Ndtyhij

Schaarbeek
Schaerbeek

Gemeente in België
(Details) (Details)
Geografie
Gewest	Brussel
Arrondissement	Brussel-Hoofdstad
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere	8.14 km² (2017) 2,32% 40,46% 57,23%
Coördinaten	50° 52' NB, 4° 23' OL
Bevolking (bron: AD Statistiek)
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid	133.010 (01/01/2018) 49,75% 50,25% 16340,36 inw./km²
Leeftijdsopbouw 0-17 jaar 18-64 jaar 65 jaar en ouder	(01/01/2018) 25,48% 64,73% 9,79%
Buitenlanders	36,3% (01/01/2018)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Bernard Clerfayt (FDF)
Bestuur	LB, Ecolo, cdH, Groen
Zetels LB PS Ecolo-Groen MR CdH PTB-PVDA	47 18 13 7 4 4 1
Economie
Gemiddeld inkomen	11.665 euro/inw. (2016)
Werkloosheidsgraad	18,07% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode 1030	Deelgemeente Schaarbeek
Zonenummer	02
NIS-code	21015
Politiezone	Brussel Noord
Hulpverleningszone	DBDMH
Website	www.schaarbeek.be
Detailkaart
ligging in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Portaal    België

Schaarbeek (Frans: Schaerbeek) is een Belgische plaats en gemeente in het noordoosten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De gemeente telt ruim 132.000 inwoners, het hoogste aantal na dat van Brussel-stad.

Enkele bekende plaatsen in Schaarbeek zijn het Josaphatpark, de Hallen en de Koninklijke Sint-Mariakerk. Aan de Reyerslaan, waar nu de gebouwen van VRT en RTBF staan, bevond zich tot 1963 de Nationale Schietbaan, waar tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog verzetslui werden gefusilleerd door de Duitse bezetters.

Schaarbeek grenst met de klok mee aan Brussel, Evere, Sint-Lambrechts-Woluwe, een klein stukje Etterbeek en Sint-Joost-ten-Node.

Het is een gemeente met veel diversiteit. Het westen en noorden van Schaarbeek heeft een grotendeels allochtone bevolking. Dit is zo in de Brabantwijk (omgeving van het Noordstation en het hele grensgebied met Sint-Joost-ten-Node) en het gebied tussen het Noordstation en het station Schaarbeek zelf. Deze wijken vormen een opvallend contrast met de meer welgestelde wijken en straten van Schaarbeek, zoals de omgeving van het Josaphatpark en de villa's langs de Lambermontlaan.

Geschiedenis

Schaarbeek ontstond in de buurt van de kruising van de Haachtsesteenweg met de Maalbeek. Het centrum van het oorspronkelijke dorp lag rond het huidige Houffalizeplein. De oude Sint-Servaaskerk, de parochiekerk van Schaarbeek, bevond zich in het midden van de huidige Louis Bertrandlaan, tussen de Josaphatstraat en de Bijenkorfstraat. De oude hoofdstraat van het dorp volgde het tracé van de huidige laan van de Haachtsesteenweg tot achter de kerk, waar de Maalbeek stroomde (huidige Kessel- en Hermanstraat). Tussen 1830 en 1880 kende de gemeente een explosieve bevolkingsgroei waarbij het inwonersaantal steeg van 1894 tot 40784. In 1905 werd de oude hoofdstraat verbreed tot de huidige Louis Bertrandlaan, waarbij de oude parochiekerk werd afgebroken.

Bezienswaardigheden

In Schaarbeek bevinden zich verschillende musea en ateliers, zoals het Schaarbeeks Biermuseum, Het Clockarium Museum, het Museum voor Spontane Kunst, Train World en het Atelier-Géo De Vlamynck.

Het gemeentehuis op het Colignonplein is een voorbeeld van de Italiaans-Vlaamse Renaissancestijl. Het is ontworpen door architect Jules Jacques Van Ysendyck en werd officieel geopend op 21 juli 1887 door de toenmalige Koning Leopold II.

Enkele andere oriëntatiepunten in Schaarbeek zijn het Josaphatpark, de Hallen en de koninklijke Sint-Mariakerk. Aan de Reyerslaan, waar nu de gebouwen van VRT en RTBF staan, bevond zich tot 1963 de Nationale Schietbaan, waar tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog verzetslieden werden gefusilleerd door de Duitse bezetters.

Beschermd erfgoed

• Lijst van beschermd onroerend erfgoed in Schaarbeek

• 
  

  

  
  

  
  

  Gemeentehuis
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Sint-Mariakerk
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Hallen van Schaarbeek
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Josaphatpark
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Ereperk der Gefusilleerden
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Muurschildering in de Massauxstraat
  

  
  

  
  

De ezelsgemeente

Schaarbeek stond voorheen bekend om de teelt van de Schaarbeekse krieken, een variant van de zure kers. De Schaarbekenaars hadden het privilege om hun fruit op ezels naar de Brusselse markt te brengen om ze daar aan de producenten van kriek te verkopen. Wanneer de kriekenverkopers aankwamen, riepen de Brusselaars: "Hei! Doë zên die êzels van Schoerebeik!" (Hee, daar zijn die ezels van Schaarbeek!).

