Ndtyhij

Zie Bethlehem (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van Bethlehem.

Bethlehem
بيت لحم
בית לחם

Plaats in Palestina
Situering
Gouvernement	Bethlehem
Coördinaten	31° 42′ NB, 35° 12′ OL
Algemeen
Inwoners (2007)	25.266[1]
Hoogte	765 m
Burgemeester	Anton Salman (sinds 18 mei 2017).
Detailkaart
Foto's
Uitzicht op Bethlehem, 2011
Portaal    Azië

Bethlehem (Arabisch: بيت لحم Bayt Lahm, Hebreeuws בית לחם, Beit Lechem, "broodhuis") is een Palestijnse stad op de Westelijke Jordaanoever, een lokaliteit van de Palestijnse Autoriteit en hoofdstad van het Gouvernement Bethlehem met 25.266 inwoners (2007). Bethlehem ligt ongeveer 10 kilometer ten zuiden van Jeruzalem en 765 meter boven zeeniveau (30 meter hoger dan Jeruzalem). De aangrenzende gemeenten Beit Jala en Beit Sahur hebben respectievelijk 11.758 en 12.367 inwoners en zijn aan Bethlehem vastgegroeid. De vluchtelingenkampen Dheisheh (of Ad Duheisha Camp), Aida (of Ayda Camp) en Azaa (of Al'Aza Camp) zijn inmiddels in Betlehem opgenomen: woonwijken, die in belangrijke mate afhankelijk zijn van hulp van de Verenigde Naties.^[2]

Beknopte geschiedenis

Oudste geschiedenis

De plaats Bethlehem is een oude Kanaänitische plaats. In de Tenach (Hebreeuwse Bijbel) wordt hij genoemd onder meer in het boek Ruth, David zou uit deze plaats afkomstig zijn en de profeet Micha schreef later in 5:1^[3] dat Bethlehem de geboorteplaats van een heerser zou zijn. In de Bijbel is Bethlehem, volgens de evangelisten Matteüs en Lucas, de geboorteplaats van Jezus.^[4] Ook de islam beschouwt Bethlehem als de geboorteplaats van Jezus, als de profeet Isa. Jerome Murphy-O’Connor beschouwt de geboortegrot als historisch.^[5] Recentelijk is er een zegel gevonden dat bewijst dat Bethlehem honderden jaren voor de geboorte van Jezus al bestond.^[6]

Middeleeuwen

Christelijke signatuur

Op de plek waar Jezus geboren was werd in opdracht van keizer Constantijn de Grote de eerste kerk, een basiliek, gebouwd. Deze was in het jaar 334 klaar. In 529 ging hij in vlammen op, maar werd in 565 door Justinianus I gerestaureerd. Deze Geboortekerk is een van de beroemdste en mogelijk oudste kerken ter wereld, althans het deel dat bekendstaat als de Grieks-orthodoxe basiliek, gelegen naast de aangebouwde rooms-katholieke Catharinakathedraal, waarvan de kloosterhof teruggaat tot de tijd van de kruisvaarders.

Tijdens de Vijfde Kruistocht(1213-1221) maakte Keizer Frederik II met de sultan Al-Kamil van Egypte al afspraken over het christelijke karakter van zowel Nazareth als Bethlehem. Onder deze aan het Kribbeplein gelegen basiliek zou de grot zijn geweest waarin Jezus is geboren. In een andere grot zou Hiëronymus aan zijn beroemde Bijbelvertaling, de Vulgaat, gewerkt hebben. In Bethlehem bevindt zich ook nog de zogenaamde 'Melkgrot', waar Maria (moeder van Jezus), Jozef van Nazareth en Jezus, zich verborgen zouden hebben toen de engel Jozef opdracht had gegeven om naar Egypte te vluchten.

De Geboortekerk en ook de zogeheten 'Herdersvelden van Bethlehem' (bij Beit Sahur) zijn pelgrimsplaatsen voor christenen. Tijdens het kerstfeest worden wereldwijd beelden van de Geboortekerk op televisiezenders vertoond. De rooms-katholieke patriarch van Jeruzalem komt de middag voor kerstmis naar de stad en wordt in een grote optocht, waar de gehele christelijke gemeenschap aan meedoet, met veel vertoon naar de kerk begeleid. Diverse christelijke stromingen, waaronder de Grieks-orthodoxe kerk, de rooms-katholieke kerk, de Armeens-orthodoxe kerk beheren als het ware een onderdeel van deze kerk. Er wonen in Betlehem ook kleine gemeenschappen van de Melkitische Grieks-Katholieke Kerk en de Evangelisch-Lutherse kerk, waarvan de theoloog Mitri Raheb een representant is.
Op de tweede kerstdag wordt traditioneel een vredesdemonstratie gehouden.

