Ndtyhij

4 december is de 338ste dag van het jaar (339ste in een schrikkeljaar) in de gregoriaanse kalender. Hierna volgen nog 27 dagen tot het einde van het jaar.

Gebeurtenissen

• 
   Algemeen
  
  
  
  • 
    1969 - Black Panther Fred Hampton wordt in zijn slaap gedood tijdens een inval door de politie van Chicago.
  
  
  • 
    1974 - Onderweg naar Mekka raakt een DC-8 vliegtuig van Martinair een bergwand op Sri Lanka. Alle 191 inzittenden komen om: 184 Indonesische pelgrims en 7 Nederlandse bemanningsleden.
  
  
  • 
    1991 - Journalist Terry Anderson wordt vrijgelaten na zeven jaar te zijn gegijzeld in Beiroet.
  
  
  • 
    1999 - De Belgische kroonprins Filip (39) treedt in het huwelijk met Mathilde d'Udekem d'Acoz (26).
  
  
  • 
    2010 - West-Europa kampt met extreme sneeuwval.
  
  
  
  


• 
   Media
  
  
  
  • 
    1791 - Eerste nummer van The Observer, de eerste zondagskrant ter wereld.
  
  
  • 
    1999 - In Londen wordt Miss India, Yukta Mookhey (20), gekroond tot Miss World.
  
  
  
  


• 
   Muziek
  
  
  
  • 
    1964 - Het Beatles album Beatles for Sale komt uit.
  
  
  • 
    1980 - Led Zeppelin houdt officieel op te bestaan na de dood van hun drummer John Bonham.
  
  
  
  


• 
   Oorlog
  
  
  
  • 
    1110 - De Kruisvaarders veroveren Sidon.
  
  
  • 
    1534 - De Turkse sultan Süleyman I verovert Bagdad.
  
  
  • 
    1644 - Het vredescongres in Münster begint.
  
  
  • 
    1918 - De Amerikaanse president Woodrow Wilson vaart naar Versailles voor de vredesbesprekingen van de Eerste Wereldoorlog. Hij is hiermee de eerste Amerikaanse president die naar het buitenland reist terwijl hij in functie is.
  
  
  • 
    1942 - De Verenigde Staten bombarderen voor het eerst het vasteland van Italië.
  
  
  • 
    1943 - Het Joegoslavische Verzet vormt een voorlopige regering.
  
  
  • 
    1993 - Tussen de regering van Angola en de UNITA rebelen wordt een wapenstilstand bereikt.
  
  
  
  


• 
   Politiek
  
  
  
  • 
    1851 - Mislukte staatsgreep in Frankrijk.
  
  
  • 
    1864 - Roemenië neemt een wet aan die joden uitsluit van juridische functies.
  
  
  • 
    1890 - Het stoffelijk overschot van Koning Willem III wordt bijgezet in Delft.
  
  
  • 
    1900 - De Nationale Vergadering van Frankrijk verwerpt een plan van de nationalistische generaal Auguste Mercier om het Verenigd Koninkrijk binnen te vallen.
  
  
  • 
    1931 - Maximiliano Hernández Martínez pleegt een staatsgreep in El Salvador.
  
  
  • 
    1958 - Benin wordt zelfstandig.
  
  
  • 
    1977 - Jean-Bédel Bokassa, president van de Centraal-Afrikaanse Republiek, kroont zichzelf tot keizer.
  
  
  • 
    1981 - Ciskei is het vierde thuisland dat door Zuid-Afrika onafhankelijk wordt verklaard. Geen enkel ander land heeft Ciskei erkend.
  
  
  • 
    1982 - China neemt de grondwet aan.
  
  
  • 
    1990 - De leider van de opstandelingen in Tsjaad, Idriss Déby, roept zichzelf uit tot president van het Afrikaanse land, nadat hij een dag eerder al het parlement heeft ontbonden en de grondwet opgeschort.
  
  
  • 
    1992 - Amerikaanse soldaten worden naar Somalië gestuurd.
  
  
  • 
    2012 - Milo Đukanović wordt na twee jaar politieke afwezigheid opnieuw verkozen tot eerste minister van Montenegro.
  
