1940
Inhoud
1 Gebeurtenissen
2 Muziek
2.1 Premières
3 Literatuur
4 Beeldende kunst
5 Bouwkunst
6 Film
7 Geboren
7.1 januari
7.2 februari
7.3 maart
7.4 april
7.5 mei
7.6 juni
7.7 juli
7.8 augustus
7.9 september
7.10 oktober
7.11 november
7.12 december
7.13 exacte datum onbekend
8 Overleden
9 Weerextremen in België
1940 | ||
Eeuwen: | 19e eeuw · 20e eeuw · 21e eeuw | |
Decennia: | 1930-1939 · 1940-1949 · 1950-1959 | |
Jaren: | << · < · 1939 · 1940 · 1941 · > · >> | |
Maanden: | jan · | |
Jaartelling in verschillende culturen | ||
Ab urbe condita: | 2693 MMDCXCIII | |
Armeense jaartelling: | 1389 ԹՎ ՌՅՁԹ | |
Chinese jaartelling: | 4636 – 4637 丙卯 – 丁辰 | |
Christelijke jaartelling: | 1940 MCMXL | |
Ethiopische jaartelling: | 1932 – 1933 | |
Hebreeuwse jaartelling: | 5700 – 5701 | |
Hindoekalenders: | ||
- Vikram Samvat | 1995 – 1996 | |
- Shaka Samvat | 1862 – 1863 | |
- Kali Yuga | 5041 – 5042 | |
Iraanse jaartelling: | 1318 – 1319 | |
Islamitische jaartelling: | 1359 – 1360 | |
Maçonnieke jaartelling: | 5939 – 5940 | |
1940 naar onderwerp | ||
Lijst van landen | ||
Overleden | ||
Auto's | ||
Film | ||
Sport (categorie) | ||
Gregoriaanse kalender van 1940 |
Het jaar 1940 is een jaartal volgens de christelijke jaartelling.
Gebeurtenissen
- Tweede Wereldoorlog
- januari
8 - De eerste Noorder Rondritten wordt gewonnen door de Groninger Gerrit Duiker.
20 - In het Samariterstift Grafeneck in Württemberg beginnen de nazi's met Aktion T4, het stelselmatig ombrengen van geestelijk gehandicapten.
30 - De zesde Elfstedentocht wordt verreden. Er komen vijf schaatsers tegelijk over de finish die allen als winnaar worden aangeschreven, Sjoerdtsje Faber komt als eerste vrouw over de finish.- In het besneeuwde Nederland heerst een nieuwe rage: skijöring. Iemand laat zich op ski's trekken door een auto. Op een krantenfoto beoefent prins Bernhard de nieuwe sport.
- februari
5 - De Nederlandse regering ontslaat de opperbevelhebber generaal Izaäk Reijnders. Deze legt op 6 februari zijn functie neer en wordt opgevolgd door generaal Henri Winkelman.
14 - De Britse koopvaardijvloot is van bewapening voorzien.
29 - Gone with the Wind, een van de grootste bioscoopsuccessen aller tijden, wint acht Oscars.
- maart
3 - Pete Seeger ontmoet Woody Guthrie op een avond georganiseerd ter ondersteuning van de arme boerenknechten in Californië, naar aanleiding van het boek 'Grapes of Wrath' van John Steinbeck, dat net is uitgekomen en inmiddels is verfilmd. Volgens Alan Lomax, die ook aanwezig is, ontstaat op die avond de moderne folkmuziek.
18 - Sultan Hamengkoeboewono IX van Jogjakarta bestijgt de troon.
22 - De "Wet op de aanneming van een kind" maakt in België adoptie van minderjarigen mogelijk.- Verschijning in Nederland van het eerste nummer van een blad voor homoseksuelen: Levensrecht.
- april
9 - Duitsland valt Denemarken en Noorwegen binnen ("Operatie Weserübung"). De Denen bieden geen weerstand (Slag om Denemarken), de Noren wel (details).
15 - Het eerste McDonald's-restaurant wordt geopend in San Bernardino (Californië).
21 - Het Nederlands voetbalelftal speelt tegen België. Het is de laatste interlandwedstrijd onder leiding van Bob Glendenning. Langer dan de Engelse trainer hield niemand het bij de nationale ploeg uit: op 2 november 1924 debuteerde hij.
- mei
10 - Duitse troepen vallen Nederland, België en Luxemburg binnen (Fall Gelb). Hierdoor raken ook deze landen betrokken bij de Tweede Wereldoorlog. Zie ook Slag om Frankrijk
11 - 02.00 uur. Begin Duitse aanval op de Grebbeberg.- 11 - In de dageraad van 11 mei wordt het Fort Eben-Emael België ingenomen door Duitse troepen die met negen zweefvliegtuigen op het Fort landen.
12 - De Nederlandse mijnenlichter Bulgia gaat verloren na de aanval van een Duits vliegtuig. Hierbij komen dertien opvarenden om het leven.
13 - Evacuatie van de koninklijke familie en de regering naar Londen.
14 - Duitse bommenwerpers boven Rotterdam voeren het Bombardement op Rotterdam uit.
15 - De Nederlandse strijdkrachten (in Nederland) geven zich over, met uitzondering van die in Zeeland.- 15 - De CPN besluit om zich tot ondergrondse verzetsorganisatie om te vormen. Bernardus IJzerdraat verspreidt in Rotterdam een oproep om verzet tegen de Duitse bezetting te plegen, dit is het begin van de verzetsgroep De Geuzen.
- 15 - De linkse schrijver Menno ter Braak pleegt suïcide door een combinatie van een slaapmiddel en een injectie, toegediend door zijn broer, omdat hij weinig goeds van de Duitsers te verwachten heeft.
