Ndtyhij

Bovenwijde
Situering
Stroomgebiedslanden	Nederland
Coördinaten	52° 44′ NB, 6° 6′ OL
Basisgegevens
Maximale lengte	2 km
Maximale breedte	1 km
Gemiddelde diepte	1 m
Overig
Eiland(en)	2
Plaatsen	Giethoorn
Foto's
Het Kraggehuis in het Bovenwijde
Portaal    Geografie

Het Bovenwijde (meestal uitgesproken als Bovenwiede) is een meer ten oosten van Giethoorn.

Het meer is ongeveer 2 kilometer lang en 1 kilometer breed. Het is ongeveer 1 meter diep, met uitzondering van het uiterste zuiden waar door zandwinning een veel grotere diepte is ontstaan. Het meer heeft over het algemeen een harde zandige bodem, waardoor er goed over het meer geboomd kan worden, wat vroeger ook veel gebeurde met behulp van punters, vlotten en bokken.

Aan de westoever ligt het dorp Giethoorn. Vroeger was lag er een smalle zone van enkele honderden meters breed groenland tussen het dorp en het meer. Deze is tegenwoordig gedeeltelijk in bezit genomen door recreatiebedrijven als campings. Een opvallend gebouw aan de westoever is Smits paviljoen dat vooruitgeschoven in het meer ligt. Aanvankelijk was het slechts per boot bereikbaar, maar vanwege de klandizie is er een oeververbinding gemaakt.

Aan de oostzijde liggen voornamelijk natuurgebieden die in bezit zijn van Natuurmonumenten en horen bij de beheerseenheid De Wieden. De Wieden maken deel uit van het Nationaal Park Weerribben-Wieden. Ook de eendenkooi met twee kooiplassen, die de naam De grote kooi^[1] draagt en dicht bij de oostoever ligt maakt daar deel van uit. In het het wijde liggen twee kunstmatige eilandjes. Het meer noordelijke eiland is opgespoten ten bate van de recreatie. Het zuidelijke is het Kraggehuis. Het is in 1918 aangelegd op initiatief van Tjeerd Hylkema met behulp van kraggen voor de bouw van groepsverblijf voor de jeugd.^[2] Het was aanvankelijk van hout, maar het is na een aantal decennia vervangen door een groter stenen gebouw. Het wordt nog steeds verhuurd als groepsverblijf voor de jeugd door de Doopsgezinde gemeente Giethoorn. Dat geldt ook voor het groepsverblijf Samen Eén, gebouwd in 1932, liggend op de oostoever ter hoogte van het het Kraggehuis, dat ook op initiatief van Hylkema tot stand is gekomen.

Het is ontstaan doordat bij vervening de trekgaten te breed en de tussenliggende landstroken te smal zijn gelaten. Bij grote watersnoodrampen, te denken valt hier bij aan die van 1775 en 1825, sloeg het water die stroken land weg en ontstond het Bovenwijde.

Het meer is tegenwoordig intensief in gebruik voor watersport en vormt een belangrijk onderdeel in het recreatieve aanbod van Giethoorn. Bovendien vormt het een noodzakelijke vaarroute om van noord naar zuid te kunnen varen in verband met de verplichte vaarrichting op de Dorpsgracht in Giethoorn. Het waterbeheer valt onder het waterschap Reest en Wieden.

Het Bovenwijde speelde en speelt ook een rol in het sociale leven van Giethoorn: Zo worden er zeilwedstrijden gehouden. In het verleden gaf de Gieterse zangvereniging regelmatig een uitvoering op het meer onder de naam "Zingen op 't Wiede", waarbij zowel uitvoerenden als publiek vanuit boten het evenement beleefde.^[3] In de zomer ligt er een podium voor muziekfestivals bij Smits Paviljoen in het Bovenwijde.

Zicht op de Bovenwijde vanaf de Kerkweg in Giethoorn

Zie de categorie Bovenwijde van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.