  
  
  


• 
   Religie
  
  
  
  • 
    1930 - Het Vaticaan keurt periodieke onthouding goed als methode voor anticonceptie.
  
  
  • 
    1963 - Paus Paulus VI sluit in Rome de tweede zitting van het Tweede Vaticaans Concilie.
  
  
  • 
    1970 - Bezoeken van Paus Paulus VI aan Hongkong en Ceylon.
  
  
  • 
    2016 - Lode Aerts wordt gewijd als de 27ste bisschop van Brugge.
  
  
  
  


• 
   Sport
  
  
  
  • 
    1887 - Oprichting van de Zweedse voetbalclub Örgryte IS.
  
  
  • 
    1899 - In Madison Square Garden in New York wordt de eerste officiële zesdaagse-wielerwedstrijd verreden
  
  
  • 
    1949 - Voetbalclub Millonarios wint de Colombiaanse landstitel door Deportivo Cali in het tweede finaleduel met 3-2 te verslaan, onder meer door een treffer van Alfredo di Stefano.
  
  
  • 
    1961 - Anton Geesink wordt in Parijs als eerste niet-Japanner wereldkampioen judo.
  
  
  • 
    1994 - In Sydney verspeelt Nederland de wereldtitel door in de finale van het WK hockey na strafballen van Pakistan te verliezen.
  
  
  • 
    2000 - Gustavo Kuerten lost Marat Safin na twee weken af als nummer één op de wereldranglijst der tennisprofessionals; de Braziliaan moet die positie na acht weken weer afstaan aan diezelfde Rus.
  
  
  
  


• 
   Wetenschap en technologie
  
  
  
  • 
    265 - De stadsmuur van Verona wordt afgewerkt.
  
  
  • 
    1952 - Door een combinatie van rook (smoke) en mist (fog) vallen in Londen veel doden. Het woord smog, een samentrekking van smoke en fog is geboren.
  
  
  • 
    1965 - Lancering van de bemande Gemini 7.
  
  
  • 
    1973 - De ruimtesonde Pioneer 10 bereikt de planeet Jupiter.
  
  
  • 
    1996 - Lancering van de Mars Pathfinder, het ruimtetuig dat de eerste marsjeep veilig op de rode planeet neerzet.
  
  
  • 
    2008 - De Zwitser Louis Palmer heeft als eerste met een op zonne-energie voortgedreven zonnewagen de wereld rondgereden. De tocht duurde 17 maanden en besloeg 52.000 kilometer.
  
  
  
  

Geboren

Jean Chapelain
geboren in 1595

Francisco Franco
geboren in 1892

Bobbie Heine Miller
geboren in 1909

Jean-Marie Pfaff
geboren in 1953

Tyra Banks
geboren in 1973

Lauren London
geboren in 1984

• 
  1595 - Jean Chapelain, Frans dichter (overleden 1674)


• 
  1711 - Maria Barbara van Portugal, koningin van Spanje (overleden 1758)


• 
  1795 - Thomas Carlyle, Schots schrijver en historicus (overleden 1881)


• 
  1797 - George Tupou I, 1e koning van Tonga (overleden 1893)


• 
  1804 - John Kitto, Engels theoloog (overleden 1854)


• 
  1808 - Maximiliaan Jozef, hertog in Beieren, vader van Elisabeth van Oostenrijk ("Sisi") (overleden 1888)


• 
  1835 - Samuel Butler, Engels schrijver (overleden 1902)


• 
  1861 - Hannes Hafstein, IJslands politicus en dichter (overleden 1922)


• 
  1868 - Richard Roland Holst, Nederlands beeldend kunstenaar (overleden 1938)


• 
  1875 - Rainer Maria Rilke, Oostenrijks dichter (overleden 1926)


• 
  1880 - Pedro Segura y Sáenz, Spaans kardinaal-aartsbisschop van Sevilla (overleden 1957)


• 
  1881 - Erwin von Witzleben, Duits generaal-veldmaarschalk die deelnam aan een complot om Hitler om te brengen (overleden 1944)