In 1860 werd de Omar-moskee gebouwd op de plek waar Omar ibn al-Chattab, als afgezant van de profeet Mohammed, bad tijdens zijn bezoek aan Bethlehem in het jaar 638. Het land, waarop de moskee is gebouwd werd door de Grieks-Orthodoxe Kerk geschonken aan de moslims. In 1954, toen de stad onder Jordaans bewind was gekomen, werd de moskee gerenoveerd.
Het is een symbool van religieuze coëxistentie in Bethlehem.^[7]

Bethlehem bleef eeuwenlang een christelijke stad. Vlak na de Tweede Wereldoorlog bestond de bevolking van Bethlehem nog voor bijna 90 procent uit christenen.
In Bethlehem woont nog steeds een van de grootste ^[bron?] christelijke gemeenschappen die in het Midden-Oosten is overgebleven, zoals de First Baptist Church van dominee Naim Khoury^[8].

1948-1967

Na de Eerste Wereldoorlog werd Palestina onder Brits mandaat geplaatst. Met de Balfour-verklaring van 1917 was aan de Zionistische Organisatie een 'Joods nationaal tehuis' in Palestina toegezegd. Vanaf die tijd begon een grote immigraties van Joodse zionisten die zich in Palestina vestigden. In het Verdelingsplan van 1947 voor het Mandaatgebied Palestina van de VN werd Bethlehem ingedeeld bij de enclave Jeruzalem die onder internationaal bestuur zou blijven. Toen de zionistische leiders in 1948 eenzijdig een onafhankelijke staat Israël uitriepen, vluchtte de Palestijns-Arabische bevolking uit circa 400 dorpen onder dwang of uit angst uit Israël weg, voor het merendeel naar de Westelijke Jordaanoever (Cisjordanië) van Palestina dat door het toenmalige Transjordanië in die oorlog was veroverd. Daar werden ze onder meer rond Bethlehem in vluchtelingenkampen ondergebracht.

1967 tot heden

In 1967 veroverde en bezette Israël in een Zesdaagse oorlog de gehele Westelijke Jordaanoever inclusief Oost-Jeruzalem.

Overeenkomstig de Oslo-akkoorden in 1993 en 1995 had Israël vijf jaar daarna ook de controle over onder meer Bethlehem aan de Palestijnse Autoriteit moeten overdragen. Hier werd echter geen gevolg aan gegeven en het Israëlische leger IDF behield zich als bezettende macht het recht voor om op elk moment de stad binnen te gaan.

In 2002, tijdens de Intifada, kwam het tot zware gevechten in de stad, waarbij Palestijnse strijders de Geboortekerk binnen vluchtten, waar hen door de franciscanen, die door de kerk over meerdere christelijke heilige plaatsen als beheerders zijn aangesteld, kerkasiel geboden werd.

Israëlische nederzettingen

Na 1967 is Israël begonnen met de bouw van Israëlische nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever. Na de annexatie van Oost-Jeruzalem en vele Palestijnse dorpen daaromheen, is Israël begonnen met de bouw van nederzettingen op toegeëigend land tussen Jeruzalem en Bethlehem, zoals Givat Hamatos (Har Homa, Gilo, Har Gilo) en zuidwestelijk van Bethlehem (onder meer) Efrat.

Westoeverbarrière

Bethlehem is bijna geheel omsingeld door de acht meter hoge afscheidingsmuur waarvoor hele woon- en winkelstraten door Israël werden gesloopt. Deze, op grond van internationaal recht illegale, muur is op bezet Palestijns gebied gebouwd, ver binnen de met Jordanië afgesproken wapenstilstandsgrens, de zogeheten Groene Lijn van 1967, waardoor het tussenliggende gebied min of meer bij Israël getrokken is. Van het oorspronkelijke grondgebied van Bethlehem zijn op die manier door Israël aanzienlijke delen, waaronder ook huizen en straten in de stad zelf geconfisqueerd.^[9] Voor deze ingrepen is de Gemeente Bethlehem niet gecompenseerd.
De muur beperkt de bewegingsvrijheid en levensomstandigheden in de plaats die is veranderd in een militaire vesting^[10] en via een speciale toegang bijna alleen nog door Israëliërs bezocht kan worden. Inwoners, die door de economisch verslechterde situatie in Israël zijn gaan werken kunnen de stad alleen in en uit door zware metalen poorten, checkpoints, mits voorzien van de juiste reispapieren. Veel inwoners komen daardoor al jaren niet meer buiten de stad.^[11]

Het gevolg is dat Palestijnse christenen, die veelal gemakkelijker in westerse landen worden toegelaten dan hun moslimlandgenoten, de stad vanwege de slechte economische situatie in toenemende mate verlaten. Inmiddels maken daardoor moslims er de meerderheid van de bevolking uit. Bijna alle nijverheid is verdwenen en het toerisme blijft vanwege de politieke situatie een zeer wisselvallige bron van inkomsten. De meeste pelgrims en toeristen zijn dagjesmensen die Bethlehem bezoeken vanuit Israël en in daar gelegen hotels verblijven.

