Ndtyhij

30 oktober is de 303de dag van het jaar (304de dag in een schrikkeljaar) in de gregoriaanse kalender. Hierna volgen nog 62 dagen tot het einde van het jaar.

Gebeurtenissen

• 
   Algemeen
  
  
  
  • 
    130 - Keizer Hadrianus sticht Antinoöpolis (Egypte), in de stad verrijzen beelden van Antinoüs en worden tempels gebouwd.
  
  
  • 
    1897 - In café de Kruif aan de Houttuinen in Delft wordt de 'Delftsche Studenten Bond' opgericht.
  
  
  • 
    1955 - Jommeke, de stripfiguur van Jef Nys, verschijnt voor het eerst in druk.
  
  
  • 
    1990 - Een eerste groep Belgische para's keert na een humanitaire opdracht van 24 dagen in Rwanda terug naar België.
  
  
  • 
    1994 - Honderd Haïtiaanse gedetineerden, inclusief politieofficieren van het omvergeworpen militaire regime, ontsnappen uit de gevangenis in Port-au-Prince.
  
  
  • 1994 - Een van de meest gezochte verdachten in de Italiaanse smeergeldaffaire, een financier die nauw heeft samengewerkt met de socialistische oud-premier Bettino Craxi, wordt in Parijs gearresteerd na bijna twee jaar voortvluchtig te zijn geweest.
  
  
  • 
    2012 - De orkaan Sandy trekt een spoor van verwoesting in de Caraïben, de Verenigde Staten en Canada. Er vallen tientallen doden en miljoenen mensen komen zonder stroom te zitten.
  
  
  • 
    2014 - De Costa Ricaanse vulkaan Turrialba barst voor het eerst in jaren uit. De as komt onder meer terecht op de 50 kilometer verderop gelegen hoofdstad San José.
  
  
  
  

• 
   Criminaliteit en veiligheid
  
  • 
    1997 - De Britse au pair Louise Woodward wordt veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf nadat een baby in haar zorg overlijdt door het shakenbabysyndroom. De rechter zou het vonnis later veranderen in een gevangenisstraf die overeenkwam met de duur van het voorarrest.
  
  

• 
   Economie
  
  • 
    1924 - Wereldspaardag is 30 oktober 1924 in het leven geroepen op het eerste internationale spaarbankcongres van de Wereldvereniging van Spaarbanken in Milaan, Italië. De dag is bedoeld om mensen wereldwijd bewust te maken van het belang van sparen.
  
  

• 
   Gezondheid
  
  • 
    1990 - In België wordt voor het eerst sinds 20 augustus 1990 weer een haard van varkenspest vastgesteld. Het gaat om een landbouwbedrijf in Denderwindeke.
  
  

• 
   Kunst en cultuur
  
  • 
    1968 - première van de film The Lion in Winter met Katharine Hepburn in de hoofdrol. Hier zal ze een derde Oscar voor krijgen.
  
  

• 
   Media
  
  • 
    1938 - Het hoorspel War of the Worlds van H.G. Wells, gemaakt door Orson Welles, wordt uitgezonden op de radio in Verenigde Staten; onder de luisteraars ontstaat paniek.
  
  

• 
   Oorlog
  
  
  
  • 
    1944 - Walcheren is geheel in geallieerde handen.
  
  
  • 
    1944 - De gaskamers van Auschwitz worden voor de laatste keer gebruikt.
  
  
  • 
    1961 - De grootste ontploffing aller tijden. Genaamd de Tsar Bomba. De bom werd tot ontploffing gebracht om 11.32 uur Moskouse tijd.
  
  
  
  

• 
   Politiek
  
  
  
  • 
    475 - Romulus Augustus ("keizertje") wordt gekroond als keizer van het West-Romeinse Rijk.
  
  
  • 
    1975 - Prins Juan Carlos wordt koning van Spanje nadat dictator Francisco Franco toegeeft dat hij te ziek is om te kunnen regeren.
  
  
  • 
    2012 - De Rwandese oppositieleidster Victoire Ingabire wordt in Kigali tot acht jaar cel veroordeeld wegens deelname aan een terroristische samenzwering tegen de veiligheid van de staat en het ontkennen van de genocide van 1994 in Rwanda.
  
  
  • 2012 - Bolivia vraagt acteur Sean Penn te helpen bij een actie om een klein stukje kust terug te krijgen van buurland Chili.
  