Op een bepaald ogenblik zouden er zelfs evenveel ezels als mensen in Schaarbeek gewoond hebben.

In Schaarbeek worden nu geen krieken meer gekweekt, maar de herinnering hieraan is niet verloren gegaan: er is een Kerselarenstraat, een Morellebomenplaats (Square des Griottiers), kriekelaren zijn aangegelegd in diverse straten van de Diamantkwartier (Milcampslaan, Emile Maxlaan en Felix Marichallaan) en er bestaat een cultureel centrum De Kriekelaar. In het Josaphatpark worden wel nog ezels gehouden en Schaarbeek blijft bekend als 'de ezelsgemeente'.

• 
  

  

  
  

  
  

  Ezels in de optocht van het Schaarbeekse carnaval (2014)
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  De burgemeester (links) deelt krieken uit tijdens de Kriekenfeesten (2009)
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Schaarbeekse krieken op jenever
  

  
  

  
  

Verkeer en vervoer

In 1864 kreeg Schaarbeek een station in het uiterste noorden van de gemeente. Omwille van aanleg van de Noord-Zuidverbinding werd het station Brussel-Noord in 1952 verplaatst naar de gemeente Schaarbeek. Het nieuwe Noordstation kwam dichter bij het historische centrum van Schaarbeek te liggen dan het station Schaarbeek in het noorden waardoor dit laatste aan belang inboette. In het zuiden van de gemeente werd in 1976 het station Meiser geopend op spoorlijn 26.
Door de gemeente lopen enkele belangrijke tramlijnen, zoals tram 7, 25, 55 en 92.

Het Brusselse Noordstation ligt op het grondgebied van Schaarbeek, terwijl het Station Schaarbeek dan weer op het grondgebied van de Stad Brussel ligt.

Politiek

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

(*)1982: PUN-NEP (0,13%), RPR-KVV (0,22%), RSL (0,07%), UDB (0,33%), UNF (1,11%), VDL (0,43%) / 1988: AVB (1,27%), POS_SAP (0,32%), RN_CDAS (0,22%), URD (0,16%) / 1994: AS (0,67%), B.E.B. (0,97%), GU (0,69%), MERCI (0,34%), UNIE (0,12%) / 2000: LA.G.P. (0,53%), FNB (1,33%), PIC (0,32%) / 2006: MAS-LSP (0,14%), UNIE (0,37%) / 2012: FGS (0,86%), PIRATES-PIRATEN (1,34%), Egalité (0,90%) / 2018: Citoyens d'Europe M3E

Representativiteit

Voor Schaarbeek, net zoals voor de andere gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, geldt dat het aantal kiezers in verhouding tot het aantal inwoners erg laag ligt, zowel absoluut als in vergelijking met de rest van het land. Dit is het gevolg van het hoge aandeel niet Belgische inwoners (ook al kunnen deze onder bepaalde voorwaarden over gemeentelijk stemrecht beschikken). Daarnaast ligt ook het aantal kiezers dat niet komt opdagen, ondanks de stemplicht, erg hoog zodat het totaal aantal uitgebrachte stemmen, inclusief ongeldige en blanco, in de 19 gemeenten van het gewest slechts 44,66% van het aantal inwoners bedraagt. Schaarbeek scoort slechter met een verhouding van 42,48% uitgebrachte stemmen/inwoners.

Verhouding kiezers/inwoners en absenteïsme bij de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2012

• Schaarbeek: 50,56% (kiezers/inw.) - 15,99% (absenteïsme)


• Totaal Brussels Gewest : 53,89% (kiezers/inw.) - 17,14% (absenteïsme)

Ter vergelijking:

• Vlaamse provinciehoofdsteden: 69,30% (kiezers/inw.) - 12,12% (absenteïsme)


• Waalse provinciehoofdsteden: 69,04% (kiezers/inw.) - 17,31% (absenteïsme)

Lijst van burgemeesters van Schaarbeek sinds 1830

• 
  Jean-François Herman (1829-1835)


• 
  Zénon Charlies d'Odomont (1835-1842)


• 
  Charles Van Hove (1844-1852)


• 
  Willem Geefs (1852-1860)


• 
  Victor Gendebien (1861-1864)


• 
  Eugène Dailly (1864-1873)


• 
  Guillaume Kennis (1873-1878, 1896-1903)


• 
  Achille Colignon (1879-1891)


• 
  Ernest Laude (1891-1895)


• 
  Achille Huart-Hamoir (1903-1909)


• 
  Auguste Reyers (1909-1921)


• 
  Raymond Foucart (lib.) (1921-1927)


• 
  Jean-Baptiste Meiser (1927-1938)


• 
  Fernand Blum (lib.) (1938-1940)


• 
  Arthur Dejase (1940-1947)


• 
  Fernand Blum (liberaal) (1947-1963)


• 
  Gaston Williot (lib.) (1963-1970)


• 
  Roger Nols (FDF, PRL, FNB) (1971-1989)


• 
  Léon Weustenraedt (1989-1992)


• 
  Francis Duriau (PRL-FDF) (1992-2000)


• 
  Bernard Clerfayt (MR-FDF) (2001-)

Bestuur 2013-2018

Het bestuur van Schaarbeek bestaat uit een coalitie van de FDF, die opkwam onder de naam LB (lijst van de burgemeester), cdH en Ecolo waarin ook Groen vertegenwoordigd is.