Christenen onder druk

De stad is als 'belegerde' stad nog meer dan vroeger afhankelijk van toeristen en christelijke pelgrims. Het aantal pelgrims steeg in 2005 naar 30.000, maar daalde de laatste jaren naar 15.000.^[12]. Een oorzaak is de Westoeverbarrière waardoor veel christenen zijn vertrokken.
In 2009 deed Kairos Palestina, een groep van vooraanstaande christenen in Bethlehem een oproep aan medechristenen wereldwijd.^[13] Onder het motto "Kom en zie!" worden christenen opgeroepen om kennis te maken met het leven en de omstandigheden van Palestijnse christenen.
Bij zijn laatste bezoek aan Israël en de Palestijnse gebieden in 2009 deed Paus Benedictus XVI een oproep aan de christenen om niet op te geven en in het Heilige Land te blijven.
In 2011 bedroeg het aantal in Bethlehem wonende christenen volgens pastor Mitri Raheb 16.400
Paus Franciscus bracht op 25 mei 2015, tijdens zijn bezoek aan Jordanië, Palestina en Israël, een bezoek aan Bethlehem waar hij op het Kribbeplein voor de Geboortekerk en de Omar-moskee, een openluchtmis celebreerde. Hij stopte bij de afscheidingsmuur in de stad, waar hij enige momenten in stilte bad.^[14]

In februari 2015 bracht de toenmalige burgemeester Vera Baboun, samen met enkele andere burgemeesters uit de regio, een bezoek aan het Vaticaan. Ze riep om hulp voor de christenen die door de voortgaande bouw van de Israëlische Muur geen toekomst meer hebben.^[15]

Op 11 mei 2016 weigerde Israël de toegang tot Israël en de Palestijnse gebieden aan vertegenwoordigers van de oecumenische Wereldraad van Kerken, onder wie een Nederlandse.^[16]

In december 2017 publiceerde het Palestijns Ministerie van Toerisme een rapport met gegevens over hoe Israël zijn monopolie over het toerisme naar Palestina exploiteert ter normalisatie van de bezetting.^[17]

In oktober 2018 betoogde Premier Benjamin Netanyahu tegenover christelijke journalisten uit de hele wereld dat Israël "het enige land in het Midden-Oosten is waar de christelijke gemeenschap bloei en groeit", en bekritiseerde daarbij de behandeling van christenen door de Palestijnse Autoriteit. Burgemeester Anton Salman van Bethlehem reageerde daarop met felle kritiek op Netanyahu, zeggende "Het ïs schaamteloos dat Netanyahu, die zichzelf 'beschermer van het christendom' noemt, christenen als een middel gebruikt bij zijn islamofobische praatjes en als argument om de bezetting te vergoelijken.^[18]
De burgemeester stuurde hierover naar de media een 'open brief', met feiten aangaande de bezetting, waarin hij ook meldde dat er vlak over de grens in Jordanië zo'n 20.000 Palestijnse christenen uit Bethlehem wonen, voor wie het door Israël onmogelijk is gemaakt om naar Bethlehem te komen, zelfs niet voor de Kerstvieringen.^[19]

Cultuur en Educatie

In de stad bevindt zich Bethlehem University ^[20], een katholieke universiteit, de eerste die op de Westelijke Jordaanoever werd gevestigd (1973) en die open staat voor alle religies.
Verder bevindt zich in Betlehem het Arab Educational Institute, geaffilieerd met Pax Christi International (sinds 2014 Pax genoemd) dat zich richt op educatief werk voor kinderen, jongeren- en vrouwengroepen en hun trainers en begeleiders. Iedere zomer komen hier uit de hele wereld vrijwillige docenten naartoe voor de zogeheten 'Summerschool', om de in Bethlehem opgesloten jeugd allerlei cursussen aan te bieden.

Sinds 1979 is er het evangelische Bethlehem Bible College^[21]. Bekende sprekers zijn Yohanna Katanacho en Alex Awad, die ook senior pastor is van de East Jerusalem Baptist Church. In 2012 werd een breed spectrum van christelijke leiders bij elkaar gebracht.

In 2000 vestigde zich er de Dar al-Kalima Evangelical Lutheran School (ELCJHL) vooor christelijke en islamitische meisjes en jongens.^[22]

Verder bevindt zich tegenover de Geboortekerk de Omar-moskee Er zijn veel souvenirwinkels en er is een internetcafé. Op hetzelfde plein waar de Geboortekerk staat is ook het Bethlehem Peace Center te vinden. Dit culturele centrum beschikt over een eigen auditorium waar regelmatig culturele, maar ook commerciële films worden vertoond. Daarnaast heeft men regelmatig culturele exposities.

