Ndtyhij

Masada; mogelijke genizah.

Ben Ezra-synagoge te Caïro

Onder een genizah (of geniza; Hebreeuws voor: "opslag") wordt de opslagruimte in een Joodse synagoge verstaan, die bestemd is voor versleten Hebreeuwse boeken en papieren over religieuze onderwerpen. Die werden daar opgeslagen, tot ze een echte begrafenis konden krijgen. Het was namelijk verboden om iets weg te gooien waar de heilige Naam van God op stond, zelfs niet als die werd aangeroepen in een persoonlijke brief. In de praktijk werd een genizah ook gebruikt voor wereldse teksten en teksten in andere talen zoals het jiddish.

De inhoud van de genizah werd om de zoveel tijd plechtig begraven op de begraafplaats, de Bet hayyim. Dat gebeurde in Jeruzalem elke zeven jaar, of vaker als er grote droogte was, want men geloofde dat dit regen bracht. Volgens een nog oudere traditie begroef men de religieuze geschriften in de armen van een overleden goede of wijze man.

De Geniza als vindplaats van handschriften

Abraham ben Samuel Firkovitsj (1786-1874) kocht vele honderden handschriften die afkomstig waren uit de geniza's van Karaïtische synagogen in Jeruzalem en andere plaatsen in het Midden-Oosten. Uiteindelijk kwamen ze terecht in de Nationale bibliotheek van Sint-Petersburg. In de Firkovitsj collectie bevinden zich ongeveer 2300 handschriften, waarvan er 14 tussen de jaren 930 en 1121 ontstaan zijn. Het belangrijkste is de Codex Leningradensis uit 1008, die de basis vormt van de christelijke versie van het Oude Testament. De handschriften zijn geschreven tussen 870 AD en de 19e eeuw.^[1]
In 1896 werd professor Solomon Schechter, professor in Talmoed en Rabbijnse literatuur te Cambridge (Engeland) gevraagd om een aantal Hebreeuwse teksten te onderzoeken die twee reizigsters uit het Midden-Oosten hadden meegebracht. Er bleek een gedeelte van de Palestijnse Talmoed bij te zitten, en, tot opwinding van kenners, een deel van de verloren gegane Hebreeuwse tekst van de wijsheid van Jezus Sirach. In Oxford (Engeland) bleken gerelateerde documenten te zijn, en alle waren afkomstig van de Ben Ezra-synagoge te Caïro. Historicus S.D. Goitein heeft hier honderdduizenden documenten gevonden.^[2] . Schechter reisde daarnaar toe en wist er nog zo'n 200.000 fragmenten van handschriften te kopen. Inmiddels werden ook in bibliotheken in Londen, Parijs, New York handschriften gevonden die afkomstig bleken uit de genizah te Caïro.^[3] De fragmenten bevatten allerlei soorten teksten; midrash, Talmoed, liturgische teksten, Bijbelgedeelten in verschillende talen enzovoorts.^[4]

Externe links

• Jewish Encyclopedia ingang


• Princeton University Geniza Project


• 
  Sacred Trash over de Cairo Geniza


• The Rabat Genizah Project