De geest in de fles
De geest in de fles is een sprookje dat werd verzameld door de gebroeders Grimm voor Kinder- und Hausmärchen en kreeg het volgnummer KHM99. De oorspronkelijke naam is Der Geist im Glas.
Het verhaal
Een houthakker wil zijn zoon laten studeren, zodat hij hem later kan onderhouden en de jongen gaat naar een hogeschool. De leraren prijzen de jongen, maar het geld van de vader is op voor de studie is afgerond. De jongen helpt zijn vader met het opstapelen van het hout. Ze hebben maar één bijl en de jongen leent de bijl van de buurman. Ze rusten uit en eten brood, maar de jongen gaat rondwandelen. Hij komt bij een grote eik van honderden jaren oud en hoort een stem roepen. In de wortels van de eik zit de stem en hij wil er uit. De jongen ziet een glazen fles in een holletje en er springt iets in. Hij haalt de kurk van de fles en er stijgt een geest op. Hij is zo groot als een halve boom en de geest zegt dat hij de nek van de jongen zal breken.
Het is de machtige Mercurius en hij is als straf opgesloten in de fles. De jongen zegt niet te geloven dat de geest in de fles heeft gezeten en de geest bewijst dit dan. De jongen doet snel de kurk weer op de fles en stopt hem in het hol terug. De geest roept opnieuw en belooft de jongen te dienen. De jongen haalt de kurk van de fles en krijgt een lapje dat eruitziet als een pleister. Als hij met één kant over een wond strijkt, zal hij genezen. Met de andere kant zal staal en ijzer in zilver veranderen. De jongen snijdt in de boom en strijkt met de ene kant van de pleister, waarna de snee dichtgroeit. De jongen gaat naar zijn vader en de jongen wil snel een boom omhakken, maar de bijl buigt om want hij is nu van zilver.
De vader weet niet hoe hij de buurman terug moet betalen, een scheve bijl is waardeloos. De jongen wil de bijl dan wel betalen en de jongen wil ophouden met het werk. De vader gaat met hem mee naar huis en wil dat de jongen de bijl verkoopt. De zoon brengt de bijl naar de goudsmid en krijgt vierhonderd daalders, maar dit heeft de goudsmid niet contant. De goudsmid geeft hem driehonderd daalders en de vader zegt dat de buurman één daalder en zes stuivers wil voor zijn bijl. De jongen geeft het dubbele en laat zijn rijkdom zien. De vader hoort het verhaal en de jongen gaat weer studeren aan de hogeschool en kan met zijn magische pleister alle wonden genezen. Hij wordt de beroemdste dokter van de hele wereld.
Achtergronden
- Het sprookje komt uit Zwehrn in Nederhessen.
- De geest in de fles is ook te vinden in Duizend-en-één-nacht en in het verhaal waarin wordt verteld hoe Paracelsus aan zijn geneeskunst kwam (de geest Mercurius). Zie ook De toverfles.
- De geest komt van diep uit de aarde, zie De drie mannetjes in het bos (KHM13).
- Zie ook De dood als peet (KHM44).