16 - De Duitse bezetters voeren de Midden-Europese Tijd en de zomertijd in Nederland in, in plaats van de tot dan toe gebruikelijke Amsterdamse Tijd. De klok wordt één uur en veertig minuten vooruitgezet.
23 - Duitse troepen bereiken Boulogne en Het Kanaal.- 23-28 - De Leieslag, de enige echte slag tussen het Belgische en Duitse Leger vindt plaats.
25 - op het Kasteel van Wijnendale vindt een bespreking plaats van Koning Leopold III met premier Hubert Pierlot en drie andere ministers. De vorst weigert met de regering het land te verlaten en deelt de ministers mee dat hij bij zijn troepen blijft.
27 - Bloedbad van Vinkt, waarbij 111 dorpelingen door de Duitsers worden terechtgesteld of omkomen door artillerievuur.
28 - De Achttiendaagse Veldtocht komt ten einde als Generaal-majoor Jules Derousseaux namens het Belgische leger capituleert in het kasteel van Anvaing.
29 - Arthur Seyss-Inquart wordt in Den Haag geïnstalleerd als rijkscommissaris van Nederland.
30 - Het binnenvaartschip Rhenus 127, dat met ongeveer 1200 Belgische krijgsgevangenen op weg is naar Duitsland, loopt op het Hollandsch Diep bij Willemstad op een mijn en zinkt. Ongeveer 200 mannen verdrinken.
31 - In Limoges spreekt de Belgische eerste minister Hubert Pierlot het parlement toe. Hij ontneemt koning Leopold alle bevoegdheden.
- juni
1 tot 2 - Operatie Dynamo. Britten trekken zich terug. Evacuatie uit Duinkerken.
10 - Italië verklaart de oorlog aan de geallieerden.
14 - Spanje bezet de internationale zone Tanger.
16 - De Franse premier Reynaud delft het onderspit in zijn kabinet en treedt af. Vice-premier Pétain volgt hem op, en stafchef Weygand wordt minister van defensie. Met deze verschuiving koerst Frankrijk af op een wapenstilstand met Duitsland.
17 - In Litouwen komt een pro-Russische regering aan de macht, die Moskou "verzoekt om te mogen worden opgenomen in de Sovjet-Unie". Het verzoek wordt ingewilligd.
22 - Frankrijk ondertekent een wapenstilstand met Duitsland.
25 - De Nederlandse onderzeeboot O 13 wordt officieel als vermist beschouwd nadat het schip niet terugkwam van een patrouille op de Noordzee.
26 - De Sovjet-Unie valt Roemenië binnen. Roemenië wordt gedwongen zowel de noordelijke Boekovina als Bessarabië en het Hertsagebied af te staan.
27 - Het communistische Volksdagblad wordt als eerste Nederlandse krant door de Duitsers verboden, nadat het zich de vorige dag niet aan de censuurvoorschriften had gehouden.
29 - Een aantal Nederlanders protesteert zwijgend tegen de "nieuwe orde" door op de verjaardag van prins Bernhard een witte anjer te dragen.- Engelse troepen vallen Italiaanse strijdkrachten in Noord-Afrika aan.
- juli
3 - Aanval van de Royal Navy in de havens van het Algerijnse Mers-el-Kébir op de daar gelegen Franse marineschepen om te voorkomen dat deze in Duitse handen zullen vallen. Zo'n 1300 Fransen vinden de dood; in Britse havens nemen Britten 40 Franse marineschepen en 160 andere Franse schepen over.
7 - Verkiezingen in Mexico: Manuel Ávila Camacho van de zittende Partij van de Mexicaanse Revolutie (PRM) van de rechtse kandidaat Juan Andrew Almazán na grootschalige fraude, met de goedkeuring van president Lázaro Cárdenas en de Amerikaanse regering, bevreesd voor Almazáns banden met Amerikaanse fascisten.
10 - Begin van de Slag om Engeland, (Battle of Britain): Duitse bombardementen op Engeland, strijd tussen Engeland en Duitsland om controle van het luchtruim.
20 - De NSB'er Meinoud Rost van Tonningen neemt als 'Kommissar für die marxistischen Parteien' het gebouw van De Arbeiderspers in bezit. Directeur Ybele Geert van der Veen pleegt zelfmoord.
25 - Frans Goedhart begint met de 'Nieuwsbrief van Pieter 't Hoen', later voortgezet als de illegale krant Het Parool.
28 - Radio Oranje begint zijn uitzendingen.
- augustus
1 - Jan Broeksz treedt af als voorzitter van de VARA omdat hij niet wenst mee te werken aan de plannen van 'Kommissar für die marxistischen Parteien' Meinoud Rost van Tonningen.
3 - In Londen verschijnt het eerste nummer van Vrij Nederland.
5 - 's Nachts wordt in de Nederlandse plaats Zandvoort de synagoge aan de Mezgerstraat door onbekenden opgeblazen.[1]
9 - Walther Funk ontzegt in zijn functie van minister van Economische Zaken en president van de Reichsbank Joden de toegang tot hun banktegoeden en bij institutionele beleggers ondergebracht vermogen.
13 - Begin van de 'Operatie Adelaar' door de Duitse Luftwaffe in het Britse luchtruim.- ? - De eerste ondergrondse publicatie verschijnt, namelijk het pamflet Vrede door revolutie van de communisten.
20 - Moordaanslag met een ijsbijl op de Sovjet-Russische politicus en revolutionair Leon Trotski in Mexico-Stad; hij overlijdt een dag later.
26 - In Waalwijk wordt voetbalclub RKC (Rooms Katholieke Combinatie) opgericht.
31 - Eerste uitgave van Vrij Nederland.
- september
4 - In Berlijn houdt Adolf Hitler een toespraak waarin hij verklaart dat nazi-Duitsland alle nachtelijke bombardementen door Engeland met nog grotere bombardementen zal vergelden.