  
  
  

• 
   Recreatie
  
  
  
  • Vanaf de jaren 30 wordt het jaarlijks terugkerende Devil's Night een traditie.
  
  
  • 
    1989 - In Epcot wordt de attractie The Making of Me geopend.
  
  
  • 
    2010 - Een ongeval met de Efteling-attractie Swiss Bob. Twee voertuigen botsen op elkaar.
  
  
  
  

• 
   Sport
  
  
  
  • 
    1921 - Het Argentijns voetbalelftal wint voor de eerste keer de Copa América door in de slotwedstrijd met 1-0 te winnen van titelhouder Uruguay.
  
  
  • 
    1989 - Het Colombiaans voetbalelftal plaatst zich voor de tweede keer voor de WK-eindronde door Israël in het tweede play-offduel op 0-0 te houden in Tel Aviv. Vijftien dagen eerder hadden de Zuid-Amerikanen op eigen veld met 1-0 gewonnen door een doelpunt van Albeiro Usuriaga.
  
  
  • 
    2007 - Het uitvoerend comité van de wereldbond FIFA wijst het WK voetbal voor vrouwen 2011 toe aan Duitsland.
  
  
  • 
    2011 - Op het Buddh International Circuit wordt de allereerste Formule 1-race in India gehouden. De Duitser Sebastian Vettel van het team Red Bull Racing was de winnaar.
  
  
  • 
    2014 - Duizenden voetbalsupporters wonen in een stadion in Johannesburg een plechtigheid bij ter nagedachtenis aan de vermoorde doelman en international Senzo Meyiwa, die vier dagen eerder is doodgeschoten bij een roofoverval.
  
  
  
  

• 
   Wetenschap en technologie
  
  
  
  • 
    1888 - De Amerikaanse leerlooier John J. Loud verkrijgt octrooi op de kogelpen, een apparaat om leer mee te merken. Hoewel het geen succes wordt, geldt het als de voorloper van de balpen.
  
  
  • 
    1911 - In Brussel vindt onder leiding van Hendrik Lorentz de allereerste Solvay-conferentie plaats.
  
  
  • 
    1925 - John Logie Baird schiet in Londen de eerste tv-beelden.
  
  
  • 
    1973 - Bij Istanboel wordt de brug over de Bosporus die Europa en Azië verbindt, geopend.
  
  
  • 
    1981 - Lancering van Venera 13, het eerste ruimtetuig dat kleurenfoto's maakt van het oppervlak van Venus.
  
  
  • 
    1985 - Wubbo Ockels gaat als eerste Nederlander de ruimte in. Hij vliegt mee met de bemanning van de Spaceshuttle Challenger.
  
  
  • 
    1990 - Groot-Brittannië is geen eiland meer: om 20u25 wordt onder het Kanaal een verbinding van 5 centimeter tot stand gebracht tussen Groot-Brittannië en het Europese vasteland.
  
  
  
  

Geboren

John Adams
geboren in 1735

Fjodor Dostojevski
geboren in 1821

Janel Parrish
geboren in 1988

Pip Pellens
geboren in 1993

Dioni Jurado
geboren in 1997

• 
  1735 - John Adams, president van de Verenigde Staten (overleden 1826)


• 
  1751 - Richard Sheridan, Iers toneelschrijver en politicus (overleden 1816)


• 
  1770 - Arnold Jan Bernard van Suchtelen, Nederlands bestuurder, burgemeester van Deventer en Tweede Kamerlid namens Overijssel (overleden 1849)


• 
  1816 - Gerardus Henri Betz, Nederlands politicus (overleden 1868)


• 
  1821 - Fjodor Dostojevski, Russisch schrijver (overleden 1881)


• 
  1834 - Carel Marie Brantsen, Nederlands politicus (overleden 1909)


• 
  1839 - Alfred Sisley, Frans impressionistisch schilder (overleden 1899)


• 
  1849 - Johannes Willem van Reinhartshausen, kleinzoon van Koning Willem I (overleden 1861)


• 
  1873 - Francisco I. Madero, Mexicaans staatsman (overleden 1913)


• 
  1882 - Günther von Kluge, Duits generaal (overleden 1944)


• 
  1885 - Ezra Pound, Amerikaans dichter (overleden 1972)


