Kraton (geologie)
Multi tool use
Ligging van het Noord-Amerikaanse kraton.
Een kraton (Engels: craton) of rompgebergte is in de geologie een stuk zeer oude continentale aardkorst, dat al zeer lange tijd tektonisch "stabiel" is. Dat wil zeggen dat er de laatste ongeveer 1 miljard jaar geen grootschalige deformatie en metamorfose hebben plaatsgevonden, zoals het geval zou zijn bij orogenese (gebergtevorming). Kratons vormen geologisch gezien de kernen van continenten, waar de rest van het continent in de afgelopen miljard jaar is aangegroeid.
De oudste stabiele kratons zijn ongeveer 3 miljard jaar oud. Ze zijn daarmee gevormd op de overgang tussen het Archeïcum en het Proterozoïcum. In de loop van het Proterozoïcum is het totale oppervlak van de continenten waarschijnlijk gegroeid tot ongeveer de huidige omvang van de continenten werd bereikt. Kratons komen op sommige plekken ter wereld aan het oppervlak in de vorm van zogenaamde schilden, grote geologische structuren waar diep gesteente (de sokkel) aan het oppervlak ligt. De huidige continenten bevatten allen één of meerdere schilden, zoals het Canadees Schild in het continent Noord-Amerika of het Baltisch Schild en het Oekraïens Schild in het continent Europa. De Oekraïense en Baltische schilden zijn onderdeel van hetzelfde kraton, dat Oost-Europees Kraton genoemd wordt.
Kratons zijn meestal opgebouwd uit greenstone belts en complexen van felsische intrusieve gesteenten (zogenaamde TTG complexen: Tonaliet-Trondhjemiet-Granodioriet). Opvallend is het veel voorkomen van diamanthoudende kimberlieten (een soort vulkanische pijpen).
De oudste gesteentes ter wereld, waaronder de zogenaamde Acasta Gneiss op het Canadees Schild, zijn rond de 3,8 miljard jaar oud. Op het Australische Pilbarakraton zijn zirkonen gevonden van nog veel hogere ouderdom (tot 4,3 miljard jaar), die doen vermoeden dat er in de tijd voor het ontstaan van de huidige kratons ook al continentale korst of in ieder geval sediment (en dus vloeibaar water) was, wat later vernietigd is.
|
Zie de categorie Cratons van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
|
641dwPSnIInnmic8 O LICdMY pd2bzZa9le 7LEUvnJxqMIzZUFuqagdtoGj2jQ7,T TGgb6s4CurjhaYlvS
Popular posts from this blog
Deel van de serie over kerkelijk gerei waaronder paramenten en liturgisch vaatwerk gebruikt in de liturgie Liturgisch vaatwerk Vasa sacra Miskelk · Pateen Kelklepeltje Ciborie · Monstrans Pyxis · Custodiale Vasa non sacra Ampullen · Wijwatervat Olievaatje Wierookvat · Ablutievat Paramenten Amict · Albe · Baarkleed · Cingel Tuniek · Dalmatiek · Fanon Kazuifel · Manipel · Stola Gremiale · Benedictievelum Mijter Koorkledij Rochet · Superplie Koorkap · Cappa magna Kovel Kelkgerei Bursa · Kelkvelum Ciborievelum Kerklinnen Corporale · Kelkdoekje Lavabodoekje · Palla Altaardwaal Kerkinterieur Altaar · Ambo Biechtstoel · Communiebank Doksaal · Doopvont Faldistorium Godslamp · Hoogaltaar Heilig Kruisaltaar Katheder · Preekstoel Sedilia Tabernakel · Volksaltaar Liturgische boeken Altaarmissaal Benedictionale · Brevier Evangeliarium · Evangelistarium Graduale · Kyriale Lectionarium Psalter · Rituaal Sacramentarium · Volksmissaal Overige Flambou...
Knooppunt Holsloot Kenmerken Wegen A37 × N34 Type knooppunt klaverblad Portaal Verkeer & Vervoer Knooppunt Holsloot is een verkeersknooppunt op de kruising van de autosnelweg A37 en de N34 in Drenthe, tussen Emmen en Coevorden. Oorspronkelijk was deze aansluiting een afritconstructie van het type Haarlemmermeeraansluiting, zoals bij Knooppunt Hooipolder. Sinds 2002 is het knooppunt omgebouwd tot een volledig klaverblad. Als noviteit werd hier voor het eerst gebruikgemaakt van dimbare verlichting in plaats van de normale vaste tijden waarop de verlichting aan en uit gaat, wat een grote kostenbesparing opleverde. [1] Dat Holsloot als volwaardig knooppunt is uitgevoerd, waarbij alle verkeersstromen en afbuigingen ononderbroken kunnen doorgaan, is uitzonderlijk. Het betreft hier namelijk een aansluiting tussen een autosnelweg en niet-snelweg. Een vergelijkbare situatie treft men nabij Hoensbroek bij het knooppunt Ten Esschen. Aa...
Laan van Meerdervoort De Laan van Meerdervoort bij de kruising met de Zoutmanstraat, gezien vanuit de toren van het Haganum Geografische informatie Locatie Den Haag, Nederland Lengte 6 km Algemene informatie Aangelegd in 1875-1960 Bebouwing woningen Opvallende gebouwen 20 rijksmonumenten Openbaar vervoer tram Portaal: Nederland De Chinese Muur en het einde van de Laan van Meerdervoort De Laan van Meerdervoort in Den Haag is met een lengte van 5800 meter [1] de langste laan (maar niet de langste straat of weg) van Nederland. Aan de kant van de lage huisnummers zet de Laan van Meerdervoort zich voort in de Javastraat en vervolgens de Wassenaarseweg, wat de totale lengte op 8,5 km brengt. De Laan van Meerdervoort, voorheen 'Dekkerslaantje', is naar een oude boerderij buiten de Haagse grachtengordel genoemd. Daar bevindt zich thans de buurt Willemspark. De boerderij lag ongeveer ter hoogte van het huidig...