11 - NSB-leider Mussert belast onder Duitse druk Henk Feldmeijer met de oprichting en de leiding van een Nederlandsche SS.
Japanse troepen bezetten Indochina.
13 - Italiaanse troepen onder aanvoering van maarschalk Graziani vallen vanuit Libië Egypte binnen: het Midden-Oosten wordt betrokken in de Tweede Wereldoorlog.
27 - Josukè, Ciano en Von Ribbentrop sluiten het Driemogendhedenpact.
28 - Oprichting van een beleidsorgaan voor de Nederlandse cultuur en wetenschap, de Nederlandse Cultuurkring, in Pulchri Studio te Den Haag. Dit politieke
- oktober
7 - Meer dan honderd prominente Nederlanders worden opgepakt en naar Buchenwald overgebracht als represaille voor de internering van Duitsers in Nederlands-Indië.
15 - In het kasteel van Montjuïc in Barcelona wordt Lluís Companys, president van de Generalitat de Catalunya gefusilleerd door de troepen van het Francoregime.
23 - Ontmoeting tussen Hitler en de Spaanse generaal Franco te Hendaye (Frankrijk).
28 - De Griekse regering wijst een Italiaans ultimatum van de hand; begin van de Grieks-Italiaanse Oorlog.- ? - Het eerste nummer van het Haagse communistische verzetsblad De Vonk verschijnt.
- november
1 - Het Japans slagschip Musashi wordt op de scheepswerf van Nagasaki in alle stilte te water gelaten. De Musashi is het grootste slagschip ooit gebouwd. Het is 263 meter lang, 71.659 ton zwaar en heeft de grootste kanonnen ooit op een schip gemonteerd (de negen kanonnen hebben een diameter van 46 cm met een bereik van 41.000 meter en wegen 2.200 ton per stuk).
4 - Spanje annexeert de internationale zone van Tanger, die het op 14 juni 1940 bezet heeft.
5 - Roosevelt wordt voor de derde achtereenvolgende keer gekozen tot president van de Verenigde Staten.
7 - De Tacoma Narrows Bridge stort in. Alleen een hond komt om.
8 - De Nederlandse onderzeeboot O 22 wordt officieel als vermist beschouwd als zij niet terugkeert van een patrouille voor de Noorse kust.
11 - De Engelse Middellandse Zeevloot brengt drie van de zes Italiaanse slagschepen tot zinken. De Italiaanse vloot is in feite uitgeschakeld.
16 - De Duitsers bouwen een muur rond het getto van Warschau.
20 - Hongarije sluit zich aan bij de Asmogendheden.
23 - Roemenië sluit zich aan bij het Staalpact.- 23 - Het eerste nummer van het landelijke communistische blad De Waarheid verschijnt.
25 - De SD arresteert de Schiedammer Bernardus IJzerdraat, leider van de verzetsgroep De Geuzen. Bij hem thuis wordt een naamlijst gevonden van de hele groep.
26 - In een rede voor een stampvolle aula houdt de Leidse hoogleraar Cleveringa een vlammende protesttoespraak tegen het ontslag van de Joodse hoogleraren.
- december
7 - Duitsland begint de Blitz op Londen. Gedurende de aanhoudende bombardementen schuilen 177.000 mensen wekenlang in de ondergrondse stations van de underground. 30.000 mensen worden gedood, 100.000 huizen en een derde deel van Londen worden vernield, vooral in de wijk East End.
8 - Leo Delwaide wordt burgemeester van Antwerpen.
23 - Winston Churchill richt zich in een radio-rede rechtstreeks tot het Italiaanse volk en houdt hen voor dat Mussolini hen in een oorlog met het Verenigd Koninkrijk dreigt te storten, terwijl er traditioneel hechte vriendschapsbanden tussen beide landen bestaan.
Muziek
Lou Bandy: Wie heeft er suiker in de erwtensoep gedaan?
Lou Bandy: Daar kan een Zeeman niet om treuren.
Willy Derby: Op de Grebbeberg
Willy Derby: Italiaanse ezelserenade.
Bob Scholte: Tot Weerziens Mijn Lieveling.
Premières
30 januari: Les illuminations van Benjamin Britten
29 maart: Vioolconcert opus 15 van Benjamin Britten
14 april: Divertimenti voor dwarsfluit, hobo, klarinet en fagot van Frank Bridge
6 mei: Rapsodie voor pianokwartet van William Alwyn
6 december: het Vioolconcert van Arnold Schönberg
Literatuur
Simon Vestdijks romans Rumeiland en De zwarte ruiter worden gepubliceerd
T.S. Eliots The Idea of a Christian Society wordt gepubliceerd
Ernest Hemingways For Whom the Bell Tolls wordt gepubliceerd
Beeldende kunst
(1940) Ivan Bilibin
Bouwkunst
ventilatiegebouwen Maastunnel, Ad van der Steur
Film
Pinokkio, de tweede tekenfilm uit de studio's van Walt Disney.
Moulin Rouge, met Josephine Baker.
Rebecca van regisseur Alfred Hitchcock.
