Continentale lithosfeer
Doorsnede van de aardkorst:
1 - continentale lithosfeer;
2 - oceanische lithosfeer met oceaan erboven;
3 - asthenosfeer.
De continentale lithosfeer is het deel van de lithosfeer dat bestaat uit continentale plaat, in tegenstelling tot het oceanische deel dat bestaat uit oceanische plaat. De continentale lithosfeer komt grotendeels overeen met al het bovenzeese land, alhoewel er uitzonderingen zijn zoals vulkaaneilanden (met name bij hotspots in de oceanische plaat), die uit land bestaan maar zich toch op oceanische plaat bevinden, en zoals het continentaal plat; oftewel het deel van de continentale plaat dat onderwater ligt. Tektonische platen zijn verdeeld tussen zowel continentale plaat en oceanische plaat en de meeste tektonische platen vormen dan ook een combinatie van beide aardkorsten.
Een scheikundige benaming voor continentale lithosfeer is sial, afgeleid van de elementen silicium en aluminium, waarin continentale lithosfeer relatief verrijkt is.
Continentale lithosfeer is dikker, heeft een lagere dichtheid en kan veel ouder zijn dan oceanische lithosfeer. Volgens de theorie van platentektoniek heeft dit met elkaar te maken: door de lagere dichtheid drijft continentale lithosfeer makkelijker op de asthenosfeer en zal het niet snel subduceren. Omdat het niet snel subduceert wordt continentale lithosfeer niet snel vernietigd, waardoor sommige stukken continentale lithosfeer veel ouder zijn dan de oudst bekende oceanische lithosfeer.
Als continentale lithosfeer bij een subductiezone aankomt kunnen er twee dingen gebeuren:
- Als de plaat onder oceanische lithosfeer subduceert zal de subductierichting omdraaien.
- Als de plaat onder continentale lithosfeer subduceert vindt continentale collisie plaats.
Er zijn verschillende boringen gedaan in de continentale lithosfeer, waarvan het superdiep boorgat van Kola (in het Baltisch schild) het diepst wist door te dringen met 12 kilometer; ongeveer een derde van de vermoedelijke dikte van 35 kilometer aldaar.
Zie ook
- Continentale marge
- Passieve marge
- Platentektoniek
- Isostasie
