Ndtyhij

Republic of Kenya Jamhuri ya Kenya
(Details) (Details)
Basisgegevens
Officiële landstaal	Engels, Swahili
Hoofdstad	Nairobi
Regeringsvorm	Republiek
Staatshoofd	President Uhuru Kenyatta
Regeringsleider	President Uhuru Kenyatta
Religie	protestant 47%, katholiek 23%, moslim 11%[1]
Oppervlakte	591.958 km² [2] (2,3% water)
Inwoners	38.610.097 (2009)[3] 47.615.739 (2017)[4] (0000080438 80,4/km² (2017))
Overige
Volkslied	Ee Mungu Nguvu Yetu
Munteenheid	Keniaanse shilling (KES)
UTC	+3
Nationale feestdag	12 december
Web | Code | Tel.	.ke | KEN | 254
Voorgaande staten
Kenia (1963-1964) 1964 (uitroeping van de republiek)
Topografie
Portaal    Landen & Volken

Kenia of Kenya, officieel de Republiek Kenia of de Republiek Kenya, is een staat in Oost-Afrika. Het land grenst in het noorden aan Ethiopië, in het oosten aan Somalië, in het zuidoosten aan de Indische Oceaan, in het zuiden aan Tanzania, in het zuidwesten aan het Victoriameer, in het westen aan Oeganda en in het noordwesten aan Zuid-Soedan.

Geschiedenis

Zie Geschiedenis van Kenia voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Uit fossielen die in Oost-Afrika zijn gevonden kan worden opgemaakt dat hier rond twee miljoen jaar geleden al mensachtigen rondliepen. Uit recente vondsten bij het Turkanameer blijkt dat mensachtigen als Homo habilis en Homo erectus vanaf respectievelijk ongeveer 2,5 miljoen jaar en 1,8 miljoen jaar geleden in Kenia hebben geleefd.

Meer dan 2000 jaar geleden verschijnt de Urewe-cultuur rond het Victoriameer. De bewoners kennen ijzersmelttechnieken en leven van landbouw, wat veeteelt en ook jacht.

De moderne geschiedenis van het gebied begint in de 8e eeuw als Arabieren zich aan de oostkust vestigen. In 1497 bereikte Vasco da Gama Kenia. Portugese handelaren vestigden zich in de 16e eeuw aan de Keniaanse kust, tot ze in 1720 weer door de Arabieren werden verdreven. In 1885 vestigden de Duitsers een protectoraat dat de bezittingen van de sultan van Zanzibar omvatte. In 1888 arriveerde de British East Africa Company in het gebied. De Duitsers zagen af van strijd om het gebied en droegen hun bezittingen aan de kust in 1890 over aan de Britten. De Britten vormden het Oost-Afrikaanse Protectoraat en zo werd het gebied een Britse kroonkolonie. Er werden spoorwegen aangelegd waardoor het binnenland ook beter bereikbaar werd. Voor de bouw van de spoorwegen werden veel Indiërs naar Afrika gehaald. Ook trokken veel Europeanen naar het gebied, waarvan velen een plantage begonnen, meestal om koffie te telen.

Troepen van de King's African Rifles tijdens de Mau Mau-opstand

Tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog dienden veel Kenianen in het Britse leger. Dit droeg bij aan een toenemend nationalisme. Er ontstond een nationalistische beweging en de roep om onafhankelijkheid werd steeds sterker.
Van oktober 1952 tot december 1959 was in Kenia de noodtoestand van kracht als gevolg van een opstand tegen het Britse bewind, de zogenaamde Mau Mau-opstand. In 1957 werden onder Brits gezag vrije verkiezingen gehouden. De Kenya African National Union van Jomo Kenyatta won en vormde een regering.

Op 12 december 1963 werd Kenia een onafhankelijke monarchie met de Britse koningin als staatshoofd en Jomo Kenyatta als premier. Een jaar later werd de republiek uitgeroepen en werd Kenyatta president. Na zijn dood in 1978 werd hij opgevolgd door Daniel arap Moi, die in totaal vier keer werd herkozen. Beide regimes kenmerkten zich door veel corruptie en vriendjespolitiek. De oppositiebeweging en media werden onderdrukt.