Geboren
januari
2 - Silva Batuta, Braziliaans voetballer
4 - Brian Josephson, Brits natuurkundige en Nobelprijswinnaar
- 4 - Gao Xingjian, Chinees schrijver en Nobelprijswinnaar
5 - Hans Eijkenbroek, Nederlands voetballer en voetbaltrainer- 5 - Pim de la Parra, Surinaams-Nederlands filmregisseur
6 - Tom Brokaw, Amerikaans journalist, televisiepresentator en schrijver- 6 - Van McCoy, Amerikaans discoproducer ("The Hustle") (overleden 1979)
7 - Teun Koolhaas, Nederlands architect en stedenbouwkundige (overleden 2007)
9 - Chris Konings, Nederlands atleet- 9 - Ruud ter Weijden, Nederlands sportpresentator en -journalist
14 - Elaine Cancilla Orbach, Amerikaans musicalactrice (overleden 2009)
17 - Kipchoge Keino, Keniaans atleet- 17 - Leighton Rees, Welsh darter (overleden 2003)
18 - Pedro Rodriguez, Mexicaans autocoureur (overleden 1971)
20 - Carol Heiss, Amerikaans kunstschaatsster
22 - John Hurt, Brits acteur (overleden 2017)
23 - Adriaan Ditvoorst, Nederlands filmregisseur (overleden 1987)- 23 - Werner Krämer, Duits voetballer (overleden 2010)
- 23 - Brian Labone, Engels voetballer (overleden 2006)
- 23 - Johnny Russell, Amerikaans countryzanger en songwriter (overleden 2001)
24 - Joachim Gauck, elfde Bondspresident van Duitsland
25 - Jozef Slagveer, Surinaams journalist (overleden 1982)
26 - Allan Li Fo Sjoe, Surinaams politicus en bestuurder
27 - Hugh Porter, Brits wielrenner en verslaggever
februari
1 - Héctor Silva, Uruguayaans voetballer (overleden 2015)- 1 - Ajmer Singh, Indiaas atleet (overleden 2010)
2 - David Jason, Brits acteur ("Frost")
3 - Marijke Merckens, Nederlands zangeres en actrice
4 - George A. Romero, Amerikaans filmregisseur (overleden 2017)
5 - Barry Hoban, Brits wielrenner
7 - Tony Tan Keng Yam, Singaporees president
9 - Willem Vermandere, Vlaams zanger, beeldhouwer ("Blanche en zijn Peird")
10 - Mary Rand, Brits atlete
13 - Bram Peper, Nederlands politicus (PvdA), burgemeester van Rotterdam en minister van Binnenlandse Zaken
15 - Trygve Madsen, Noors componist
18 - Fabrizio De André, Italiaans zanger en liedjesschrijver (overleden 1999)
19 - Saparmurat Niazov, Turkmeens president-dictator (overleden 2006)- 19 - Smokey Robinson, Amerikaans zanger
20 - Elles Berger, Nederlands radio- en televisiepresentatrice- 20 - Jimmy Greaves, Engels voetballer
21 - Peter Gethin, Brits autocoureur (overleden 2011)- 21 - John Robert Lewis, Amerikaans mensenrechtenactivist en politicus
23 - Peter Fonda, Amerikaans acteur en regisseur ("Easy Rider")
24 - Denis Law, Schots voetballer
25 - Zhuang Zedong, Chinees tafeltennisser (overleden 2013)
27 - Jan Buijs (Tuf), Nederlands muziekmanager (overleden 1985)
28 - Mario Andretti, Amerikaans autocoureur- 28 - Joe South, Amerikaans zanger (overleden 2012)
29 - Sonja Barend, Nederlands televisiepresentatrice- 29 - Bartholomeus I, patriarch van Constantinopel
- 29 - Jozjef Sabo, Oekraïens voetballer en trainer
- 29 - Manu Verreth, Vlaams acteur (overleden 2009)
- 29 - René Verreth, Vlaams acteur
maart
1 - David Broome, Brits springruiter
2 - Lothar de Maizière, (Oost-) Duits politicus
3 - Jan Jiskoot, Nederlands zwemmer
4 - Ida Bons, Nederlands actrice
5 - Hans Kemna, Nederlands casting-director- 5 - Josef Piontek, Duits voetballer en trainer
- 5 - Graham McRae, Nieuw-Zeelands autocoureur
6 - Philippe Amaury, Frans uitgever en mediamagnaat (overleden 2006)- 6 - Gerard Cox, Nederlands zanger en acteur ("'t Is weer voorbij die mooie zomer")
7 - Daniel J. Travanti, Amerikaans acteur
8 - Theo Laseroms, Nederlands voetballer (overleden 1991)
10 - Chuck Norris, Amerikaans acteur
11 - Anthon Beeke, Nederlands grafisch ontwerper (overleden 2018)- 11 - Jacques Pennewaert, Belgisch atleet
12 - Al Jarreau, Amerikaans zanger (overleden 2017)
14 - Dzsingisz Gabor, Nederlands politicus en bestuurder
16 - Jan Pronk, Nederlands politicus (PvdA) en minister- 16 - Keith Rowe, Brits gitarist
- 16 - Jan Schaefer, Nederlands politicus (overleden 1993)
19 - John van de Rest, Nederlands regisseur, scenarioschrijver en producent
21 - Solomon Burke, Amerikaans soulzanger (overleden 2010)
22 - Theo Kars, Nederlands schrijver (overleden 2015)
23 - Alan Blaikley, Engels liedjesschrijver en producer
24 - Krijn Torringa, Nederlands presentator (overleden 2006)
25 - Mina, Italiaans zangeres
26 - James Caan, Amerikaans acteur (Sonny in "The Godfather")- 26 - Servaes Huys, Nederlands politicus (overleden 2016)
- 26 - Nancy Pelosi, Amerikaans politica
30 - Astrud Gilberto, Braziliaans-Amerikaans zangeres