• 
  1887 - Georg Heym, Duits schrijver (overleden 1912)


• 
  1888 - Eugene Mercer, Amerikaans atleet (overleden 1957)


• 1888 - Konstantinos Tsiklitiras, Grieks atleet (overleden 1913)


• 
  1893 - Roland Freisler, Duits jurist (overleden 1945)


• 
  1902 - María Izquierdo, Mexicaans kunstschilderes (overleden 1955)


• 
  1909 - Donald Brun, Zwitsers grafisch kunstenaar (overleden 1999)


• 1909 - Emiel Jozef De Smedt, Belgisch bisschop (overleden 1995)


• 
  1916 - Anton Cerer, Sloveens-Joegoslavisch zwemmer (overleden 2006)


• 1916 - John Opdam, Nederlands arts en meervoudig moordenaar (overleden 1983)


• 
  1918 - Elly den Haan-Groen, Nederlands politica (overleden 1998)


• 
  1921 - Bram Appel, Nederlands voetballer (overleden 1997)


• 1921 - Hanske Evenhuis-van Essen, Nederlands politica


• 
  1926 - Jacques Swaters, Belgisch autocoureur (overleden 2010)


• 
  1927 - Bob van der Born, Nederlands beeldend kunstenaar en striptekenaar (overleden 2017)


• 1927 - Willy Maltaite, Belgisch striptekenaar (overleden 2000)


• 
  1930 - Clifford Brown, Amerikaans jazztrompettist (overleden 1956)


• 
  1932 - Willem de Looper, Nederlands-Amerikaans kunstschilder (overleden 2009)


• 1932 - Louis Malle, Frans regisseur (overleden 1995)


• 
  1933 - Jan Vis, Nederlands politicus, journalist en rechtsgeleerde (overleden 2011)


• 
  1934 - Frans Brüggen, Nederlands musicus (overleden 2014)


• 
  1935 - Ágota Kristóf, Hongaars-Zwitsers schrijfster (overleden in 2011)


• 1935 - Michael Winner, Brits filmregisseur en -maker (overleden 2013)


• 
  1937 - Claude Lelouch, Frans filmregisseur


• 1937 - Cancio Garcia, Filipijns rechter (overleden 2013)


• 
  1938 - Ed Lauter, Amerikaans acteur (overleden 2013)


• 1938 - Hilde Sacré, Vlaams actrice (overleden 2012)


• 
  1939 - Grace Slick, Amerikaans zangeres


• 
  1941 - Otis Williams, Amerikaans zanger


• 
  1942 - Aad van Toor, Nederlands artiest (Adriaan van Bassie en Adriaan)


• 
  1944 - Ahmed Chalabi, Iraaks politicus (overleden 2015)


• 1944 - Džemaludin Mušović, Joegoslavisch voetballer en voetbalcoach


• 1944 - José-Miguel Ullán, Spaans dichter en kunstcriticus (overleden 2009)


• 
  1945 - Henry Winkler, Amerikaans acteur


• 
  1946 - André Catimba, Braziliaans voetballer


• 1946 - René Jacobs, Vlaams musicus


• 1946 - William Thurston, Amerikaans wiskundige (overleden 2012)


• 1946 - Sietze Veen, Nederlands voetballer en voetbalbestuurder


• 
  1947 - Timothy B. Schmit, Amerikaans bassist


• 
  1949 - Henk Rayer, Nederlands voetballer en -trainer (overleden 2013)