In 2012 is de Geboortekerk en de Pelgrimsroute Bethlehem door UNESCO op de Werelderfgoedlijst van Palestina geplaatst.^[23]

Burgemeesters

De stad heeft sinds 1997 christelijke burgemeesters, wat door Yasser Arafat bij wet was vastgelegd. De eerste vrouwelijke burgemeester sinds oktober 2012 was professor Vera Baboun. Zij werd in mei 2017 opgevolgd door Anton Salman.

Sinds 1997 heeft Bethlehem de volgende burgemeesters:

• Hanna Nasser – 1997–2005


• Victor Batarseh 2005–2012


• Vera Baboun – 2012–2017


• Anton Salman – sinds 2017

Stedenband

Bethlehem heeft sinds 17 april 2000 een stedenband met Den Haag, Nederland.^[24]

Geboren

• 
  Jabra Ibrahim Jabra (1919-1994), schrijver


• 
  Emily Jacir (1970), beeldend kunstenaar


• 
  Jezus Christus (4 v.Chr.)

Zie ook

• Beit Jala


• Arabisch-Israëlisch conflict


• 
  Zionisme sinds de oprichting van Israël

Externe links

• Culturele en religieuze plaatsen in Bethlehem


• Bethlehem


• De muur door Bethlehem


• Bethlehem University


• Arab Educational Institute in Bethlehem


• 
  Website van de Gemeente Bethlehem (Arabisch)


• Factsheet Bethlehem, 2013


• 
  Christelijke bezienswaardigheden in Bethlehem, Obethlehem.com.


• Christelijk vredescentrum 'Tent of Nations'


• Bethlehem ist die Stadt der drei Weihnachten

Afbeeldingen

• 
  

  

  
  

  
  

  Gezicht op Bethlehem, 1898
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Bethlehem, 1880
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Vrouw in de traditionele klederdracht van Bethlehem
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Pelgrims op Kerstmis, 1890
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Vier christen-vrouwen in Bethlehem, 1911
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Straatbeeld in Bethlehem
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  De Omar-Moskee, gebouwd in 1860
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Zetel van het Gouvernement van Bethlehem, 2004
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Israëlische soldaten in Bethlehem, 1978
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  De Geboortekerk in Bethlehem, 2008
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Katholieke processie op Kerstavond, 2006
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Doorgang door de Muur van Bethlehem, 2005
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  De Muur van Bethlehem in 2012
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  De Ster van Bethlehem in de Geboortegrot, 2012
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Muurschildering in Bethlehem met Bijbels visioen: Jeruzalem, stad van vrede, moeder van alle volkeren (Psalm 150)
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Het Kribbeplein, 2008
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Paus Franciscus bezoekt Bethlehem, 25 Mei 2014
  

  
  

  
  

Literatuur

• Amara, Muhammad (1999). Politics and sociolinguistic reflexes: Palestinian border villages (Illustrated ed.). John Benjamins Publishing Company. ISBN 9027241287, 9789027241283.


• Berge, Gied ten (2016), 'Kom en zie! 'Nieuwe pelgrims in het Heilige Land. Valkhofpers, Nijmegen. ISBN 9789056254599
  


• Brynen, Rex (2000). A very political economy: peacebuilding and foreign aid in the West Bank and Gaza (Illustrated ed.). US Institute of Peace Press. ISBN 1929223048, 9781929223046.


• Vermes, Geza (2006). The Nativity: History and Legend. Penguin Press


• Edwin D., Freed (2004). Stories of Jesus' Birth. Continuum International


• Sanders, E. P. (1993). The Historical Figure of Jesus
  


• Crossan, John Dominic; Watts, Richard G.. Who Is Jesus?: Answers to Your Questions About the Historical Jesus. Westminster John Knox Press


• Dunn, James D. G. (2003). Jesus Remembered: Christianity in the Making. Eerdmans Press


• Mills, Watson E.; Bullard, Roger Aubrey (1990). Mercer Dictionary of the Bible. 5. Mercer University Press


• Taylor, Joan E. (1993). Christians and the Holy Places. Oxford University Press


• le Strange, Guy (1890). Palestine Under the Moslems: A Description of Syria and the Holy Land from A.D. 650 to 1500. Committee of the Palestine Exploration Fund


• Paul Read, Peirs (2000). The Templars. Macmillan. ISBN 0312266588
  


• Thomson, Reverend W.M. (1860). The Land and the Book
  

Zie de categorie Bethlehem van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.