Onder internationale druk werd Arap Moi gedwongen te hervormen. Hij schreef nieuwe verkiezingen uit in 2002. Moi was volgens de grondwet niet herkiesbaar, maar hij schoof Uhuru Kenyatta, zoon van Jomo Kenyatta, naar voren. Deze verloor de verkiezingen echter van oppositieleider Mwai Kibaki, die tot president werd gekozen. Nadat Kibaki bij de verkiezingen in 2007 opnieuw tot president werd verklaard brak op grote schaal onrust uit, waarbij 800-1500 doden vielen en honderdduizenden Kenianen op de vlucht sloegen. Uhuru Kenyatta, door Kibaki benoemd tot vicepresident, volgde hem in 2013 op en werd in 2017 herkozen.

Geografie

Zie ook de lijst van steden in Kenia

Mount Kenya

Kenia heeft een oppervlakte van 582.646 km², waarvan ongeveer 13.400 km² water is.
De hoogste berg in Kenia is de Mount Kenya (5199 meter), dit is de op één na hoogste berg in Afrika na de Kilimanjaro in Tanzania. Het gebied van Mount Kenya is zeer vruchtbaar en daarom worden de lagergelegen gebieden dan ook gebruikt voor landbouw.

Klimaat

Kenia heeft een tropisch klimaat. Dit wordt beïnvloed door de Indische Oceaan en de dichte locatie op de evenaar. Daardoor is het praktisch even lang donker als licht en zijn de dagen bijna het hele jaar door even lang. Aan de kust is er dag en nacht een constante hoge temperatuur en een hoge luchtvochtigheid. Naarmate men verder het binnenland in trekt, wordt de lucht droger en de nachten kouder.

Neerslag valt in Kenia in twee periodes, van maart tot en met mei en eind oktober tot en met december. Meestal valt de neerslag in korte stortbuien of tijdens een storm die duidelijk voorspelbaar is door het snel samentrekken van de wolken. Ook kan het in Kenia langdurig regenen. In oktober 2011 viel er in een week tijd bijna 1000mm regen.^[bron?] Vaak veranderen de niet verharde wegen na een regenbui in modderpoelen. De wegen zijn zo slecht dat er veel kuilen worden gevormd, dit is slecht voor het werkverkeer dat hinder ondervindt van de kuilen.De Keniaanse stad Kericho staat bekend als de plaats op aarde waar het het vaakst hagelt: gemiddeld op 132 dagen per jaar.

Flora en fauna

Natuur in Tsavo East National Park

Zie ook de lijst van parken en reservaten in Kenia.

De fauna en flora in Kenia zijn zeer gevarieerd, zo zijn er meer dan 80 wilde zoogdiersoorten en over de duizend verschillende vogels. In de vele natuurparken komen veel iconische Afrikaanse diersoorten voor, waaronder de Grote Vijf: leeuw, luipaard, Afrikaanse olifant, neushoorn (zwarte en witte) en kafferbuffel. Ook vind je in Kenia veel grazende zoogdieren zoals gnoes en zebra's. Er komen twee soorten zebra's voor: de veelvoorkomende steppezebra en de grote grévyzebra. Ook giraffen kun je veel spotten in Kenia. Er komen drie ondersoorten voor: de masaigiraf komt vooral in het zuiden van het land voor, de netgiraf komt vooral voor in Noord-Kenia maar zijn leefgebied overlapt ook met dat van de masaigiraf, ook de rothschildgiraf komt voor maar slechts in enkele reservaten in Centraal- en West-Kenia.

In de rivieren van Kenia zijn nijlpaarden te vinden, zij delen de rivieren met het grootste reptiel van Kenia, de nijlkrokodil. In de nabijheid van het Victoriameer zijn er veel flamingo's en neushoorns. Ook wat vogels betreft heeft Kenia een grote variëteit, van de grote struisvogel tot de kleine wevervogel.

Bevolking

Een bevolkingspiramide van Kenia (2016) laat de omvangrijke jonge bevolking van het land goed zien

Kenia is een land met een grote etno-culturele diversiteit.