De volgende personen maken deel uit van het bestuur:

Sport

Verschillende voetbalclubs speelden in Schaarbeek. CS de Schaerbeek ontstond in het begin van de 20ste eeuw en speelde vele jaren in de nationale reeksen. De club ging in 1969 op in fusieclub Crossing Club de Schaerbeek, die daarna enkele seizoenen in de Eerste Klasse speelde. Crossing Club zakte daarna weg en verliet Schaarbeek in de jaren 80. Andere clubs speelden of spelen in de provinciale reeksen, zoals RUS Albert Schaerbeek (opgegaan in Crossing Schaarbeek), RC de Schaerbeek en FC Kosova Schaerbeek.

Evolutie van het inwoneraantal

19e eeuw

20e eeuw tot aan herinrichting gemeenten

Na de gemeentelijke herinrichting

Demografische ontwikkeling

• Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Bekende Schaarbekenaars

• 
  Hendrik Jacobus van Tulder (1819-1903), architect


• 
  Jan Amandus Van Droogenbroeck (1835-1902), dichter


• 
  Paul Deschanel (1855-1922), president van Frankrijk
  


• 
  Henri Privat Livemont (1861-1936), decorateur


• 
  Georges Lemmen (1865-1916), kunstschilder


• 
  Camille Jenatzy (1868-1913), autocoureur


• 
  Théophile De Donder (1872-1957), natuurkundige


• 
  Jules Merckaert (1872-1924), kunstschilder


• 
  Elisa Kufferath (1875-na 1900), celliste


• 
  Gustave Strauven (1878-1919), architect


• 
  Jozef Kardinaal Cardijn (1882-1967), kardinaal


• 
  Pieter Leemans (1897-1980), componist, muziekpedagoog, dirigent en pianist


• 
  Justin Houben (1898 - 1958), politicus en redacteur


• 
  Paul-Henri Spaak (1899-1972), politicus


• 
  Charles Willems (1907-1974), politicus


• 
  Marcel Thielemans (1912-2003), trombonist/zanger


• 
  François-Henri Guillaume (1913-1963), volksvertegenwoordiger en burgemeester


• 
  Andrée de Jongh (1916-2007), verzetsstrijdster


• 
  Robert Senelle (1918-2013), academicus en grondwetspecialist


• 
  Monique de Bissy (1923-2009), verzetsstrijdster


• 
  Jacques Brel (1929-1978), muzikant


• 
  Jean Roba (1930-2006), stripauteur


• 
  Claude Coppens (1936), pianist en componist


• 
  Patrick Nothomb (1936), diplomaat


• 
  Wilfried Geeroms (1941-1999), atleet


• 
  Raymond van het Groenewoud (1950), muzikant


• 
  Alain Courtois (1951), bestuurder


• 
  Luk Van Nieuwenhuysen (1952), politicus


• 
  Dani Klein (1953), zangeres


• 
  Maurane (1960), zangeres


• 
  Georges Grün (1962), voetballer


• 
  Emilio Ferrera (1967), voetballer en voetbaltrainer


• 
  Fadila Laanan (1967), politica

Partnersteden

• 
  Houffalize (België) (sinds 1952)


• 
  Québec (stad) (Canada) (sinds 1976)


• 
  Anyang (China) (sinds 1985)


• 
  Vicovu de Sus (Roemenië) (sinds 1989)


• 
  wijk Dardania (Pristina) (Kosovo) (sinds 1999)


• 
  Prairie Village (Verenigde Staten) (sinds 2000)


• 
  Al Hoceïma (Marokko) (sinds 2003)


• 
  Beyoglu (Turkije) (sinds 2004)

Externe links

• Officiële site van Schaarbeek


• Gemeenschaps- en cultuurcentrum De Kriekelaar

	Gemeenten in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (lijst)
Anderlecht · Brussel · Elsene · Etterbeek · Evere · Ganshoren · Jette · Koekelberg · Oudergem · Schaarbeek · Sint-Agatha-Berchem · Sint-Gillis · Sint-Jans-Molenbeek · Sint-Joost-ten-Node · Sint-Lambrechts-Woluwe · Sint-Pieters-Woluwe · Ukkel · Vorst · Watermaal-Bosvoorde

Zie de categorie Schaerbeek van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.