31 - Freddy Derby, Surinaams politicus en vakbondsleider (overleden 2001)- 31 - Harvey Naarendorp, Surinaams diplomaat en politicus
april
1 - Wangari Maathai, Keniaans milieu- en politiek activiste (overleden 2011)
2 - Mike Hailwood, Brits motor- en autocoureur (overleden 1981)
3 - Tol Hansse, Nederlands zanger, componist, cabaretier en kunstschilder (overleden 2002)
4 - Robby Müller, Nederlands cameraman (overleden 2018)
8 - Mirko Jozić, Kroatisch voetballer en voetbaltrainer
9 - Jan Berkhout, Nederlands R.K. priester; pastoor van Volendam (overleden 2018)- 9 - Jan Mans, Nederlands burgemeester
11 - Władysław Komar, Pools kogelstoter en olympisch kampioen (overleden 1998)
12 - Herbie Hancock, Amerikaans jazzpianist
16 - Paul Cox, Nederlands-Australisch regisseur (overleden 2016)- 16 - Margrethe II, koningin van Denemarken
18 - Nouchka van Brakel, Nederlands regisseuse
20 - Erna Brodber, Jamaicaans schrijfster en socioloog- 20 - Jan Cremer, Nederlands schrijver ("Ik, Jan Cremer")
- 20 - Tim Drummond, Amerikaans bassist (overleden 2015)
- 20 - James Gammon, Amerikaans acteur (overleden 2010)
23 - Michael Copps, Amerikaans hoogleraar en bestuurder
24 - Jos Bergman, Nederlands schilder en acteur- 24 - Sue Grafton, Amerikaans schrijfster (overleden 2017)
25 - Al Pacino, Amerikaans acteur- 25 - Guillermo Thorndike, Peruviaans schrijver en journalist (overleden 2009)
26 - Giorgio Moroder, Italiaans zanger en componist
30 - Jeroen Brouwers, Nederlands schrijver- 30 - Ermindo Onega, Argentijns voetballer (overleden 1979)
mei
3 - Clemens Westerhof, Nederlands voetbaltrainer
4 - Robin Cook, Amerikaans schrijver van medische thrillers- 4 - Henk Dahlberg, Surinaams geoloog, bestuurder en politicus (overleden 2000)
5 - Lasse Åberg, Zweeds acteur, artiest, filmregisseur en muzikant
6 - Henry Habibe, Arubaans dichter en vertaler- 6 - André Léonard, Belgisch bisschop
- 6 - Vito Taccone, Italiaans wielrenner (overleden 2007)
7 - Gène Gerards, Nederlands voetballer en voetbaltrainer (overleden 2018)
8 - Peter Benchley, Amerikaans schrijver (overleden 2006)- 8 - Ricky Nelson, Amerikaans zanger (overleden 1985)
9 - Gerti Bierenbroodspot, Nederlands beeldend kunstenares- 9 - James L. Brooks, Amerikaans regisseur
10 - Jan Bank, Nederlands historicus- 10 - Wayne Dyer, Amerikaans schrijver en psychotherapeut
11 - Frans Molenaar, Nederlands couturier (overleden 2015)- 11 - Herbert Müller, Zwitsers autocoureur (overleden 1981)
12 - Jopie van Alphen, Nederlands zwemster
14 - Alberto Reynoso, Filipijns basketballer (overleden 2011)
17 - Adel Imam, Egyptisch acteur- 17 - Alan Kay, Amerikaans informaticus
19 - Jan Janssen, Nederlands wielrenner, winnaar Ronde van Frankrijk 1968
20 - Stan Mikita, Slowaaks-Canadees ijshockeyer (overleden 2018)- 20 - Frode Thingnæs, Noors componist (overleden 2012)
21 - Tony Sheridan, Brits pop-rock-gitarist (overleden 2013)
24 - Christoph Wolff, Duitse muziektheoreticus
26 - Levon Helm, Amerikaans drummer en country-rockzanger (overleden 2012)
28 - Henk Bakker sr., Nederlands koopman en politicus (overleden 2008)- 28 - Hans Dulfer, Nederlands saxofonist
31 - Anatoli Bondartsjoek, Sovjet-Russisch/Oekraïens atleet
juni
1 - Kip Thorne, Amerikaans natuurkundige
2 - Constantijn II van Griekenland, koning van Griekenland (1964-1974)
3 - Martin Fitzmaurice, Engels mastercaller bij het darten (overleden 2016)- 3 - Jørgen Ravn, Deens voetballer (overleden 2015)
4 - Cliff Bennett, Engels zanger- 4 - John Massis, Belgisch krachtpatser en tandacrobaat (overleden 1988)
- 4 - Klaus Urbanczyk, Oost-Duits voetballer en voetbalcoach
7 - Tom Jones, Brits zanger
8 - Nancy Sinatra, Amerikaans zangeres ("These Boots Are Made For Walkin'")
10 - Jim Alder, Schots atleet- 10 - Peter Ryan, Amerikaans autocoureur (overleden 1962)
13 - Dallas Long, Amerikaans atleet
15 - Ken Fletcher, Australisch tennisser (overleden 2006)- 15 - Mosje Temming, Nederlands voetballer (overleden 2008)
16 - Hans Dorrestijn, Nederlands cabaretier en schrijver
20 - Josep Maria Benet i Jornet, Catalaans dramaturg en regisseur- 20 - John Mahoney, Engels-Amerikaans acteur (overleden 2018)
22 - Abbas Kiarostami, Iraans filmmaker (overleden 2016)
23 - Simon Hobday, Zuid-Afrikaans golfer (overleden 2017)- 23 - Wilma Rudolph, Amerikaans atlete (overleden 1994)
28 - Muhammad Yunus, Bengalees econoom en bankier, winnaar Nobelprijs voor de Vrede 2006
29 - Louise Groenman, Nederlands politica
juli
2 - Bep van Houdt, Nederlands sportverslaggever (overleden 2017)
3 - Lamar Alexander, Amerikaans politicus- 3 - Jerzy Buzek, Pools universitair docent en politicus
