Ndtyhij

Schotelantenne

Een schotelantenne versierd als zonnewijzer

Een schotelantenne, ook wel satellietschotel genoemd, bestaat uit een cirkelvormige of ovale reflector in de vorm van een parabolische schotel en een ontvangstkop, Low Noise Blockconverter (LNB) genaamd, die de eigenlijke antenne bevat.

De reflector bundelt de radiogolven en concentreert deze op de LNB. Een schotelantenne wordt voornamelijk gebruikt om signalen van een satelliet te ontvangen. Meer dan 800.000 huishoudens in Nederland hebben een schotelantenne om satelliettelevisiesignalen te ontvangen. Behalve voor het ontvangen van signalen worden schotelantennes ook gebruikt om signalen naar satellieten te zenden. In de radioastronomie gebruikt men schotelantennes als radiotelescoop om radiogolven van astronomische objecten waar te nemen.

Primefocus en offset

Schotelantennes zijn onder te verdelen in twee hoofdgroepen:

• Primefocusschotel - De schotel staat precies loodrecht ten opzichte van de satelliet en de LNB bevindt zich midden voor de schotel.


• Offsetschotel - De schotel staat nagenoeg verticaal en de LNB bevindt zich op een arm onderaan de schotel. Deze schotel is een klein beetje ovaal ter compensatie van het feit dat het signaal onder een hoek op de schotel valt. Dit type wordt het meest gebruikt voor televisieontvangst.

LNB (Low Noise Block)

Zie Low Noise Block voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De eigenlijke ontvangst van het satellietsignaal gebeurt met de LNB, die met een arm vastzit aan de schotel. Na ontvangst van het signaal, dat gereflecteerd wordt door de schotel, zet de LNB dit om in een signaal dat doorgegeven wordt aan de satellietontvanger.

Het is ook mogelijk dat er meerdere LNB's aan één schotel zitten (multiblock, of los op een rail), zodat er met één schotel meerdere satellieten ontvangen kunnen worden. Een veel gebruikte combinatie in Nederland is Hotbird (13°O) + Astra 1 (19,2°O) + Astra 3 (23,5°O) + Astra 2 (28,2°O). Dit kan met een normale grote schotel, maar er zijn ook speciale schotels die iets breder zijn en bijna rechthoekig van vorm. Daarnaast is er de gemotoriseerde schotelantenne (draaibaar) op de markt voor bedrijven en consumenten. Bij meerdere LNB's op een enkele schotel is het gebruik van een DiSEqC nodig. Dit laatste is een 'switch' welke de ontvanger laat schakelen tussen de meerdere LNB's.

Uitrichting

Voor een goede ontvangst moet de schotel precies op de gewenste satelliet gericht staan. In Nederland is de Astra 3 (23,5°O) en Astra 1 (19,2°O) positie het meest in gebruik om Nederlandse en buitenlandse kanalen te ontvangen, dit gebeurt vaak met een enkele multiblock lnb, deze wordt dan vaak uitgericht op de zwakste satelliet, voor Nederland dus op Astra 3 (23,5°O). Dit om het ontvangst verlies zo veel mogelijk te beperken.

Voor het goed uitrichten van de schotel zijn er tal van hulpmiddelen beschikbaar. Veel digitale satellietontvangers hebben daarvoor een afstemfunctie in het installatiemenu, waarbij de signaalsterkte wordt aangegeven met behulp van een staafdiagram. Een schotel installeren gaat echter het gemakkelijkst met een zogenaamde sat finder. Er zijn ook app's voor de smartphone die direct aan de ontvanger zijn te koppelen.

Zie ook

• Digital Video Broadcast


• 
  Omroepsatelliet, achtergrondartikel over de werking van satellietontvangst


• Volgschotel

Zie de categorie Parabolic antennas van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.