Demografie

In 2017 telde Kenia ongeveer 47 miljoen inwoners^[5]: een verachtvoudiging vergeleken met slechts 6 miljoen inwoners in het jaar 1950. Het land heeft een hoog bruto geboortecijfer van 32 per duizend inwoners, maar ook een relatief hoog sterftecijfer van 10 per duizend inwoners.^[6] De natuurlijke bevolkingsgroei bedraagt 22 per duizend inwoners, ofwel 2,2%.

Een vrouw in Kenia krijgt tegenwoordig gemiddeld iets minder dan vier kinderen, terwijl dit in 2003 nog vijf kinderen per vrouw bedroeg. Daarmee is het totale vruchtbaarheidscijfer van Kenia het laagst in Oost-Afrika. Er zijn grote regionale verschillen: vrouwen in Noordoost-Kenia krijgen 6,4 kinderen per vrouw, terwijl vrouwen in Nairobi het minst vruchtbaar zijn (2,7 kinderen per vrouw), gevolgd door vrouwen in Centraal-Kenia (2,8 kinderen per vrouw).^[6]

De bevolking van Kenia is erg jong. De gemiddelde inwoner is slechts 19 jaar oud. Zo'n 40% van de bevolking is tussen de 0-14 jaar oud, terwijl 3% 65 jaar of ouder is.

Etnische groepen

Kikuyu 22%, Luhya 14%, Luo 13%, Kalenjin 12%, Kamba 11%, Kisii 6%, Meru 6%, andere Afrikaanse groepen 15% (waaronder de Embu, Kuria, Masai, Mijikenda, Somaliërs, Swahili, Turkana en de Yaaku) en niet Afrikaanse groepen (Aziaten, Europeanen en Arabieren) 1%.^[1]

Talen

Kenia is een meertalig land. De officiële talen zijn het Engels, geïntroduceerd tijdens de Britse koloniale overheersing tussen 1890 en 1964, en het Swahili, dat in heel Oost-Afrika als lingua franca fungeert tussen de verschillende volken sinds enkele eeuwen voor de koloniale overheersing. Volgens Ethnologue worden er in Kenia totaal 61 talen gesproken.^[7] Vrijwel allemaal zijn dit talen die hun oorsprong hebben op het Afrikaanse continent. Deze talen kunnen worden onderverdeeld in drie taalfamilies: Bantoetalen, die vooral in het midden en zuidoosten van het land worden gesproken, Nilotische talen in het westen en Koesjitische talen in het noordoosten.

Religie

Protestant 45%, rooms-katholiek 33%, moslim 10%, inheemse religies 10% en overige 2%.^[1]

Politiek en bestuur

Overheid

Het Keniaanse parlementsgebouw in Nairobi

Kenia is een presidentiële democratie. De president van Kenia is zowel het staatshoofd als de regeringsleider. De uitvoerende macht is in handen van de regering. De wetgevende macht wordt gedeeld door de regering, de Nationale Vergadering en de Senaat. De rechtelijke macht is onafhankelijk van beide.

Recente verkiezingen in Kenia hebben te kampen gehad met beschuldigingen van verkiezingsfraude en electoraal geweld. De presidentsverkiezingen in 2007 liepen na zulke beschuldigingen uit op geweld dat aan honderden Kenianen het leven kostte. Zowel in 2013 als in 2017 gingen de presidentsverkiezingen tussen Uhuru Kenyatta en Raila Odinga. Beide keren kwam Kenyatta als winnaar uit de bus, maar zijn zege werd aangevochten door Odinga. In 2017 werd hij daarbij in het gelijk gesteld door het Keniaanse Hooggerechtshoofd. Een nieuwe verkiezingsronde volgde, waarbij Kenyatta (temidden van verkiezingsmoeheid en een boycot door de oppositie) wederom verkozen werd. Het stemgedrag wordt sterk beïnvloed door de etnische groep waartoe mensen behoren.

Bestuurlijke indeling

Zie Bestuurlijke indeling van Kenia voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Kenia is onderverdeeld in 47 districten (county's) en verder verdeeld in 290 electorale districten.