- 3 - Peer Raben, Duits componist (overleden 2007)
4 - Tonny Eyk, Nederlands pianist en componist
6 - Joe Mauldin, Amerikaans bassist (overleden 2015)
7 - Nemesio Pozuelo, Sovjet voetballer- 7 - Dave Rowberry, toetsenist van The Animals (overleden 2003)
- 7 - Ringo Starr, Brits drummer van The Beatles
13 - Patrick Stewart, Brits acteur- 13 - Jaak Van Assche, Vlaams acteur
15 - John Jansen van Galen, Nederlands journalist
17 - Francisco Toledo, Mexicaans kunstschilder
19 - Brian Raubenheimer, Zuid-Afrikaans autocoureur- 19 - Anzor Qavazasjvili, Sovjet Georgisch voetballer en trainer
22 - Käty van der Mije, Roemeens-Nederlands schaakster (overleden 2013)
27 - Sjoukje Hooymaayer, Nederlands actrice (overleden 2018)
29 - Amarildo, Braziliaans voetballer- 29 - Winnie Monsod, Filipijns televisiepresentator, kabinetslid, bestuurder en hoogleraar economie
augustus
2 - Will Tura, Vlaams zanger
3 - Martin Sheen, Amerikaans acteur
4 - Timi Yuro, Amerikaans zangeres (overleden 2004)
7 - Jean-Luc Dehaene, Belgisch politicus, premier van België van 1992-1999 (overleden 2014)
9 - Trudy Libosan, Nederlands (hoorspel- en stem)actrice
11 - Jose Zubiri jr., Filipijns politicus
15 - Gudrun Ensslin, Duits terroriste (overleden 1977)
17 - André Klukhuhn, Nederlands wetenschapper en filosoof
18 - Jan Weeteling, Nederlands zwemmer
19 - Roger Cook, Brits zanger en songwriter- 19 - Johnny Nash, Amerikaans zanger
- 19 - Jill St. John, Amerikaans actrice
23 - Vicki Brown, Brits zangeres (overleden 1991)- 23 - Thomas Steitz, Amerikaans scheikundige en Nobelprijswinnaar (overleden 2018)
- 23 - Esko Malm, Fins voetballer en voetbalcoach
24 - Richard Biegenwald, Amerikaans moordenaar (overleden 2008)
26 - Don LaFontaine, Amerikaans stemacteur (overleden 2008)
27 - Gennadi Krasnitski, Sovjet voetballer en trainer (overleden 1988)
28 - Siepie de Jong, Nederlands burgemeester van de Nederlandse gemeente Leek
29 - Wim Ruska, Nederlands judoka (overleden 2015)
31 - Alain Calmat, Frans kunstschaatser
september
1 - Václav Mareš, Tsjechisch acteur (overleden 2009)
3 - Eduardo Galeano, Uruguayaans schrijver en journalist (overleden 2015)- 3 - Willem van Manen, Nederlands componist
5 - Raquel Welch, Amerikaans actrice
7 - Abdurrahman Wahid, vierde president van Indonesië (overleden 2009)
8 - Gilberto Aristizábal, Colombiaans voetbalscheidsrechter- 8 - Elly de Waard, Nederlands dichteres en critica
9 - Hans van Doorneveld, Nederlands voetballer en voetbalcoach (overleden 2008)
11 - Brian De Palma, filmregisseur
12 - Linda Gray, Amerikaans actrice
13 - Óscar Arias, Costa Ricaans politicus
14 - Leo Ferrier, Nederlands-Surinaams schrijver (overleden 2006)
18 - Frankie Avalon, Amerikaans acteur en rock-'n-rollzanger
19 - Bill Medley, zanger van The Righteous Brothers
20 - Atie Voorbij, Nederlands zwemster
21 - René Hoksbergen, Nederlands hoogleraar
23 - Hans Couzy, Nederlands luitenant-generaal- 23 - Brûni Heinke, Nederlands actrice
26 - Wim Mager, Nederlands ondernemer, oprichter Apenheul (overleden 2008)
27 - Benoni Beheyt, Belgisch wielrenner- 27 - Rudolph Moshammer, Duits modeontwerper (overleden 2005)
30 - Dewey Martin, Canadees drummer (overleden 2009)
oktober
1 - Julio César Benítez, Uruguayaans voetballer (overleden 1968)
5 - Álvaro Bardón, Chileens neoliberaal econoom (overleden 2009)
6 - Jan Keizer, Nederlands voetbalscheidsrechter
7 - Joke Bijleveld, Nederlands atleet- 7 - Larry Jon Wilson, Amerikaans countryzanger (overleden 2010)
8 - Paco Moncayo, Ecuadoraans politicus en generaal
9 - John Lennon, Brits muzikant van onder meer The Beatles (overleden 1980)
14 - Cliff Richard, Brits zanger
15 - Edwin Skinner, atleet uit Trinidad en Tobago
16 - Corrie Konings, Nederlands atlete- 16 - Célio Taveira Filho, Braziliaans voetballer
17 - Harrie Heijnen, Nederlands voetballer (overleden 2015)
19 - Michael Gambon, Iers acteur
20 - Kathy Kirby, Brits zangeres (overleden 2011)- 20 - Li Zhaoxing - Chinees minister van buitenlandse zaken
21 - Etienne Bagchus, beeldhouwer en kunstschilder (overleden 2012)- 21 - Anne Wil Blankers, Nederlands actrice
- 21 - Manfred Mann, Brits zanger
23 - Fred Marsden, drummer van de Engelse band Gerry & the Pacemakers (overleden 2006)- 23 - Pelé, Braziliaans voetballer
- 23 - Fouad Twal, Jordaans katholiek geestelijke
24 - Giacomo Bulgarelli, Italiaans voetballer (overleden 2009)
26 - Belaïd Lacarne, Algerijns voetbalscheidsrechter
28 - Manfred Reichert, Duits voetballer (overleden 2010)
