Ndtyhij

Tweede Kamer der Staten-Generaal
Wetgevend orgaan van  Nederland
Algemene informatie
Opgericht in	1814
Aantal leden	150
Ontmoetingsplaats	Binnenhof, Den Haag
Huidige legislatuur
Voorzitter	Khadija Arib (PvdA)
Griffier	Simone Roos
Portaal    Politiek

De Tweede Kamer der Staten-Generaal, vaak kortweg de Tweede Kamer genoemd, vormt samen met de Eerste Kamer de Staten-Generaal (het parlement) van Nederland. De Staten-Generaal zijn sinds 1814 de volksvertegenwoordiging voor Nederland. De Tweede Kamer is te vergelijken met het Huis van Afgevaardigden in de Verenigde Staten, het Lagerhuis in het Verenigd Koninkrijk, de Kamer van Volksvertegenwoordigers (federaal) in België, de Nationale Vergadering in Frankrijk en de Bondsdag in Duitsland. De Tweede Kamer wordt samengesteld door een rechtstreekse verkiezing.

Functioneren

Gebouw van de Tweede Kamer, ingang aan het Plein in Den Haag.

De plenaire zaal van de Tweede Kamer.

Media afspelen

Voorlichtingsfilm over de Tweede Kamer.

Hoewel de naam misschien het tegendeel doet vermoeden, heeft de Tweede Kamer in de Nederlandse politiek meer macht dan de Eerste. In de Tweede Kamer ontstaan regeringscoalities en deze kunnen hier ook weer uiteenvallen. Ook worden ministers er ter verantwoording geroepen voor hun beleid. De Eerste Kamer heeft deze macht ook, maar gebruikt die veel minder vaak. Een minister of kabinet kan niet aanblijven zonder het vertrouwen van (een meerderheid in) de Tweede Kamer.

De Tweede Kamer heeft in hoofdzaak drie taken:

• controle op regeringsbeleid,


• medewetgeving (met de regering en de Eerste Kamer)


• vertegenwoordiging van de bevolking.

Om de regering te kunnen controleren, heeft de Tweede Kamer verschillende rechten en instrumenten. Een belangrijke bevoegdheid van de Tweede Kamer is het budgetrecht of recht van begroting. Dat is de mogelijkheid begrotingen van de ministeries goed en af te keuren en om ze te wijzigen. Ook het recht van interpellatie en het recht van enquête horen hierbij.
Een van de belangrijkste rechten bij de wetgeving is het recht van amendement. Dat is de mogelijkheid om wetsvoorstellen op onderdelen te wijzigen (zie: Nederlandse wet). Als een meerderheid van de Tweede Kamer het amendement steunt, dan wordt de verlangde wijziging aangebracht. Een minister die daar grote bezwaren tegen heeft, kan dreigen met aftreden of met intrekking van het gehele wetsontwerp.

Een ander instrument van de Tweede Kamer is de zogenaamde motie. In een motie spreekt de Tweede Kamer een mening uit, of zij vraagt hierin aan een minister of het hele kabinet om iets te doen of juist na te laten. Zo'n uitspraak weegt minder zwaar dan een amendement, omdat hij niet bindend is. Een minister kan een motie naast zich neerleggen.

De Tweede Kamer heeft ook het recht van initiatief, dat is het recht om wetsvoorstellen in te dienen. De meeste wetsvoorstellen worden opgesteld door de regering, maar een paar keer per jaar dienen een of meer Kamerleden een zogeheten initiatiefwetsvoorstel in. De indiener(s) zit(ten) dan achter de regeringstafel om hun wetsontwerp te verdedigen, ook in de Eerste Kamer.

Verder kan de Tweede Kamer gebruikmaken van het recht van interpellatie. In minder zwaarwegende kwesties kunnen ministers door Kamerleden aan de tand worden gevoeld tijdens het wekelijkse mondelinge vragenuurtje van de Tweede Kamer. Ook bestaat de mogelijkheid om schriftelijke vragen te stellen, waarop de betrokken minister of staatssecretaris verplicht is te antwoorden.

In uitzonderlijke gevallen maakt de Tweede Kamer gebruik van het recht van enquête. Een speciaal daarvoor benoemde commissie onderzoekt dan in een bepaalde kwestie het regeringsbeleid tot op de bodem. Betrokkenen kunnen onder ede worden gehoord en gegijzeld worden. Bekende voorbeelden zijn de enquête naar de Bijlmerramp en de enquête naar Bouwfraude (2002). In minder zware gevallen volstaat een Parlementair Onderzoek, waarbij getuigen niet onder ede staan.

De werkzaamheden van de Tweede Kamer worden geregeld in het Reglement van Orde van de Tweede Kamer.

Voor het juridisch assisteren van Kamerleden bij amendementen en initiatiefwetten is er het Bureau Wetgeving.^[1]

Leden

De Tweede Kamer bestaat sinds 1956 uit honderdvijftig zetels. Voor die tijd waren dat er honderd en in 1840 en 1848 waren er naast de leden ook buitengewone leden van de Kamer.