Economie

Zakencentrum Nairobi

De belangrijkste inkomstenbronnen zijn export van koffie en thee, daarnaast toerisme naar nationale parken en wildreservaten. De economische groei hapert echter al jaren.
In het begin van de jaren negentig kromp de economie zelfs, waarna de regering in 1993 besloot tot liberalisering. Importheffingen en prijscontroles werden afgeschaft. De hervormingen werden gesteund door de Wereldbank, het IMF en andere donoren, en leidde tot een groei van 4,5 procent over 1995 en 1996. Daarna zakte de groei weer in. Binnenlandse conflicten brachten de toeristenindustrie schade toe.

Primaire sector

De meerderheid van de beroepsbevolking werkt in de landbouw, toch bedraagt deze sector maar 26% van het bruto nationaal product. Kenia voorziet zichzelf volledig ^[bron?] van voedsel uitgezonderd graan, toch kan het nog zeer veel uitvoeren naar het buitenland.

Kenia's belangrijkste landbouwproducten zijn: sisal, pyrethrum (grondstof voor een insectenbestrijdingsmiddel), tarwe, suiker, ananas en katoen. Buiten deze zijn er ook de vrij nieuwe sectoren zoals de bloemen- en groenteteelt. Er wordt tevens koffie en thee geteeld, maar dit is voornamelijk om uit te voeren.

Een nadeel voor deze sector is de steeds terugkomende lange periodes van droogtes, waardoor slechts 13% van het land het hele jaar door effectief gebruikt kan worden.

Energie

In 2014 produceerde het land 20 miljoen ton olie-equivalent (Mtoe), geheel duurzame energie. (1Mtoe = 11,63 TWh, miljard kilowattuur). Dat was niet genoeg voor de energievoorziening, het TPES (total primary energy supply): 24 Mtoe. Het land importeerde 5 Mtoe fossiele brandstof.

Van de energie ging ongeveer 9 Mtoe verloren bij conversie. Voor eindgebruikers resteerde 15 Mtoe waarvan 0,7 Mtoe = 8 TWh elektriciteit^[8] die voor 80% met waterkracht en geothermie opgewekt werd.^[9]

De uitstoot van kooldioxide was 12 megaton, dat is 0,3 ton per persoon,^[10] weinig vergeleken met het wereldgemiddelde 4,5 ton per persoon.^[11]

Onderwijs

Sinds de onafhankelijkheid van Kenia in 1963 is het onderwijssysteem enkele keren hervormd. Het huidige systeem stamt uit 1985 en werd geïntroduceerd door president Daniel arap Moi. Dit 8-4-4-systeem houdt in dat kinderen 8 jaar basisonderwijs ontvangen, waarna ze het Kenya Certificate of Primary Education (KCPE) krijgen. Vervolgens volgen ze vier jaar middelbare school, dat het Kenya Certificate of Secondary Education (KCSE) oplevert. Vervolgens kan er een vierjarige universitaire opleiding gevolgd worden. Enkele privéscholen houden echter nog steeds vast aan het systeem dat in het Verenigd Koninkrijk gebruikt wordt.

Van alle kinderen in Kenia volgt zo'n 85% het basisonderwijs. Van alle kinderen die de basisschool succesvol doorlopen, gaat 75% door in het voortgezet onderwijs. Van alle scholieren die hun KCSE behalen, studeert 60% (zo'n 38% van het totaal aantal kinderen) verder, bijvoorbeeld op ambachtsscholen of publieke of particuliere universiteiten in het land. zo'n 950.000 Kenianen hebben in het buitenland gestudeerd, overwegend in landen als India, het Verenigd Koninkrijk, Canada, de Verenigde Staten, Rusland en Oeganda.

Er zijn 48 universiteiten in Kenia. 22 daarvan zijn openbaar, en 26 zijn particulier. De oudste universiteit van het land is de Universiteit van Nairobi, sinds 1970.

De openbare universiteiten in Kenia zijn:

Zie ook

• Intergovernmental Authority on Development


• Monumenten op de Werelderfgoedlijst

Externe links

Commons heeft mediabestanden in de categorie Kenya.

Wikivoyage heeft een reisgids over Kenia.

• 
  (en) Officiële website van het Keniaanse parlement
  


• 
  (en) WorldStatesmen (politieke geschiedenis)
  


• 
  (en) Kenya Coast bibliography. Bibliografie, grotendeels in het Engels, samengesteld door Jan Hoorweg, Afrika Studiecentrum, Leiden.

Noten