• 
  1882 - Doe Hans, Nederlands journalist (overleden 1946)


• 
  1886 - Jan Thomée, Nederlands voetballer en huisarts (overleden 1954)


• 
  1892 - Francisco Franco, Spaans dictator (overleden 1975)


• 
  1893 - Herbert Edward Read, Brits dichter, kunstfilosoof en kunstcriticus (overleden 1968)


• 
  1895 - Adam Kogut, Pools voetballer (overleden 1940)


• 
  1896 - Marie Hamel, Nederlands actrice (overleden 1964)


• 
  1897 - Mari Andriessen, Nederlands beeldhouwer (overleden 1979)


• 
  1903 - Maurits Aronson, Nederlands reclamemaker (overleden 1989)


• 1903 - Annie van der Vegt, Nederlands gymnaste (overleden 1983)


• 
  1905 - Antonio Samorè, Italiaans curiekardinaal (overleden 1983)


• 
  1910 - Ramaswamy Venkataraman, Indiaas president (overleden 2009)


• 
  1911 - Willi Krakau, Duits autocoureur (overleden 1995)


• 1911 - Eberhard Rebling, Duits musicoloog (overleden 2008)


• 1911 - Kurt Weckström, Fins voetballer (overleden 1983)


• 
  1912 - Willem Klein, Nederlands wiskundige en artiest (overleden 1986)


• 
  1913 - Robert Adler, Oostenrijks-Amerikaans natuurkundige en uitvinder (overleden 2007)


• 
  1915 - Toos van der Klaauw, Nederlands schermster en atlete (overleden 2011)


• 
  1921 - Deanna Durbin, Canadees zangeres en actrice (overleden 2013)


• 
  1923 - Orlando, Braziliaans voetballer (overleden 2004)


• 1923 - Philip Slier, Nederlands Joodse dwangarbeider in de Tweede Wereldoorlog (overleden 1943)


• 
  1925 - Albert Bandura, Canadees psycholoog


• 
  1927 - William Labov, Amerikaans hoogleraar taalkunde


• 
  1928 - Charles Delporte, Belgisch schilder en beeldhouwer (overleden 2012)


• 1930 - Jim Hall, Amerikaans jazzgitarist, componist en arrangeur (overleden 2013)


• 
  1930 - Pedro Subido, Filipijns atleet en bondscoach (overleden 2013)


• 
  1932 - Roh Tae-woo, Zuid-Koreaans ex-president


• 
  1933 - Horst Buchholz, Duits acteur (overleden 2003)


• 
  1934 - Victor French, Amerikaans acteur (overleden 1989)


• 
  1935 - Paul O'Neill, Amerikaans politicus


• 
  1936 - Donnelly Rhodes, Amerikaans acteur (overleden 2018)


• 
  1937 - William Lombardy, Amerikaans schaakgrootmeester (overleden 2017)


• 
  1940 - Gary Gilmore, Amerikaans crimineel (overleden 1977)


• 1940 - Trudi Guda, Surinaams dichter en cultureel antropologe


• 
  1942 - Roel Van Bambost, Vlaams kleinkunstzanger en filmcriticus


• 
  1944 - François Migault, Frans autocoureur (overleden 2012)


• 
  1945 - Henkie, Nederlands zanger


• 1945 - Karl Edward Wagner, Amerikaans auteur (overleden 1994)


• 1945 - Peter Ressel, Nederlands voetballer


• 
  1946 - Cheng Pei-pei, Chinees actrice


• 1946 - Geert Mak, Nederlands schrijver


• 
  1949 - Jeff Bridges, Amerikaans acteur


• 1949 - Yves Van Herp, Belgisch voetballer


• 
  1950 - Pierino Gavazzi, Italiaans wielrenner


• 1950 - Karel van de Graaf, Nederlands radio- en televisiepresentator


• 
  1951 - Patricia Wettig, Canadees actrice


• 
  1952 - Jan Rietman, Nederlands muzikant, presentator en orkestleider


• 
  1953 - Jean-Marie Pfaff, Belgisch voetballer


• 
  1954 - Mark Verhaegen, Vlaams politicus


• 
  1955 - Yovita Meta, Indonesisch modeontwerpster


• 
  1957 - Raul Boesel, Braziliaans autocoureur


• 
  1958 - Frank van Bakel, Nederlands wielrenner


• 1958 - Renata Kokowska, Pools atlete


• 1958 - Maria Verano, Nederlands zangeres (overleden 2015)


