gebroeders Grimm komen meerdere sprookjes voor met dit element, bijvoorbeeld Vrouw Holle (KHM24) en De stukgedanste schoentjes (KHM133).
- In De zeven raven (KHM25) laten zeven broers een kruik in de put vallen, alleen hun zus kan ze verlossen uit een glazen berg. Ook dit staat symbool voor de onderwereld.
- Het sprookje heeft overeenkomsten met De goede ruil (KHM7).
- Vergelijk ook Sprookje van iemand die erop uittrok om te leren griezelen (KHM4), Het zingende botje (KHM28), Slimme Hans (KHM32), De drie talen (KHM33), De bijenkoningin (KHM62), De drie veren (KHM63), Het aardmanneke (KHM91), De arme molenaarsknecht en het katje (KHM106) en Vogel Grijp (KHM165). De domoor is vaak de derde zoon en heet vaak Hans (denk aan de uitdrukking "zit niet zo te hannessen"). In Russische sprookjes heet hij Iwan. In het heden past hij niet, maar hij zal slagen in de toekomst.
- De naam Hans komt in veel sprookjes voor, zoals Hans en Grietje (KHM15), Slimme Hans (KHM32), Speelhans (KHM82), Hans viert bruiloft (KHM84), Hans-mijn-egel (KHM108), IJzeren Hans (KHM136) en Sterke Hans (KHM166).
Bronnen
- Grimm, volledige uitgave (vertaald door Ria van Hengel in 2005)
 | Zie de categorie Hans im Glück van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
Sprookjes van de gebroeders Grimm
Assepoester · Berenpels · Bontepels · Broertje en zusje · Bruidskeuze · De anjer · De arme en de rijke · De arme jongen in het graf · De arme molenaarsknecht en het katje · De bijenkoningin · De boden van de dood · De boer en de duivel · De Bremer stadsmuzikanten · De broodkruimels op de tafel · De bruiloft van vrouw Vos · De dood als peet · De dood van het hennetje · De dorsvlegel uit de hemel · De drie broers · De drie gelukskinderen · De drie handwerksgezellen · De drie heelmeesters · De drie luiaards · De drie mannetjes in het bos · De drie slangenbladeren · De drie spinsters · De drie talen · De drie veren · De drie vogeltjes · De drie zwarte prinsessen · De duivel en zijn grootmoeder · De duivel met de drie gouden haren · De duur van het leven · De ganzenhoedster · De ganzenhoedster aan de bron · De gauwdief en zijn meester · De geest in de fles · De geschenken van het kleine volkje · De gestolen duit · De glazen doodskist · De goede ruil · De gouden gans · De gouden sleutel · De gouden vogel · De goudkinderen · De Grafheuvel · De groente-ezel · De haas en de egel · De hanenbalk · De hazelaar · De heldere zon brengt het aan het licht · De hemelse bruiloft · De hoefnagel · De hond en de mus · De huishouding · De ijzeren kachel · De jonge reus · De jood in de doornstruik · De kabouters · De kikkerkoning · De kleermaker in de hemel · De koning van de gouden berg · De koningszoon die nergens bang voor was · De korenaar · De kristallen bol · De laarzen van buffelleer · De luie spinster · De maan · De meesterdief · De mus en zijn vier kinderen · De ondankbare zoon · De oude bedelares · De oude grootvader en zijn kleinzoon · De oude Hildebrand · De oude Rinkrank · De oude Sultan · De oude vrouw in het bos · De peetoom · De raaf · De raap · De ransel, het hoedje en het hoorntje · De rattenvanger van Hamelen · De reus en de kleermaker · De roerdomp en de hop · De roetzwarte broer van de duivel · De roversbruidegom · De schol · De schrandere knecht · De sterrendaalders · De stukgedanste schoentjes · De trommelslager · De trouwe Johannes · De twaalf broeders · De twaalf jagers · De twaalf luie knechten · De twee gebroeders · De twee koningskinderen · De twee reisgezellen · De uil · De verstandige boerendochter · De verstandige lieden · De vier kunstvaardige broers · De volleerde jager · De vos en de ganzen · De vos en de kat · De vos en de moeder van zijn petekind · De vos en het paard · De ware bruid · De waternimf · De waternimf in de vijver · De witte slang · De witte en de zwarte bruid · De wolf en de mens · De wolf en de vos · De wolf en de zeven geitjes · De wonderlijke speelman · De zes dienaren · De zes zwanen · De zeven Zwaben · De zeven raven · De zingende springende leeuwerik · De zoete pap · Dokter Weetal · Doornroosje · Duimendik · Duimpje de wereld in · Eenoogje, tweeoogje en drieoogje · Eva's ongelijke kinderen · Frieder en Katherliesje · Gelukkige Hans · Hans en Grietje · Hans viert bruiloft · Hans-mijn-egel · Hazekebruid · Het aardmanneke · Het blauwe licht · Het boerke · Het boerke in de hemel · Het boshuis · Het dappere snijdertje · Het doodshemdje · Het eigenzinnige kind · Het ezeltje · Het gedierte van de Heer en de Duivel · Het gespuis · Het herdersjongetje · Het huishouden van kat en muis · Het kind van Maria · Het lammetje en het visje · Het leugensprookje uit Ditmar · Het mannetje dat jong gegloeid werd · Het meisje zonder handen · Het meiske van Brakel · Het mooie Katrinelletje en Pief Paf Poltrie · Het raadsel · Het snuggere snijdertje · Het sprookje van Luilekkerland · Het water des levens · Het winterkoninkje · Het winterkoninkje en de beer · Het zingende botje · IJzeren Hans · Jonkvrouw Maleen · Jorinde en Joringel · Klitten · Klosje, schietspoel en naald · Knappe Elsje · Knoest en zijn drie zonen · Koning Lijsterbaard · Lief en leed samen delen · Luie Hein · Luisje en Vlootje · Magere Liesje · Meester Priem · Meneer Korbes · Met z'n zessen de hele wereld rond · Op reis gaan · Raadselsprookje · Raponsje · Repelsteeltje · Roodkapje · Simeliberg · Slangensprookje · Slimme Grietje · Slimme Hans · Sneeuwwitje · Sneeuwwitje en Rozerood · Speelhans · Sprookje van iemand die erop uittrok om te leren griezelen · Sterke Hans · Strohalm, kooltje vuur en boontje · Tafeltje dek je, ezeltje strek je en knuppel uit de zak · Trouwe Ferdinand en Ontrouwe Ferdinand · Van de visser en zijn vrouw · Van de wachtelboom · Van het muisje, het vogeltje en de braadworst · Vleerkens vogel · Vogel Grijp · Vondevogel · Vrijer Roland · Vrolijke Frans · Vrouw Holle · Vrouw Trui