• 
  1950 - Rodolfo Gómez, Mexicaans langeafstandsloper


• 
  1951 - Harry Hamlin, Amerikaans acteur


• 
  1953 - Pete Hoekstra, Amerikaans politicus


• 1953 - Charles Martin Smith, Amerikaans acteur, scenarioschrijver en regisseur


• 
  1954 - Piero Gros, Italiaans alpineskiër


• 
  1957 - Rob Ehrens, Nederlands springruiter en bondscoach


• 1957 - Ľubomír Ftáčnik, Slowaaks schaker


• 
  1958 - Olga Commandeur, Nederlands atlete en televisiepresentatrice


• 1958 - François Kalist, Frans rooms-katholiek bisschop


• 1958 - Bernd Niesecke, Oost-Duits roeier


• 
  1959 - Marcel Boekhoorn, Nederlands ondernemer en investeerder


• 1959 - Glenn Hysén, Zweeds voetballer


• 1959 - Anne Michel, Belgisch atlete


• 1959 - Giny Vos, Nederlands beeldhouwer, installatie- en lichtkunstenaar


• 
  1960 - Ype Anema, Nederlands voetballer


• 1960 - Ao Chi Hong, Macaus autocoureur


• 1960 - Diego Maradona, Argentijns voetballer en voetbalcoach


• 
  1961 - Péter Bozsik, Hongaars voetballer en voetbalcoach


• 1961 - Hans Segers, Nederlands voetbaldoelman


• 
  1962 - Colin Clarke, Noord-Iers voetballer en voetbalcoach


• 
  1963 - Gilberto Milos, Braziliaans schaker


• 
  1964 - Patrick Bosch, Nederlands voetballer (overleden 2012)


• 1964 - Jean-Marc Bosman, Belgisch voetballer (bekend van het Bosman-arrest)


• 1964 - Howard Lederer, Amerikaans pokerspeler


• 
  1966 - Ljoedmila Rogatsjova, (Sovjet-)Russisch atlete


• 
  1967 - Gastón Acurio, Peruviaans kok en eigenaar internationale restaurantketens


• 1967 - Ilija Lupulesku, Servisch-Amerikaans tafeltennisser


• 
  1969 - Stanislav Gross, Tsjechisch politicus (overleden 2015)


• 1969 - Ronald van Raak, Nederlands politicus


• 1969 - Robert Roest, Nederlands voetballer


• 
  1971 - Pascale Bal, Belgisch actrice


• 1971 - Paulo Nunes, Braziliaans voetballer


• 1971 - Suzan van der Wielen, Nederlands hockeyster


• 
  1972 - Armand MacAndrew, Surinaams voetballer


• 
  1973 - Adam Copeland (Edge), Canadees professioneel worstelaar


• 
  1974 - Stipe Erceg, Kroatisch acteur


• 
  1976 - David Hahn, Amerikaans persoon (overleden 2016)