• 1958 - Carlo Weis, Luxemburgs voetballer


• 
  1959 - Christa Rothenburger, Duits schaatsster


• 
  1960 - Glynis Nunn, Australisch atlete


• 
  1961 - John Vermeule, Nederlands atleet


• 
  1962 - Aleksandr Litvinenko, Russisch medewerker veiligheidsdienst en dissident (overleden 2006)


• 
  1963 - Serhij Boebka, Sovjet-Russisch/Oekraïens atleet


• 
  1964 - Jonathan Goldstein, Amerikaans acteur


• 1964 - Rob Harmeling, Nederlands wielrenner


• 1964 - Harm Hoeve, Nederlands organist


• 1964 - Marisa Tomei, Amerikaans actrice


• 
  1965 - Astrid Holleeder, Nederlands advocate en schrijfster


• 1965 - Álex de la Iglesia, Spaans filmregisseur


• 1965 - Ulf Kirsten, Duits voetballer


• 
  1967 - Adamski, Brits danceproducer


• 1967 - Guillermo Amor, Spaans voetballer


• 
  1968 - Mike Barrowman, Amerikaans zwemmer


• 1968 - Irene van de Laar, Nederlands televisiepresentatrice en fotomodel


• 
  1969 - Jay Z, Amerikaans rapper


• 
  1971 - Gábor Wéber, Hongaars autocoureur


• 
  1973 - Tyra Banks, Amerikaans actrice en fotomodel


• 1973 - Ferry Corsten, Nederlands dj


• 1973 - Pieter Jouke, Nederlands cabaretier en presentator


• 1973 - Leon Verdonschot, Nederlands journalist en presentator


• 
  1974 - Anke Huber, Duits tennisster


• 
  1975 - Johan Kloeck, Belgisch atleet


• 
  1976 - Kristina Groves, Canadees schaatsster


• 1976 - Mbo Mpenza, Belgisch voetballer


• 
  1977 - Darvis Patton, Amerikaans atleet


• 
  1978 - Lars Bystøl, Noors schansspringer


• 1978 - Susanne Ekman, Zweeds alpineskiester


• 
  1979 - Andrej Komac, Sloveens voetballer


• 
  1980 - Kristof Imschoot, Belgisch voetballer


• 1980 - Erik Tysse, Noors atleet


• 
  1981 - Matija Kvasina, Kroatisch wielrenner


• 
  1981 - Brian Vandborg, Deens wielrenner


• 
  1982 - Grad Damen, Nederlands zanger


• 1982 - Waldo Ponce, Chileens voetballer


• 1982 - Ho-Pin Tung, Nederlands-Chinees autocoureur


• 1982 - Julien Vidot, Frans autocoureur


• 
  1983 - Wang Jie, Chinees beachvolleyballer


• 
  1984 - Brooke Adams, Amerikaans model, danseres en professioneel worstelaarster