De leden van de Tweede Kamer worden Kamerleden of parlementariërs genoemd en bezetten ieder een van de zetels. Zij worden gekozen bij de Tweede Kamerverkiezingen op basis van evenredige vertegenwoordiging. Leden van de Tweede Kamer vertegenwoordigen elk een politieke partij en tezamen vormen de Kamerleden die dezelfde partij vertegenwoordigen een fractie.

Om lid te kunnen worden van de Tweede Kamer moet men Nederlander zijn, minimaal de leeftijd van achttien jaar hebben bereikt en niet uitgesloten zijn van het kiesrecht (artikel 56 van de Grondwet).

Lidmaatschap van de Kamer is geen vertrouwensfunctie en zodoende is geen veiligheidsonderzoek vereist. Wel kan de AIVD op verzoek van een politieke partij een screening doen waarbij naslag wordt gedaan in de eigen registers. Het resultaat wordt dan via de minister van Binnenlandse Zaken aan de betreffende partij meegedeeld.^[2]

Leden van de Tweede Kamer kunnen niet gerechtelijk worden vervolgd of aangesproken voor hetgeen zij in de vergaderingen van de Staten-Generaal hebben gezegd (artikel 71 van de Grondwet). Dit wordt ook wel de parlementaire onschendbaarheid genoemd.

Zetelverdeling

Zie Samenstelling Tweede Kamer 2017-heden voor een overzicht van de samenstelling van de Tweede Kamer sinds de verkiezingen in 2017. Zie tweedekamer.nl (externe link) voor een actuele alfabetische lijst van de Kamerleden.

De huidige samenstelling in de Tweede Kamer is als volgt (aantallen vergeleken met periode 2012-2017):

 Coalitiepartij

Logo	Fractie	Ideologie	Lijsttrekker in 2017	Foto	Fractievoorzitter	Foto	Stemmen	Zetels	Verschil t.o.v. 2012
	Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD)	Conservatief-liberalisme	Mark Rutte		Klaas Dijkhoff		2.238.351	33	-8
	Partij voor de Vrijheid (PVV)	Nationalisme	Geert Wilders		Geert Wilders		1.372.941	20	+5
	Christen-Democratisch Appèl (CDA)	Christendemocratie	Sybrand van Haersma Buma		Sybrand van Haersma Buma		1.301.796	19	+6
	Democraten 66 (D66)	Progressief liberalisme	Alexander Pechtold		Rob Jetten		1.285.819	19	+7
	GroenLinks (GL)	Ecologisme	Jesse Klaver		Jesse Klaver		959.600	14	+10
	Socialistische Partij (SP)	Democratisch socialisme	Emile Roemer		Lilian Marijnissen		955.633	14	-1
	Partij van de Arbeid (PvdA)	Sociaaldemocratie	Lodewijk Asscher		Lodewijk Asscher		599.699	9	-29
	ChristenUnie (CU)	Christelijk-sociaal	Gert-Jan Segers		Gert-Jan Segers		356.271	5	0
	Partij voor de Dieren (PvdD)	Ecologisme	Marianne Thieme		Marianne Thieme		335.214	5	+3
	50Plus (50Plus)	Ouderen	Henk Krol		Henk Krol		327.131	4	+2
	Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP)	Reformatorisch	Kees van der Staaij		Kees van der Staaij		218.950	3	0
	DENK	Multiculturalisme	Tunahan Kuzu		Farid Azarkan		216.147	3	+3
	Forum voor Democratie (FvD)	Nationaal-conservatisme	Thierry Baudet		Thierry Baudet		187.162	2	+2

Totaal (opkomst 81,93%) met 10.563.456 stemmen. Van de stemmen was 0,45 procent ongeldig of blanco.
Gegevens van zetelverdeling in de Tweede Kamer van 1888 tot en met 2017.

Voorzitters

Khadija Arib op de voorzittersstoel van de Tweede Kamer tijdens de nieuweledendag van de PvdA in 2015.

Zie Voorzitter van de Tweede Kamer voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Vanaf de instelling van de Tweede Kamer in 1815 werd de voorzitter gekozen door de Kamer en benoemd door de Kroon. Aan het begin van ieder zittingsjaar stelde de Kamer een lijst met drie kandidaten samen. Deze lijst werd aangeboden aan de regering, die vervolgens een van de kandidaten benoemde. De drie kandidaten waren gerangschikt naar voorkeur van de Kamer. Zo stemde men eerst over de als eerste geplaatste, vervolgens over de als tweede geplaatste en ten slotte over de als derde geplaatste kandidaat. Per stemming was een absolute meerderheid van de aanwezige Kamerleden nodig om te worden verkozen. De benoeming door de Kroon was louter symbolisch, zonder uitzondering werd altijd de eerst geplaatste van de lijst benoemd. Mocht een voorzitter afwezig zijn, dan werden de honneurs waargenomen door het oudste aanwezige Kamerlid. Met de uitbreiding van het presidium is hier verandering in gekomen. In de Grondwet van 1983 is opgenomen dat de Kamer zelf een voorzitter benoemt. Tevens is toen bepaald dat een voorzitter niet langer voor slechts één zittingsjaar zetelt, maar voor de gehele zittingsperiode van de Kamer.

