Ndtyhij

De Korinthische bouwstijl

De Korinthische orde is de jongste van de drie bouworden van de Griekse bouwkunst, volgens overlevering gecreëerd door de beeldhouwer Callimachus. Vooral in het Romeinse tijdperk kende deze orde een grote verspreiding. De Korinthische orde komt met name voor in Klein-Azië.

Relatie met Dorisch en Ionisch

Volgens Vitruvius (De architectura) onderscheidde de Korinthische orde zich alleen van de Dorische en Ionische door de vorm van de zuilen. Het hoofdgestel kon volgens hem zowel een Dorisch zijn, met trigliefen en metopen, of een Ionisch, met gebeeldhouwd fries en tandlijst.

Gewoonlijk paste men echter het Ionische hoofdgestel toe. Kenmerkend voor de Korinthische orde is de versiering van de kapitelen (Korinthische kapitelen), geïnspireerd door de bladeren van de acanthus, met op de vier hoeken een gereduceerde voluut uit de Ionische orde (die naderhand ook verwaarloosd zou gaan worden). Het toegepaste type kapiteel is bladwerkkapiteel en tevens voluutkapiteel.

Italiaanse renaissance

In de Italiaanse renaissancebouwkunst werd de klassieke zuilenorden nieuw leven ingeblazen. Er werd nauwkeurig vastgelegd hoe zuilen en hoofdgestel dienden te worden gedetailleerd. Zo werd ook de Korinthische orde in de zestiende eeuw beschreven en getekend door Italiaanse architectuurtheoretici, zoals Sebastiano Serlio in zijn architectuurtraktaat (1537-1551), Giacomo Barozzi da Vignola en Andrea Palladio.

Reconstructie van de zogenaamde "Haventempel" te Xanten

Elementen van de Korinthische bouwstijl

(de nummers verwijzen naar de afbeelding):

• [1] fronton (gevelveld) -


• [2] acroterium -


• [3] sima of cimaas (schuine gootlijst) -


• [4] geison (horizontale kroonlijst) –


• [6] tandlijst -


• [7] fries (met doorlopend beeldhouwwerk) -


• [13] architraaf (in de hoogte verdeeld in 3 dokoi of horizontale balken) -


• [14] kapiteel (met [20] en [22]) -


• [17] zuilschacht -


• [18] cannelure (met vlakke naad) -


• [19] stylobaat -


• [20] voluut -


• [22] "mandje" (met gestileerde acanthusbladeren) –


• [23] zuilbasement (met [24]) –


• [24] torus (bolle sierring) of scotia (holle sierring)

Toepassingen van de Korinthische orde in Nederland

Het betreft hier bouwwerken uit het Hollands classicisme en neoclassicisme, veelal met pilasters in plaats van zuilen.

• 
  Trippenhuis (Amsterdam)


• 
  Korenbeurs (Groningen)

Zie ook

• Composiete orde


• Dorische orde


• Ionische orde


• Toscaanse orde

Maison Carré in Nîmes

Zie de categorie Corinthian columns van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.