• 1984 - Fabrice Jeandesboz, Frans wielrenner


• 1984 - Lauren London, Amerikaans actrice


• 
  1985 - Ibtihaj Muhammad, Amerikaans schermster


• 
  1987 - Atelaw Bekele, Ethiopisch-Belgisch atleet


• 1987 - Orlando Brown, Amerikaans acteur


• 1987 - David Cotterill, Welsh voetballer


• 
  1990 - Lukman Haruna, Nigeriaans voetballer


• 
  1991 - Chaker Alhadhur, Comorees voetballer


• 
  1992 - Kim Seokjin, Zuid-Koreaanse zanger


• 
  1993 - Reruhi Shimizu, Japans schansspringer


• 
  1994 - Charles Eloundou, Kameroens voetballer


• 1994 - Franco Morbidelli, Italiaans motorcoureur


• 1994 - Leandro Trossard, Belgisch voetballer


• 1994 - Gregory Wütrich, Zwitsers voetballer


• 
  1996 - Diogo Jota, Portugees voetballer


• 1996 - Sebastián Vegas, Chileens voetballer


• 
  2003 - Lauren Boles, Amerikaans jeugdactrice

Overleden

Frank Zappa
overleden in 1993

Willem Duyn met bril
overleden in 2004

Lia Dorana
overleden in 2010

Sócrates
overleden in 2011

• 
  765 - Jafer Sadiq (63), zesde imam van de sjiieten


• 
  771 - Karloman I (20), koning van de Franken


• 
  1123 - Omar Khayyám (75), Perzisch wiskundige, astronoom, filosoof, schrijver en dichter


• 
  1214 - Willem I van Schotland (~72), koning van Schotland


• 
  1270 - Theobald II van Navarra (62), koning van Navarre en graaf van Champagne


• 
  1334 - Paus Johannes XXII (85), paus te Avignon


• 
  1371 - Stefan Uroš V de Zwakke, koning van Servië


• 
  1642 - Kardinaal Armand-Jean du Plessis, duc de Richelieu (57), Frans kardinaal en staatsman


• 
  1679 - Thomas Hobbes (91), Engels filosoof


• 
  1732 - John Gay (47), Brits toneelschrijver


• 
  1798 - Luigi Galvani (61), Italiaans natuurkundige


• 
  1867 - Engelbertus Sterckx (75), Belgisch kardinaal-aartsbisschop van Mechelen


• 
  1868 - Cúchares (50), Spaans torero


• 
  1893 - Heinrich Göbel (75), Duits uitvinder van de gloeilamp


• 1893 - John Tyndall (73), Iers natuurkundige


• 
  1923 - Ary Patusca (31), Braziliaans voetballer


• 
  1932 - Gustav Meyrink (64), Oostenrijks schrijver


• 
  1933 - Stefan George (65), Duits dichter


• 
  1934 - Adrien de Gerlache (69), Belgisch ontdekkingsreiziger


• 
  1935 - Tuffy Neugen (37), Braziliaans voetballer


• 
  1940 - Teodoro Kalaw (56), Filipijns schrijver, bestuurder en politicus


• 
  1949 - Ivar Lykke (77), Noors politicus


• 
  1952 - Adriaan Alberga (65), Surinaams jurist en politicus


• 
  1975 - Hannah Arendt (69), Joods-Duits-Amerikaans filosofe


• 
  1976 - Tommy Bolin (25), Amerikaans rockmuzikant


• 1976 - Benjamin Britten (63), Brits componist


• 
  1978 - Samuel Goudsmit (76), Nederlands-Amerikaans natuurkundige


• 
  1980 - Francisco Sá Carneiro (46), Portugees politicus


• 1980 - Stanisława Walasiewicz (69), Pools atlete


• 
  1983 - Felixberto Olalia sr. (80), Filipijns vakbondsleider


• 
  1988 - Jan Mesdag (34), Nederlands kleinkunstartiest


• 1988 - Alberto Uria (64), Uruguayaans autocoureur


• 
  1990 - Edward Binns (74), Amerikaans acteur


• 1990 - Naoto Tajima (78), Japans atleet


• 
  1993 - Frank Zappa (52), Amerikaans rockmuzikant, componist


• 
  1994 - Julio Ramón Ribeyro (65), Peruviaans schrijver en journalist


• 
  1996 - Ans Wortel (67), Nederlands beeldend kunstenaar, dichter en schrijver