• 1976 - Raffaele Ferrara, Italiaans wielrenner


• 1976 - Sabien Tiels, Vlaams zangeres


• 
  1977 - Eefke Mulder, Nederlands hockeyster


• 
  1978 - Tom Zirbel, Amerikaans wielrenner


• 
  1979 - Simão, Portugees voetballer


• 
  1980 - Choi Hong-man, Zuid-Koreaans vechtsporter


• 
  1981 - Muna Lee, Amerikaans atlete


• 1981 - Rubén Pérez, Spaans wielrenner


• 
  1982 - Teyba Erkesso, Ethiopisch atlete


• 1982 - Lien Van de Kelder, Belgisch actrice


• 1982 - Yoka Verbeek, Nederlands actrice


• 
  1984 - Angesz, Nederlands zanger


• 
  1985 - Ragnar Klavan, Estisch voetballer


• 
  1986 - Sebastián Crismanich, Argentijns taekwondoka


• 1986 - Bart Michiels, Belgisch schaker


• 1986 - Thomas Morgenstern, Oostenrijks schansspringer


• 
  1987 - Darryl, Nederlands rapper


• 1987 - Jekaterina Toedegesjeva, Russisch snowboardster


• 
  1988 - Janel Parrish, Amerikaans actrice en singer-songwriter


• 
  1992 - Pieter-Jan Hannes, Belgisch atleet


• 
  1993 - Pip Pellens, Nederlands actrice


• 
  1994 - Ivan Taranov, Russisch autocoureur


• 
  1995 - Raies Roshanali, Nederlands voetballer


• 1995 - Emile Verdonck, Belgisch atleet


• 
  1997 - Dioni Jurado, Nederlands zanger

Overleden

Henri Dunant
overleden in 1910

Harry Mulisch
overleden in 2010

• 
  1463 - Maria van Bourgondië (70), Huis van Valois


• 
  1611 - Karel IX van Zweden (61), koning van Zweden


• 
  1776 - Simón de Anda (75), Spaans koloniaal bestuurder


• 
  1824 - Charles Maturin, Iers schrijver


• 
  1827 - Henry Salt (47), Engels kunstenaar, diplomaat en egyptoloog


• 
  1910 - Henri Dunant (82), Zwitsers bankier en oprichter van het Rode Kruis


• 
  1915 - Theodorus Cox (73), Nederlands kunstsmid


• 
  1947 - Heinrich Danckelmann (60), Duits generaal


• 
  1949 - Angela Raubal (66), Oostenrijks halfzus van Adolf Hitler


• 
  1956 - Jacques Moeschal (56), Belgisch voetballer


• 
  1960 - Jan Buiskool (61), Nederlands jurist en politicus


• 
  1975 - Andrés Mazzali (73), Uruguayaans voetballer, atleet en basketballer


• 
  1988 - Rodrigues (63), Braziliaans voetballer


• 
  1993 - Paul Grégoire (82), Canadees kardinaal-aartsbisschop van Montreal


• 
  1996 - Roberto Belangero (68), Braziliaans voetballer


• 
  2002 - Jam Master Jay (37), Amerikaans rap- en hiphop-muzikant


• 
  2007 - Paul Römer (79), Nederlands cameraman en televisieregisseur


• 2007 - John Woodruff (92), Amerikaans atleet


• 
  2008 - Valentin Boeboekin (77), Sovjet-Russisch voetballer en trainer


• 
  2009 - Juvenal Amarijo (85), Braziliaans voetballer


• 2009 - Claude Lévi-Strauss (100), Frans etnoloog


• 2009 - Manu Verreth (69), Belgisch acteur


• 2009 - František Veselý (65), Tsjechisch voetballer


• 
  2010 - John Benson (67), Schots voetballer en voetbalcoach


• 2010 - Harry Mulisch (83), Nederlands schrijver


• 2010 - Nachi Nozawa (72), Japans acteur


• 
  2013 - Clem De Ridder (93), Belgisch activist, componist en schrijver


• 2013 - Ray Mielczarek (67), Welsh voetballer


• 2013 - Michael Palmer (71), Amerikaans schrijver


• 
  2014 - Juan Flavier (79), Filipijns politicus


• 2014 - Thomas Menino (71), Amerikaans burgemeester Boston


• 
  2015 - Lense Koopmans (72), Nederlands hoogleraar en bedrijfscommissaris


• 2015 - Al Molinaro (96), Amerikaans acteur


• 2015 - Sinan Şamil Sam (41), Turks bokser


• 
  2016 - Gunnar Daan (77), Nederlands architect, hoogleraar en beeldend kunstenaar


• 2016 - Frank Noya (82), Nederlands musicus


• 
  2018 - David Azulai (64), Israëlisch minister


• 2018 - James Joseph Bulger (89), Amerikaans crimineel


• 2018 - Sangharakshita (93), Brits boeddhistisch leraar en schrijver

Viering/herdenking

• 
  Rooms-katholieke kalender:
  
  
  
  • 
    Zalige Angelus (Falcone) van Acri († 1739)
  
  
  • 
    Heiligen Zenobia en Zenobius (van Sidon) († 3e eeuw)
  
  
  • 
    Heilige Alfons Rodriguez († 1617)
  
  
  • 
    Heilige Marcellus van Tanger († c. 298)
  
  
  
  


• 
  Servisch-orthodoxe kalender:
  
  • 
    De heilige Helena van Servië († 1314)
  
  

Weerextremen

Nederland

Dagrecords^[1]

• 1940 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur 0,1 °C


• 2005 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 16,5 °C


• 1983 - Laagste minimumtemperatuur –3,4 °C


• 2005 - Hoogste maximumtemperatuur 21,1 °C


• 1916 - Hoogste uurgemiddelde windsnelheid 14,4 m/s


• 1949 - Langste zonneschijnduur 8,3 uur


• 1994 - Langste neerslagduur 18,1 uur


• 1994 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 24,7 mm


• 1920 - Laagste etmaalgemiddelde relatieve vochtigheid 51 %

België

Dagrecords^[2]

• 1949 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur –0,8 °C. Dit is de koudste dag ooit in de maand oktober.


• 2005 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 18,6 °C


• 1940 - Laagste minimumtemperatuur –5 °C


• 2005 - Hoogste maximumtemperatuur 22,4 °C


• 1894 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 36,9 mm

Uitzonderlijke gebeurtenissen^[3]

• 1941 - Sneeuwlaag van 5 cm dik in Ukkel.


• 2000 - Windstoten tot 100 km/h in Gosselies en tot 108 km/h in Bierset (Grâce-Hollogne).

Zie de categorie 30 October van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.