Ndtyhij

Extreemrechts, ook wel uiterst rechts, ultrarechts, radicaal(-)rechts of rechts-radicaal, zijn diverse verzamelnamen voor politieke overtuigingen die zich aan de uiterste rechterzijde van het politieke spectrum bevinden.

Betekenis

De precieze betekenis van zowel rechts als uiterst rechts (in tegenstelling tot bijvoorbeeld centrumrechts) verschillen per auteur. Wordt rechts opgevat in economische termen (voorkeur voor kapitalistische verhoudingen, verregaande ondernemingsvrijheid en marktwerking) dan kunnen libertarisme en radicalere varianten van het conservatisme als uiterst rechts worden aangeduid.^[1]

Wordt rechts in sociaal-culturele zin opgevat, dan wordt uiterst rechts gekenmerkt door een zeer sterke vorm van nationalisme en/of racisme. Volgens de politicoloog/filosoof Urs Altermatt heeft het rechts-extremisme een aantal vaste bestanddelen die zich echter, afhankelijk van land, regio en zelfs individuele politicus, wisselend manifesteren.^[2] Politicologen reserveren de term extreemrechts vaak voor groepen die staat en samenleving totaal anders willen inrichten – elitair, hiërarchisch en autoritair – en daarbij geweld niet schuwen.^[3]

Extreemrechts in België

Westland New Post (WNP) was een Belgische extreemrechtse en pseudomilitaire organisatie, actief vanaf 1979 of in ieder geval vanaf maart 1981, opgericht door Paul Latinus en leden van de als privé-militie verboden Front de la Jeunesse (FJ).

Extreemrechts in Nederland

In de jaren 80 kwam de Centrumpartij op in Nederland. Nadat deze partij uiteenviel was voornamelijk de Centrum Democraten de extreemrechtse partij die actief was in de politiek. In de huidige tijd zijn er talloze extreemrechtse splinterbewegingen als het NVU van Constant Kusters. In een onderzoek naar rechts-extremisme uit 2000 werd vastgesteld dat rechts-extremisme in Nederland altijd een marginaal fenomeen was gebleven. In het onderzoek werd geconcludeerd dat extreemrechtse Nederlandse partijen en bewegingen organisatorisch noch electoraal of ideologisch veel aanhang of invloed hebben weten te krijgen in Nederland.^[4]Nationalistische Volks Beweging werd opgericht in 2006, als voortvloeisel van de eveneens rechtsradicale Nationale Alliantie. Nieuw Rechts was een rechts-nationalistische Nederlandse politieke partij, actief tussen mei 2003 en december 2007.

Extreemrechts in Duitsland

Pegida is een van oorsprong Duitse extreemrechtse politieke partij die nadien ook in andere Europese landen satellietpartijen oprichtte. Ook de Nationalsozialistischer Untergrund (NSU), vooral bekend van de NSU-moorden in de periode 2000-2006, wordt als extreemrechts gezien.

Extreemrechts in het Verenigd Koninkrijk

Combat 18 (C18) is een uit de hooliganaanhang van de British National Party voortgekomen Britse neonazi-knokploeg. C18 behoort tot het internationale Blood & Honour-netwerk.

Extreemrechts in de Verenigde Staten

In de Verenigde staten zijn verscheidene extreemrechtse organisaties. Door de media worden verschillende termen gebruikt (neo-nazi, nationaal-socialisme, white supremacy, alt-right, fascisme, racisme, anti-semitisme) waardoor niet altijd duidelijk is welke organisatie waar voor staat. De National Socialist Movement is naar eigen zeggen de grootste en meeste actieve organisatie. Media als Breitbart, journalisten als Milo Yiannopoulos en Steve Bannon worden omschreven als alt-rechts. Richard B. Spencer is de leider van de White supremacy-beweging. David Duke is een vooraanstaand lid van de Ku Klux Clan die de pers vaak te woord staat. Oath Keepers is een militie-beweging die zich actief bewapend vanuit het recht op zelfbescherming. Aryan Brotherhood is een verbond van verschillende extreemrechtse bendes in Amerikaanse gevangenissen. The Order is een neonazigroepering van het Christian Identity model, die actief was in de Verenigde Staten.

Extreemrechts in Turkije

Milliyetçi Hareket Partisi (Partij van de Nationalistische Beweging) is een Turkse extreemrechtse politieke partij. Ook de Grijze Wolven (die tevens ook in andere Turksstalige landen actief zijn) is een extreemrechtse groep die grote aanhang heeft onder de Turken.

Zie ook

• Hoefijzermodel


• Alt-right


• Extreemlinks

Externe links

• 
  (nl) Lijst van extreem rechtse organisaties in Nederland. Landelijk bureau ter Bestrijding van Rassendiscriminatie Gearchiveerd op 14 november 2005. Geraadpleegd op 20 juli 2010.


• 
  (nl) Joop van Holstein en Cas Mudde, Recensie in Ons Erfdeel "Extreem-rechts in Nederland"- bundel jaargang 41. Sdu, Den Haag (jaargang 41, 1998). Geraadpleegd op 20 juli 2010.


• 
  (nl) A.P.M. Lucardie, "Rechts-extremisme, populisme of democratisch patriotisme?" jaarboek 2007 (pdf). RUG, DNPP (2007). Geraadpleegd op 20 juli 2010.


• 
  Afkalvend front blijvend beladen extreem-rechts via archive.org bezocht 17-12-2014

Zie de categorie Far-right politics van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.