Bronnen, noten en/of referenties
|
Sprookjes van de gebroeders Grimm
Assepoester · Berenpels · Bontepels · Broertje en zusje · Bruidskeuze · De anjer · De arme en de rijke · De arme jongen in het graf · De arme molenaarsknecht en het katje · De bijenkoningin · De boden van de dood · De boer en de duivel · De Bremer stadsmuzikanten · De broodkruimels op de tafel · De bruiloft van vrouw Vos · De dood als peet · De dood van het hennetje · De dorsvlegel uit de hemel · De drie broers · De drie gelukskinderen · De drie handwerksgezellen · De drie heelmeesters · De drie luiaards · De drie mannetjes in het bos · De drie slangenbladeren · De drie spinsters · De drie talen · De drie veren · De drie vogeltjes · De drie zwarte prinsessen · De duivel en zijn grootmoeder · De duivel met de drie gouden haren · De duur van het leven · De ganzenhoedster · De ganzenhoedster aan de bron · De gauwdief en zijn meester · De geest in de fles · De geschenken van het kleine volkje · De gestolen duit · De glazen doodskist · De goede ruil · De gouden gans · De gouden sleutel · De gouden vogel · De goudkinderen · De Grafheuvel · De groente-ezel · De haas en de egel · De hanenbalk · De hazelaar · De heldere zon brengt het aan het licht · De hemelse bruiloft · De hoefnagel · De hond en de mus · De huishouding · De ijzeren kachel · De jonge reus · De jood in de doornstruik · De kabouters · De kikkerkoning · De kleermaker in de hemel · De koning van de gouden berg · De koningszoon die nergens bang voor was · De korenaar · De kristallen bol · De laarzen van buffelleer · De luie spinster · De maan · De meesterdief · De mus en zijn vier kinderen · De ondankbare zoon · De oude bedelares · De oude grootvader en zijn kleinzoon · De oude Hildebrand · De oude Rinkrank · De oude Sultan · De oude vrouw in het bos · De peetoom · De raaf · De raap · De ransel, het hoedje en het hoorntje · De rattenvanger van Hamelen · De reus en de kleermaker · De roerdomp en de hop · De roetzwarte broer van de duivel · De roversbruidegom · De schol · De schrandere knecht · De sterrendaalders · De stukgedanste schoentjes · De trommelslager · De trouwe Johannes · De twaalf broeders · De twaalf jagers · De twaalf luie knechten · De twee gebroeders · De twee koningskinderen · De twee reisgezellen · De uil · De verstandige boerendochter · De verstandige lieden · De vier kunstvaardige broers · De volleerde jager · De vos en de ganzen · De vos en de kat · De vos en de moeder van zijn petekind · De vos en het paard · De ware bruid · De waternimf · De waternimf in de vijver · De witte slang · De witte en de zwarte bruid · De wolf en de mens · De wolf en de vos · De wolf en de zeven geitjes · De wonderlijke speelman · De zes dienaren · De zes zwanen · De zeven Zwaben · De zeven raven · De zingende springende leeuwerik · De zoete pap · Dokter Weetal · Doornroosje · Duimendik · Duimpje de wereld in · Eenoogje, tweeoogje en drieoogje · Eva's ongelijke kinderen · Frieder en Katherliesje · Gelukkige Hans · Hans en Grietje · Hans viert bruiloft · Hans-mijn-egel · Hazekebruid · Het aardmanneke · Het blauwe licht · Het boerke · Het boerke in de hemel · Het boshuis · Het dappere snijdertje · Het doodshemdje · Het eigenzinnige kind · Het ezeltje · Het gedierte van de Heer en de Duivel · Het gespuis · Het herdersjongetje · Het huishouden van kat en muis · Het kind van Maria · Het lammetje en het visje · Het leugensprookje uit Ditmar · Het mannetje dat jong gegloeid werd · Het meisje zonder handen · Het meiske van Brakel · Het mooie Katrinelletje en Pief Paf Poltrie · Het raadsel · Het snuggere snijdertje · Het sprookje van Luilekkerland · Het water des levens · Het winterkoninkje · Het winterkoninkje en de beer · Het zingende botje · IJzeren Hans · Jonkvrouw Maleen · Jorinde en Joringel · Klitten · Klosje, schietspoel en naald · Knappe Elsje · Knoest en zijn drie zonen · Koning Lijsterbaard · Lief en leed samen delen · Luie Hein · Luisje en Vlootje · Magere Liesje · Meester Priem · Meneer Korbes · Met z'n zessen de hele wereld rond · Op reis gaan · Raadselsprookje · Raponsje · Repelsteeltje · Roodkapje · Simeliberg · Slangensprookje · Slimme Grietje · Slimme Hans · Sneeuwwitje · Sneeuwwitje en Rozerood · Speelhans · Sprookje van iemand die erop uittrok om te leren griezelen · Sterke Hans · Strohalm, kooltje vuur en boontje · Tafeltje dek je, ezeltje strek je en knuppel uit de zak · Trouwe Ferdinand en Ontrouwe Ferdinand · Van de visser en zijn vrouw · Van de wachtelboom · Van het muisje, het vogeltje en de braadworst · Vleerkens vogel · Vogel Grijp · Vondevogel · Vrijer Roland · Vrolijke Frans · Vrouw Holle · Vrouw Trui