29 - Frida Boccara, Frans zangeres (overleden 1996)- 29 - Jack Shepherd, Engels acteur
31 - Marga van Arnhem, Nederlands radio- en televisiepresentatrice (overleden 1997)
november
1 - Sjoerd Westra, Nederlands slagwerker en muziekpedagoog (overleden 2012)
7 - Klaas Nuninga, Nederlands voetballer en sportbestuurder
11 - Louis Pilot, Luxemburgs voetballer en voetbalcoach (overleden 2016)
12 - Jurandir, Braziliaans voetballer (overleden 1996)- 12 - Ria Lubbers, echtgenote van Ruud Lubbers
13 - Joan Haanappel, Nederlands kunstschaatsster en sportjournalist- 13 - Tim Visterin, Vlaams cabaretier, zanger en muziekuitgever (overleden 2018)
16 - Kenneth Gonçalves, Surinaams advovaat; slachtoffer van de Decembermoorden (overleden 1982)- 16 - Dick Poons, Nederlands dichter-zanger en programmamaker (overleden 2009)
17 - Luke Kelly, Iers volkszanger en muzikant (overleden 1984)- 17 - Jelena Petoesjkova, Sovjet-Russisch amazone (overleden 2007)
19 - Bé Lutken, Nederlands politiefunctionaris (overleden 2016)
20 - Bruno Giorgi, Italiaans voetballer en voetbalcoach (overleden 2010)- 20 - Chiem van Houweninge, Nederlands scenarioschrijver en acteur
21 - Henk Jurriaans, Nederlands kunstenaar en psycholoog (overleden 2005)
22 - Frank Duval, Duits zanger en componist- 22 - Terry Gilliam, Amerikaans regisseur en lid van het Monty Python-team
- 22 - Davey Graham, Engels gitarist (overleden 2008)
- 22 - Vic Peuskens, Belgisch politicus
- 22 - Andrzej Żuławski, Pools filmregisseur (overleden 2016)
24 - Romeo Jalosjos, Filipijns politicus
25 - Jan Jongbloed, Nederlands voetbalkeeper- 25 - Percy Sledge, Amerikaans soulzanger (overleden 2015)
27 - Bruce Lee, oosters vechtsport-acteur (overleden 1973)
29 - Denny Doherty, Amerikaans zanger van de groep The Mamas and the Papas (overleden 2007)- 29 - Óscar Espinosa Chepe, Cubaans diplomaat, econoom, journalist en dissident (overleden 2013)
december
1 - Richard Pryor, Amerikaans acteur en komiek (overleden 2005)
3 - Ib Nielsen, Deens voetbalscheidsrechter
4 - Gary Gilmore, Amerikaans crimineel (overleden 1977)- 4 - Trudi Guda, Surinaams dichter en cultureel antropologe
6 - Jacques Visschers, Nederlands voetballer
7 - Kumar Shahani, Indiaas filmregisseur
9 - Leonella Sgorbati, Italiaans religieus (non, vermoord, overleden 2006)
12 - Dionne Warwick, Amerikaans zangeres
14 - Mient Jan Faber, Nederlands vredesactivist en secretaris van het IKV
16 - Saimin Redjosentono, Surinaams politicus- 16 - Dimitri van Toren, Nederlands zanger (overleden 2015)
19 - Zvonko Bego, Joegoslavisch voetballer (overleden 2018)- 19 - Joep Coppens, Nederlands beeldend kunstenaar
- 19 - Phil Ochs, Amerikaans protestzanger (overleden 1976)
21 - Frank Zappa, Amerikaans rockmusicus en componist (overleden 1993)
25 - Frans Moor, Nederlands politicus (overleden 2008)
26 - Harmen Siezen, Nederlands nieuwslezer van het NOS Journaal
- 26 - Phil Spector, Amerikaans muziekproducent
29 - Nestor Combin, Frans-Argentijns voetballer- 29 - Peter Koelewijn, Nederlands producer en zanger ("Kom van dat dak af")
- 29 - Jos Verstraeten, Vlaams priester
exacte datum onbekend
Jacques Besançon, Nederlands regisseur (overleden 1980)
Willie Hightower, Amerikaans soulzangerapper
Peter Martin, Amerikaans hoogleraar en schrijver
Fatima Mernissi, Marokkaans sociologe (overleden 2015)
Dessalegn Rahmato, Ethiopisch socioloog
Somporn Saekhow, Thais apentrainer (overleden 2002)
Overleden
- januari
2 - Albert Richter (27), Duits baanwielrenner
4 - Juan Posadas (55), Filipijns bestuurder en burgemeester van Manilla
8 - Jef Toune (52), Belgisch kunstenaar
27 - Isaak Babel (45), Russisch auteur
januari - Fusajiro Yamauchi (79), Japans oprichter van Nintendo
- februari
15 - Rookes Crompton (95), Brits elektrotechnicus
26 - Michael Hainisch (81), Oostenrijks politicus
27 - Johan Braakensiek (81), Nederlands kunstschilder en illustrator
- maart
10 - Michail Boelgakov (48), Russisch schrijver- 10 - Louis de Vries (68), Nederlands acteur
11 - Edgardo Mortara (88), Italiaans-joods persoon
12 - Lodewijk Orione (67), Italiaans priester, ordestichter en heilige
14 - Flori Van Acker (81), Vlaams kunstschilder
16 - Selma Lagerlöf (81), Zweeds schrijfster
26 - Spiridon Louis (67), Grieks marathonloper en olympisch kampioen (1896)
27 - Madeleine Astor (46), Amerikaans Titanic-overlevende
- april
16 - Adam Kogut (44), Pools voetballer- 16 - Marian Spoida (39), Pools voetballer
26 - Carl Bosch (65), Duits scheikundige
- mei
14 - Emma Goldman (70), Amerikaans feministe- 14 - E. du Perron (40), Nederlands dichter en schrijver