• 
  1998 - Henk Molenberg (74), Nederlands acteur


• 
  2000 - Henck Arron (64), Surinaams politicus


• 
  2001 - Hermann Mosler (88), Duits rechter


• 
  2003 - Paul Staunton (80), Amerikaans scheikundige


• 
  2004 - Willem Duyn (67), Nederlands zanger


• 
  2006 - Len Sutton (81), Amerikaans autocoureur


• 
  2007 - David Reese (56), Amerikaans pokerspeler


• 
  2008 - Fritz Behrendt (83), Nederlands tekenaar


• 2008 - Othón Salazar (80), Mexicaans onderwijzer, activist en politicus


• 
  2009 - Liam Clancy (74), Iers zanger


• 2009 - Gerard van Waes (96), Nederlands burgemeester


• 
  2010 - Lia Dorana (92), Nederlands cabaretière en actrice


• 
  2011 - Sócrates (57), Braziliaans voetballer


• 2011 - Matti Yrjänä Joensuu (63), Fins schrijver


• 2011 - Hubert Sumlin (80), Amerikaans bluesgitarist


• 
  2012 - Vasili Belov (80), Russisch schrijver


• 2012 - Besse Cooper (116), Amerikaanse, oudste mens ter wereld


• 2012 - Miguel Ángel Calero (41), Colombiaans voetbaldoelman


• 2012 - Gerrit van Dijk (73), Nederlands kunstschilder, animatiefilmer en regisseur


• 
  2013 - Pedro Subido (83), Filipijns atleet en bondscoach


• 2013 - Kees Vellekoop (61), Nederlands dienstweigeraar, activist en raadslid


• 
  2014 - Jeremy Thorpe (85), Brits politicus


• 2014 - Rudolf Vanmoerkerke (90), Belgisch ondernemer en sportbestuurder


• 
  2015 - Erik De Vlaeminck (70), Belgisch wielrenner en veldrijder


• 2015 - Robert Loggia (85), Amerikaans acteur en regisseur


• 
  2016 - Marcel Gotlib (82), Frans stripauteur


• 2016 - Ferreira Gullar (86), Braziliaans schrijver en essayist


• 
  2017 - Armenak Alachachian (86), Armeens basketballer en basketbalcoach


• 2017 - Robert Alt (90), Zwitsers bobsleekampioen


• 2017 - Alexander Harvey II (94), Amerikaans federale rechter


• 2017 - Henning Jensen (68) Deens voetballer


• 2017 - Christine Keeler (75), Brits model


• 2017 - Manuel Marín (68), Spaans politicus


• 2017 - Gregory Rigters (32), Surinaams voetballer


• 2017 - Ali Abdullah Saleh (75), president van Jemen


• 
  2018 - Rita Ray (71), Belgisch zangeres


• 2018 - Selma Wijnberg (96), Nederlands Holocaustoverlevende

Viering/herdenking

• 
  Romeinse Rijk - geheime ceremoniën ter ere van Bona Dea
  


• 
  Rooms-katholieke kalender:
  
  
  
  • 
    Heilige Barbara († c. 306) - Patroonheilige van de brandweer, schutters, mijnwerkers
    
  
  
  • 
    Heilige Anno († 1075)
  
  
  • 
    Heilige Giovanni Calabria († 1954)
  
  
  • 
    Heilige Johannes Damascenus († c. 749) - Vrije Gedachtenis
    
  
  
  
  

Weerextremen

Nederland

Dagrecords^[1]

• 1933 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur –7,9 °C


• 1934 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 11,2 °C


• 1925 - Laagste minimumtemperatuur –11,2 °C


• 1953 - Hoogste maximumtemperatuur 14,2 °C


• 1960 - Hoogste uurgemiddelde windsnelheid 17,5 m/s


• 1962 - Langste zonneschijnduur 7,1 uur


• 1960 - Langste neerslagduur 14,7 uur


• 1960 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 38,7 mm


• 1933 - Laagste etmaalgemiddelde relatieve vochtigheid 65 %

België

Dagrecords^[2]

• 1879 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur –8,5 °C


• 1953 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 13 °C


• 1879 - Laagste minimumtemperatuur –10 °C


• 1953 - Hoogste maximumtemperatuur 16 °C


• 1964 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 25,8 mm

Uitzonderlijke gebeurtenissen^[3]

• 1917 - 28 cm sneeuw in Bokrijk (Genk), 26 cm in Huy en 35 tot 40 cm aan de afdamming van de Gileppe (Jalhay).


• 1953 - Maximumtemperatuur tot 15,0 °C in Stavelot en 16,9 °C in Gerdingen (Bree).

Zie de categorie 4 December van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.