Een historisch overzicht van Kamervoorzitters is opgenomen in de lijst van voorzitters van de Tweede Kamer.

Presentie en stemmingen

Ook bij een plenaire vergadering zijn vaak alleen de Kamerleden met de desbetreffende specialisatie aanwezig (en verder de voorzitter en de desbetreffende bewindspersoon). Bij stemmingen^[3] moeten wel zo veel mogelijk leden aanwezig zijn. De meeste stemmingen worden van tevoren gepland, zodat de leden tijdig weten wanneer ze allemaal aanwezig moeten zijn. In het geval van een ongeplande stemming laat de voorzitter vooraf in het hele gebouw een bel gaan, en geeft hij de leden even de tijd om naar de zaal te komen. Bij stemmingen met handopsteken wordt de dubbele fictie gehanteerd dat alle leden aanwezig zijn, en dat de leden binnen een fractie hetzelfde stemmen.^[4] Over personen wordt schriftelijk gestemd, bijvoorbeeld bij de verkiezing van een nieuwe voorzitter of bij het opmaken van voordrachten voor leden van de Algemene Rekenkamer of de Hoge Raad.

Openbaarheid

Was een vergadering van de Tweede Kamer in 1814 aanvankelijk besloten, in de Grondwet van 1815 werd zij onder druk van de Belgen openbaar. In 1859 kwam er een perstribune in de vergaderzaal.

De plenaire debatten worden live uitgezonden op televisie en via het internet. De teksten worden op internet gepubliceerd in de Handelingen. De voorlopige versie staat binnen een dag op de site van de Tweede Kamer onder "Verslagen", de definitieve na drie tot vier weken op overheid.nl.

Burgers

Sinds 1968 houdt de Kamer ook hoorzittingen, waarin deskundige of belanghebbende burgers inlichtingen kunnen verschaffen aan de Kamer of een van haar commissies.

Sinds 2006 kent de Kamer het burgerinitiatief. Kiesgerechtigden kunnen met 40.000 handtekeningen een onderwerp voordragen voor de Kameragenda. Dit onderwerp mag niet in strijd zijn met de Grondwet en mag niet de laatste twee jaar in de Kamer aan de orde zijn geweest. Sinds 1 januari 2008 kan de actie voor een burgerinitiatief ook op het internet worden gevoerd.

Griffiers

Rechts van de voorzitter (gezien vanuit de voorzitter) zit de griffier, en links het hoofd van de griffie.^[5]
Sinds 11 juni 2018 is Simone Roos griffier van de Tweede Kamer. Zie ook lijst van griffiers van de Tweede Kamer der Staten-Generaal.

Gebouw

De oude vergaderzaal van de Tweede Kamer.

De Tweede Kamer vergadert in het Tweede Kamergebouw aan het Plein in Den Haag. Sinds het ontstaan van het koninkrijk tot aan 1992 vonden de zittingen plaats in de Oude Zaal, die ongeveer hetzelfde uiterlijk had als de huidige Eerste Kamer. In 1992 betrok de Tweede Kamer de nieuwe vergaderzaal van de Tweede Kamer.

Terminologie

• AO is de afkorting van 'Algemeen Overleg' en betreft een vergadering van een Kamercommissie met een of meer bewindspersonen.


• VAO is de afkorting van 'Verslag Algemeen Overleg' en betreft een kort plenair debat ter afronding van een algemeen overleg van een Kamercommissie. Hier kunnen moties worden ingediend.

Zie ook

• Eerste Kamer der Staten-Generaal


• Historische zetelverdeling Tweede Kamer


• Nederlandse wet


• Onaanvaardbaarverklaring


• Politiek spectrum


• Politieke partijen in Nederland


• Reglement van Orde van de Tweede Kamer


• Torentjesoverleg


• Tweede Kamerverkiezingen


• Tweekamerstelsel

Externe links

• Tweede Kamer der Staten-Generaal - tweedekamer.nl


• Alle Kamerleden - tweedekamer.nl


• Kamerverslagen, Kamerstukken en Kamervragen tussen 1814 en 1995 - statengeneraaldigitaal.nl


• Kamerverslagen, Kamerstukken en Kamervragen na 1995 - officielebekendmakingen.nl

Literatuur

• 
  In dit huis. Twee eeuwen Tweede Kamer. [Z.p.], 2015.

Zie de categorie Tweede Kamer van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.