Ivoor
Multi tool use
Moorse ivoren pyxis uit 968 (Louvre)
Waaier van ivoor, Qing-dynastie
Ivoor (soms ook: elpenbeen of elp) is het harde, witgekleurde materiaal afkomstig van de slagtanden van landdieren zoals olifanten, nijlpaarden of mammoeten, of zeedieren zoals de walrus of narwal. Deze tanden kunnen tot drie meter lang worden en wel 100 kilogram wegen. Ook zou de mythologische eenhoorn een ivoren hoorn dragen. Het meeste ivoor is afkomstig uit de binnenlanden van Afrika.
Al in de oudste beschavingen werd ivoor gebruikt voor de vervaardiging van beeldjes of om erop te tekenen; de bloeitijd van de beeldhouwkunst in ivoor lag in de 14e eeuw. In de 20e eeuw werd ivoor vooral gebruikt in de kunstnijverheid, in de biljartballenindustrie en in de pianobouw, waar de toetsen met ivoor werden belegd.[1]
Naast olifanten worden ook walrussen wel gejaagd voor hun walrusivoor. Ook het fossiele ivoor van de mammoet — vooral uit Siberië — wordt wel gebruikt. Omdat dit vaak lang in de grond heeft gezeten, is het donkerder van kleur, soms zelfs bijna zwart.
De jacht op olifanten ten behoeve van het ivoor was een van de oorzaken van een sterke daling van het aantal olifanten. Om de illegale jacht op olifanten te ontmoedigen werd in 1989 elke handel in ivoor verboden. Sinds het aantal olifanten in Afrika weer is toegenomen, is de handel in ivoor onder strikte voorwaarden weer toegestaan.
Draak gemaakt van metaal, ivoor en parelmoer
Woordherkomst
Het woord ivoor is via het Frans (ivoire) en het Latijn (ebur) waarschijnlijk aan een Afrikaanse taal ontleend.[2]
Elp is het middeleeuwse woord voor olifant, dat was ontleend aan het Latijnse elephas (olifant, genitief: elephantis), dat op zijn beurt zijn oorsprong vindt in het Griekse elephas (olifant).[3]
Taal
In de taal wordt ivoor ook gebruik als aanduiding voor "waardevol" en/of "duurzaam", zoals:
- een ivoren huwelijk, zie huwelijksverjaardag
- een ivoren jubileum, zie jubileum
Externe links
- Wereld Natuur Fonds, Bedreigingen en oplossingen
- DNA-test tegen ivoorhandel (kennislink.nl)
Bronnen, noten en/of referenties
↑ Het ivoor had als voordeel dat het materiaal hard, duurzaam en een beetje stroef was, en dat het prettig aanvoelde onder de vingers, en zweet goed absorbeerde. Ivoren toetsen zitten nog wel op oude piano's maar het restaureren van antieke instrumenten wordt steeds lastiger, omdat 'gerecycled' ivoor (bijvoorbeeld van oude piano's)steeds moeilijker te krijgen is. Tegenwoordig past men op alle nieuwe instrumenten kunststof toe als toetsbeleg.
↑ http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/ivoor
↑ http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/elp
|
Mediabestanden
|
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Ivory op Wikimedia Commons.
|
GFiVMvE3W,o,qjLk F QvCzJEN 4EooQPbnF8a,4paod
Popular posts from this blog
Deel van de serie over kerkelijk gerei waaronder paramenten en liturgisch vaatwerk gebruikt in de liturgie Liturgisch vaatwerk Vasa sacra Miskelk · Pateen Kelklepeltje Ciborie · Monstrans Pyxis · Custodiale Vasa non sacra Ampullen · Wijwatervat Olievaatje Wierookvat · Ablutievat Paramenten Amict · Albe · Baarkleed · Cingel Tuniek · Dalmatiek · Fanon Kazuifel · Manipel · Stola Gremiale · Benedictievelum Mijter Koorkledij Rochet · Superplie Koorkap · Cappa magna Kovel Kelkgerei Bursa · Kelkvelum Ciborievelum Kerklinnen Corporale · Kelkdoekje Lavabodoekje · Palla Altaardwaal Kerkinterieur Altaar · Ambo Biechtstoel · Communiebank Doksaal · Doopvont Faldistorium Godslamp · Hoogaltaar Heilig Kruisaltaar Katheder · Preekstoel Sedilia Tabernakel · Volksaltaar Liturgische boeken Altaarmissaal Benedictionale · Brevier Evangeliarium · Evangelistarium Graduale · Kyriale Lectionarium Psalter · Rituaal Sacramentarium · Volksmissaal Overige Flambou...
Knooppunt Holsloot Kenmerken Wegen A37 × N34 Type knooppunt klaverblad Portaal Verkeer & Vervoer Knooppunt Holsloot is een verkeersknooppunt op de kruising van de autosnelweg A37 en de N34 in Drenthe, tussen Emmen en Coevorden. Oorspronkelijk was deze aansluiting een afritconstructie van het type Haarlemmermeeraansluiting, zoals bij Knooppunt Hooipolder. Sinds 2002 is het knooppunt omgebouwd tot een volledig klaverblad. Als noviteit werd hier voor het eerst gebruikgemaakt van dimbare verlichting in plaats van de normale vaste tijden waarop de verlichting aan en uit gaat, wat een grote kostenbesparing opleverde. [1] Dat Holsloot als volwaardig knooppunt is uitgevoerd, waarbij alle verkeersstromen en afbuigingen ononderbroken kunnen doorgaan, is uitzonderlijk. Het betreft hier namelijk een aansluiting tussen een autosnelweg en niet-snelweg. Een vergelijkbare situatie treft men nabij Hoensbroek bij het knooppunt Ten Esschen. Aa...
Laan van Meerdervoort De Laan van Meerdervoort bij de kruising met de Zoutmanstraat, gezien vanuit de toren van het Haganum Geografische informatie Locatie Den Haag, Nederland Lengte 6 km Algemene informatie Aangelegd in 1875-1960 Bebouwing woningen Opvallende gebouwen 20 rijksmonumenten Openbaar vervoer tram Portaal: Nederland De Chinese Muur en het einde van de Laan van Meerdervoort De Laan van Meerdervoort in Den Haag is met een lengte van 5800 meter [1] de langste laan (maar niet de langste straat of weg) van Nederland. Aan de kant van de lage huisnummers zet de Laan van Meerdervoort zich voort in de Javastraat en vervolgens de Wassenaarseweg, wat de totale lengte op 8,5 km brengt. De Laan van Meerdervoort, voorheen 'Dekkerslaantje', is naar een oude boerderij buiten de Haagse grachtengordel genoemd. Daar bevindt zich thans de buurt Willemspark. De boerderij lag ongeveer ter hoogte van het huidig...