15 - Menno ter Braak (38), Nederlands schrijver- 15 - Joseph Limburg (73), Nederlands advocaat en politicus
16 - Jacques Goudstikker (42), Nederlands kunsthandelaar
20 - Verner von Heidenstam (80), Zweeds dichter en schrijver
23 - Andrej Rimski-Korsakov (61), Russisch musicoloog
26 - Wilhelm van Pruisen (33), Duits prins
24 - Louis Fles (68), Nederlands zakenman, activist en auteur
28 - Frederik Karel van Hessen (72), Fins koning
- juni
2 - Michiel Van Caeneghem (47), Belgisch hoogleraar
10 - Marcus Garvey (52), Amerikaans-Jamaicaans burgerrechtenactivist
17 - Arthur Harden (74), Engels biochemist en Nobelprijswinnaar
21 - Janusz Kusociński (33), Pools atleet- 21 - Hendrik Marsman (40), Nederlands dichter
- 21 - Édouard Vuillard (71), Frans kunstschilder
29 - Paul Klee (60), Duits-Zwitsers kunstschilder
- juli
1 - Ben Turpin (70), Amerikaans slapstickkomiek
15 - Robert Wadlow (22), Amerikaan, langste mens ooit
- augustus
5 - Frederick Cook (75), Amerikaans noordpoolreiziger
16 - Henri Desgrange (75), Frans organisator van de Tour de France
18 - Walter Chrysler (65), Duits-Amerikaans autofabrikant
21 - Hermann Obrecht (58), Zwitsers politicus- 21 - Leon Trotski (60), Russisch revolutionair en politicus
24 - Paul Nipkow (80), Duits uitvinder en televisiepionier
29 - Arthur De Greef (78), Belgisch componist en pianist
30 - Joseph John Thomson (83), Brits natuurkundige en Nobelprijswinnaar
- september
1 - Gregorio Aglipay (80), Filipijns kerkelijk leider
5 - Charles de Broqueville (79), Belgisch premier
15 - Dick Ket (37), Nederlands kunstschilder
18 - Rudolf Olden, Duits journalist, advocaat en mensenrechten-activist.
25 - Marguerite Clark (57), Amerikaans actrice
27 - Walter Benjamin (48), Duits filosoof en socioloog- 27 - Julius Wagner-Jauregg (83), Oostenrijks medicus en Nobelprijswinnaar
- oktober
11 - Vito Volterra (80), Italiaans wiskundige en natuurkundige
12 - Tom Mix (60), Amerikaans acteur
19 - Suze Groeneweg (65), Nederlands politica
- november
4 - Karl Josef Gollrad (74), Duits kunstschilder
9 - Neville Chamberlain (71), Brits premier van 1937 tot 1940
10 - Michael Staksrud (32), Noors schaatser
11 - Karel Frederik Wenckebach (76), Nederlands hoogleraar geneeskunde
17 - Eric Gill (58), Brits beeldhouwer en lettertypeontwerper
19 - Bob Glendenning (52), Engels voetballer en voetbaltrainer
24 - Janne Lundblad (63), Zweeds ruiter
- december
4 - Teodoro Kalaw (56), Filipijns schrijver, bestuurder en politicus
5 - Jan Kubelík (60), Tsjechisch violist en componist
15 - Han Dade (62), Nederlands sportbestuurder
18 - Gé Bohlander (45), Nederlands waterpoloër
19 - Kyösti Kallio (67), vierde president van Finland
21 - F. Scott Fitzgerald (44), Amerikaans schrijver
22 - Klaas Pander (73), Nederlands schaatser
23 - Otto Silber (47), Estisch voetballer
25 - Agnes Ayres (42), Amerikaans actrice
26 - Ludo van Bronkhorst Sandberg (66), Nederlands staatsraad
27 - Louis Hayet (76), Frans kunstschilder
Weerextremen in België
8 januari: Enige vorstvrije dag in januari in Ukkel.
20 januari: Laagste minimumtemperatuur ooit in België: –30,1 °C in Rochefort. Elders in het land zakt het minimum tot –22,2 °C in Vilvoorde en tot –25,5 °C in Haacht.
23 januari: Laagste minimumtemperatuur van de eeuw in Ukkel −18,7 °C.
24 januari: Nachtelijke minimumtemperatuur aan de grond in Ukkel −24,5 °C.
28 januari: 19 cm sneeuw in Ukkel, 31 cm in Grobbendonk en tot 60 cm in Drossart (Baelen) en Robertville (Waimes).
januari: Januari telt dertig vorstdagen in Ukkel. Dit is een record, ex aequo met 1945 en 1963.
januari: Januari met laagste gemiddelde minimumtemperatuur: −8,4 °C (normaal −0,3 °C).
14 februari: Minimumtemperatuur –21,0 °C in Leopoldsburg en op de Baraque Michel (Jalhay).
21 september: 56 mm neerslag in Chiny.
21 september: Tornado in Awagne (Dinant) met schade.
30 september: Minimumtemperatuur tot –2,0 °C op de Baraque Michel (Jalhay).
3 november: 62 mm neerslag in Ukkel tot 114 mm in Chiny.
13 november: Sterkste windstoot ooit in Ukkel : 155 km/h. Veel schade in de streek van Antwerpen en Brussel (onder andere Zoniënwoud).
14 november: Totale neerslaghoeveelheid tussen 30 oktober en 14 november in Brugge: 165 mm.
november: November met hoogste gemiddelde windsnelheid: 5,4 m/s (normaal 3,7 m/s).
24 december: Minimumtemperaturen tot −11,0 °C in Gerdingen (Bree) en −17,7 °C in Wardin (Bastogne).
Bron: KMI Gegevens Ukkel 1901-2003 met aanvullingen
Zie de categorie 1940 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
Bronnen, noten en/of referenties
|